Hiện nay, nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học ra trường không tìm được việc làm theo chuyên môn được đào tạo, mà phải làm những công việc với yêu cầu trình độ thấp hơn. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là học sinh thiếu thông tin về những ngành nghề còn thiếu lao động và sẽ sử dụng nhiều lao động trong tương lai, không có sự lựa chọn phù hợp với tố chất, năng lực của bản thân mà “a dua” thi vào các trường ĐH.
Thị trường lao động đang cần nhiều công nhân kỹ thuật cao song hiện vẫn còn ít học sinh theo học - Ảnh: MẠNH THÚY
Trong khi đó, tại Hội nghị giao ban giáo dục trung cấp chuyên nghiệp (TCCN) các tỉnh phía Nam được Bộ GD – ĐT tổ chức tại TP Tuy Hoà, nhiều đại biểu cho biết, rất nhiều trường TCCN trong cả nước rơi vào tình trạng tuyển sinh không đủ chỉ tiêu đào tạo hàng năm. Trên địa bàn Phú Yên có 6 trường đào tạo hệ TCCN. Do lượng thí sinh dự thi không nhiều nên các trường phải chuyển từ hình thức thi tuyển sang xét tuyển.
Phải công nhận rằng, có những ngành nghề mà khi tốt nghiệp ra trường học sinh, sinh viên (HS, SV) có thể dễ dàng lựa chọn cho mình những chỗ làm thoả mãn cả về điều kiện làm việc lẫn thu nhập. Ngược lại, có những ngành nghề mà HS, SV rất khó có được việc làm theo đúng chuyên môn đào tạo. Trong công tác tuyển sinh, có những ngành mà các trường ra sức quảng bá, tiếp thị mới có đủ chỉ tiêu. Ngược lại, có những môn học, ngành học mà tỷ lệ “chọi” của thí sinh rất cao.
Gần đây, ngành GD – ĐT luôn kêu thiếu giáo viên giảng dạy các môn Nhạc, Họa, Thể dục… Thế là học sinh đổ xô dự tuyển các khoa này. Thế nhưng, nếu tính theo tỷ lệ tổng giáo viên/số lớp thì số giáo viên luôn thừa so với chỉ tiêu, còn nếu tính theo tỷ lệ giáo viên từng bộ môn/lớp thì có những môn thừa và có những môn thiếu. Tuyển thêm thì thừa, không tuyển thì không có người đúng chuyên môn nên tình trạng giáo viên phải dạy chéo môn vẫn thường xảy ra.
Để có một sự lựa chọn đúng, học sinh, ngoài căn cứ vào khả năng của chính bản thân,còn phải lưu ý đến nhu cầu sử dụng sau khi ra trường. Không phải ngẫu nhiên mà đăng ký học nghề đang trở thành xu hướng mới trong 2 năm gần đây. Bên cạnh chi phí ít, thời gian học ngắn, điều quan trọng là tỷ lệ học sinh ra trường có việc làm ngày càng tăng. Chính thực tế này đã kích thích học sinh học nghề rất đông. Theo ông Phạm Văn Tâm, Trưởng phòng đào tạo Trường Cao đẳng Xây dựng số 3, hiện nay học sinh học nghề nề, cơ khí, điện công nghiệp và dân dụng có rất nhiều lợi thế sau khi ra trường, có thể làm việc ở các nhà máy liên doanh, xí nghiệp, hoặc các tổ hợp sản xuất tư nhân. Thậm chí, một số công ty, xí nghiệp còn đến tận trường để đăng ký tuyển dụng.
Theo dự báo của các chuyên gia trong lĩnh vực lao động việc làm và dạy nghề, trong vài năm tới, nhu cầu về công nhân kỹ thuật sẽ tăng cao, đặc biệt là công nhân kỹ thuật có tay nghề cao. Các khu công nghiệp ở Phú Yên hiện rất cần công nhân kỹ thuật có tay nghề thành thục. Những học viên được đào tạo bài bản các trường chuyên nghiệp được các nhà sử dụng lao động săn đón trong khi những người có bằng ĐH, CĐ, nhất là giáo sinh sư phạm thì thất nghiệp dài dài. Ngoài tâm lý coi tốt nghiệp ĐH như một sự thành đạt, tồn tại rất lớn hiện nay là các cơ sở đào tạo chưa gắn chặt công tác đào tạo với nhu cầu thực tế. Một khi mối quan hệ này chưa được gắn kết với nhau thì tình trạng “cung không đủ cầu”, “cung nhiều, cầu ít” vẫn còn diễn ra.
KHÁNH NGUYÊN
