Hội đồng KH-CN tỉnh vừa nghiệm thu công trình “Xây dựng đề án thành lập trung tâm ươm tạo doanh nghiệp KH-CN tại tỉnh Phú Yên” do ông Trần Bá Hậu, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ tổng hợp, Ban quản lý Khu công nghệ cao Hòa Lạc làm chủ nhiệm. Việc thực hiện đề án được xem là đã đặt những viên gạch đầu tiên trong tiến trình xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ở Phú Yên.
Chọn mô hình vườn ươm phù hợp
Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp KH-CN là một tổ chức liên kết giữa trung tâm, viện nghiên cứu, trường đại học, chính quyền và các doanh nghiệp khởi sự để hình thành doanh nghiệp, hoạt động dựa trên việc sử dụng các công nghệ mới, các kết quả nghiên cứu KH-CN... Mô hình này đã và đang được nhiều nước trên thế giới thực hiện nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp trong quá trình khởi sự và phát triển.
Sau gần một năm triển khai, nhóm tác giả đã hoàn thành báo cáo đánh giá mức độ phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp và thực trạng nguồn lực tại Phú Yên; rà soát các chính sách quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế ngành tại Phú Yên; đề xuất mô hình vườn ươm doanh nghiệp KH-CN cho tỉnh; xây dựng phương án nghiên cứu tiền khả thi cho việc xây dựng vườn ươm tại Phú Yên.
Thời gian tới, việc xây dựng mô hình vườn ươm doanh nghiệp sẽ theo hướng hỗ trợ các doanh nghiệp trong giai đoạn tiền khởi nghiệp và kết nối các doanh nghiệp với các thành phần của hệ sinh thái khởi nghiệp.
Về hình thức sở hữu, Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp KH-CN được dự kiến xây dựng theo mô hình công tư, trong đó, nhà nước đóng vai trò chủ đạo đầu tư giai đoạn đầu. Sau 1-2 năm đi vào hoạt động, trung tâm sẽ gọi đầu tư từ khu vực tư nhân. Để xây dựng thành công Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp KH-CN, trước đó, nhóm tác giả đã đánh giá nguồn lực con người, tài chính; đưa ra các giải pháp khả thi, những bước đi cụ thể.
Các lĩnh vực được ưu tiên ươm tạo tập trung vào thế mạnh của Phú Yên như: du lịch, nuôi trồng đánh bắt thủy hải sản, trồng cây dược liệu. Việc ươm tạo doanh nghiệp các lĩnh vực này sẽ tạo nên sự khác biệt đối với Phú Yên, giảm bớt cạnh tranh với các doanh nghiệp khác.
Ông Lê Văn Cựu, Giám đốc Sở KH-CN, cho rằng: “Phú Yên có nhiều cơ hội để học hỏi, kế thừa các địa phương đi trước trong việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp. Vì vậy, nhóm tác giả cần đánh giá được nội lực của Phú Yên một cách toàn diện để nhìn nhận Phú Yên đã có nguồn lực gì về con người, cơ sở vật chất, từ đó huy động những phần Phú Yên thiếu, cần.
Thời gian tới, việc xây dựng Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp KH-CN cần tập trung tìm kiếm người có kinh nghiệm ươm tạo, thu hút các nguồn lực trong và ngoài tỉnh cùng tham gia. Hiện nay, ý tưởng về ươm tạo doanh nghiệp KH-CN rất phong phú, nguồn lực có ở khắp nơi. Việc của chúng ta là nối kết chúng như thế nào để phát huy hiệu quả”.
Còn theo ông Lý Đình Quân, Giám đốc Trung tâm Ươm tạo khởi nghiệp Sông Hàn, cơ sở hạ tầng của Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp KH-CN thường có sẵn với diện tích tối thiểu vườn ươm là 200m2; trong đó cứ 1m2 cần 5 triệu đồng đầu tư. Tuy nhiên, cơ sở vật chất, nguồn vốn chỉ mới là yếu tố ban đầu.
