Cách mạng Tháng 8 năm 1945 thành công, nhân dân ta vui mừng được sống trong độc lập tự do chưa đầy 1 tháng thì thực dân Pháp đã nổ súng gây hấn ở Sài Gòn – Gia Định, chúng muốn bắt nhân dân ta làm kiếp ngựa trâu một lần nữa.
Tỉnh Phú Yên đã trở thành một địa bàn quan trọng chặn bước chân xâm lược của giặc từ Nha Trang đánh ra, Đắc Lắc đánh xuống, giữ vững đầu cầu phía nam của vùng tự do Liên khu V. Trong tình hình “nước sôi lửa bỏng” đó, cuộc họp Hội đồng nhân dân tỉnh khóa I (tháng 5/1946), bên cạnh những chủ trương lớn như: Củng cố chính quyền các cấp, đẩy mạnh sản xuất ổn định đời sống nhân dân, xây dựng các lực lượng vũ trang v.v... đã có một quyết định quan trọng là xây dựng trường trung học của tỉnh để đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trước mắt và sự nghiệp kiến thiết đất nước mai sau. Trường lấy tên là trường Lương Văn Chánh, vị “Thành Hoàng bổn thổ” có công lao to lớn trong việc tổ chức, lãnh đạo nhân dân khai khẩn, mở mang vùng đất Phú Yên vào cuối thế kỷ thứ XVI, đầu thế kỷ XVII.
Trường Lương Văn Chánh hôm nay - Ảnh: TƯ LIỆU
Trường Lương Văn Chánh chính thức khai giảng ngày
Dạy và học trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, thiếu thốn, trường phải dời đi nhiều nơi, có lúc bị giặc Pháp đổ quân càn quét đốt rụi trường sở, nhưng Trường trung học Lương Văn Chánh vẫn không ngừng phát triển. Từ 30 học sinh ban đầu, đến niên khóa năm 1950-1951 sĩ số học sinh đã lên trên 1.000 em, trường phải lập nhiều phân trường ở các huyện Tuy Hòa, Đồng Xuân, tiếp tục giảng dạy cho đến tháng 7/1954. Trường Trung học Lương Văn Chánh chẳng những là niềm tin yêu, kỳ vọng của nhân dân Phú Yên, mà còn là niềm tự hào về tinh thần hiếu học của nhân dân Liên khu V lúc bấy giờ. Các học sinh của trường trung học Lương Văn Chánh đã chiếm các ngôi đầu bảng trong kỳ thi tốt nghiệp, kỳ “thi hội” (như thi học sinh giỏi ngày nay) trong toàn Liên khu.
Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trừ những năm đầu quá khó khăn ác liệt, các trường trung học ở Tuy Hòa, Tuy An, Sông Cầu lại được mở, tuy không lấy tên là trường Lương Văn Chánh nhưng các cấp lãnh đạo và nhân dân Phú Yên đều xem đó là những ngôi trường đàn em tiếp nối Trường Lương Văn Chánh thời chống Pháp.
Sau này tỉnh Phú Yên và miền Nam hoàn toàn giải phóng, thị xã Tuy Hòa mở trường chuyên cấp II Lương Văn Chánh, và từ năm 1989 đến nay, Trường trung học phổ thông Lương Văn Chánh là trường chuyên của tỉnh Phú Yên. Trường được xây dựng khang trang, tọa lạc trên con đường mang tên người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành, sau này là Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, người đã làm rạng rỡ non sông đất nước ta. Phát huy truyền thống của Trường Lương Văn Chánh trước đây, Trường trung học phổ thông Lương Văn Chánh hiện nay luôn là lá cờ đầu của ngành Giáo dục – Đào tạo tỉnh Phú Yên. Nhiều học sinh của trường đã đạt các thứ hạng cao trong các kỳ thi Olympic, thi học sinh giỏi quốc gia, đỗ thủ khoa vào các trường đại học...
Sáu mươi năm trong sự nghiệp trồng người, với truyền thống “YÊU NƯỚC, HỌC GIỎI, KÍNH THẦY, MẾN BẠN”, Trường Lương Văn Chánh đã dâng hiến những người con ưu tú cho quê hương đất nước, trong 2 cuộc kháng chiến thần thánh chống ngoại xâm cũng như trong thời kỳ hòa bình xây dựng. Hơn 100 liệt sĩ là các thầy giáo và học sinh Lương Văn Chánh đã ngã xuống trên quê hương Phú Yên và các miền đất nước. Dù là vị bộ trưởng, Đại tá quân đội nhân dân, cán bộ khoa học đầu ngành hay là người chiến sĩ, người dân bình thường, ở nơi nào, người thầy giáo và học sinh Lương Văn Chánh, trước đây và mãi mãi về sau, vẫn một lòng một dạ với Tổ quốc, với nhân dân, góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ quốc ngày càng giàu đẹp, văn minh.
BẰNG TÍN