Bởi, điều mà một trung tâm ươm tạo cần nhất là quy trình ươm tạo phải đúng; chuyên gia ươm tạo phải đủ và trung tâm ươm tạo phải kết nối được mạng lưới đầu tư. Hiện nay, việc tạo mạng lưới chuyên gia cho Phú Yên tốn rất nhiều thời gian nên giải pháp hợp tác, chuyển giao chương trình ươm tạo được coi là tối ưu hơn việc đào tạo nguồn nhân lực.
Môi trường khởi nghiệp bắt đầu chuyển động
Phú Yên có tiềm lực về con người và điều kiện tự nhiên để phát triển khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST). Tuy nhiên, vì hệ sinh thái khởi nghiệp vùng (Phú Yên - Bình Định - Khánh Hòa) còn ở mức thấp so với cả nước và các hoạt động liên kết phát triển giữa các tỉnh còn hạn chế nên việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST tại Phú Yên không thể thực hiện trong thời gian ngắn mà trước mắt, Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp KH-CN sẽ trở thành đầu mối tiếp nhận và hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST tại Phú Yên.
Theo ông Trần Bá Hậu, hiện nay, nhiều doanh nghiệp và tổ chức ở Phú Yên thể hiện mong muốn ĐMST, áp dụng công nghệ. Tuy nhiên quá trình ĐMST của doanh nghiệp tại Phú Yên không đơn giản bởi vì nó đòi hỏi doanh nghiệp có đường lối phát triển rõ ràng, nguồn lực tài chính, lao động trình độ cao.
Trong khi đó, các thành phần của hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST tại Phú Yên chưa hoàn thiện; mức độ hiểu biết về các khái niệm cơ bản liên quan đến khởi nghiệp ĐMST còn chưa đồng bộ; số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp chưa nhiều; nguồn vốn tài chính cung cấp chủ yếu xuất phát từ vốn tự có; chính sách hỗ trợ của chính quyền địa phương chưa đến được với người dân và Phú Yên chưa hình thành được văn hóa khởi nghiệp.
Tuy nhiên, bên cạnh khó khăn, Phú Yên cũng đã có nhiều chuyển biến tích cực trong xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST. Theo đánh giá của các chuyên gia về lĩnh vực khởi nghiệp, hiện nay, môi trường khởi nghiệp ở tỉnh ta tuy còn non trẻ so với cả nước nhưng có nhiều tiềm năng để khơi dậy tinh thần khởi nghiệp một cách mạnh mẽ.
Từ đầu năm 2018, nhiều hội thảo, hội nghị về khởi nghiệp ĐMST đã được tổ chức; các trường đại học, cao đẳng, học viện - nơi được coi là trung tâm của hệ sinh thái khởi nghiệp, đang hoạt động sôi nổi; các cuộc thi khởi nghiệp ĐMST được tổ chức rầm rộ.
Bên cạnh đó, tháng 5/2018, tỉnh đã phê duyệt Kế hoạch 117/KH-UBND về hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST với định hướng xây dựng chính sách nhằm huy động nguồn lực tổng thể cho các mục tiêu phát triển; hình thành khu dịch vụ tổng hợp hỗ trợ khởi nghiệp; nâng cao năng lực nguồn nhân lực về hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; xây dựng các kênh truyền thông, kết nối, hợp tác nguồn lực trong nước và quốc tế. Điều này cho thấy quyết tâm của lãnh đạo tỉnh trong vấn đề xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp Phú Yên và hỗ trợ doanh nghiệp phát triển.
Ông Lê Văn Cựu cho biết, hệ sinh thái khởi nghiệp của tỉnh còn sơ khai, để có được tiếng nói chung, Sở KH-CN sẽ tham mưu cho tỉnh thành lập tổ tư vấn về khởi nghiệp, phát huy vai trò chỉ đạo điều hành, thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp và tạo ra nhiều doanh nghiệp KH-CN cho tỉnh nhà.
THÁI HÀ
