Ngay sau khi Bộ GD-ĐT ban hành dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, trong đó dự kiến tích hợp môn Lịch sử với môn Giáo dục công dân và An ninh quốc phòng thành môn mới là Công dân với Tổ quốc, các GS, TS, chuyên gia đầu ngành và các giáo viên dạy môn học này trên toàn quốc đã đồng loạt phản biện cũng như bày tỏ những lo lắng, bức xúc trước nguy cơ môn Lịch sử bị “khai tử” trong chương trình giáo dục phổ thông. Vì vậy, mới đây, Quốc hội đã thông qua nghị quyết, trong đó yêu cầu tiếp tục giữ môn Lịch sử trong chương trình sách giáo khoa mới. Như vậy, môn Lịch sử tiếp tục là môn học độc lập, không bị tích hợp vào các môn học khác. Đây thực sự là quyết định rất kịp thời và hợp lòng dân.
Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Thị Hiền, giáo viên dạy môn Lịch sử Trường THPT Nguyễn Huệ - người có nhiều tâm huyết trong giảng dạy, phát hiện và bồi dưỡng những học sinh yêu thích môn Lịch sử, bày tỏ: Lịch sử là môn học rất quan trọng, có giá trị rất lớn trong giáo dục truyền thống, lòng yêu nước và ý thức trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với Tổ quốc. Đây là một môn học mang tính đặc thù và đặc biệt. Một khi kiến thức lịch sử bị tích hợp tùy tiện vào một số môn khác thì lịch sử sẽ không còn vị thế của một môn học trong sự toàn bộ và hệ thống của nó.
Trong nhiều năm qua, học sinh chán nản, quay lưng lại với môn Lịch sử đã thể hiện rất rõ thông qua số điểm thi rất thấp, đặc biệt là từ khi Bộ GD-ĐT cho phép học sinh tự chọn các môn thi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT, số thí sinh chọn môn Lịch sử để thi trong các kỳ thi rất ít. Tại Kỳ thi THPT quốc gia 2015, trong tổng số 9.985 thí sinh Phú Yên đăng ký dự thi tại cụm thi Trường đại học Nha Trang với hai mục đích vừa xét tốt nghiệp THPT vừa xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng, chỉ có 1.613 thí sinh đăng ký dự thi môn Lịch sử, ít nhất trong các môn mà thí sinh đăng ký tự chọn. Còn đối với cụm thi địa phương do Sở GD-ĐT chủ trì, trong tổng số 2.105 thí sinh đăng ký dự thi, chỉ có 105 thí sinh chọn môn Lịch sử, ít nhất trong các môn mà thí sinh tự chọn.
Sở dĩ thí sinh không chọn môn Lịch sử để thi có nhiều nguyên nhân, trong đó, nguyên nhân lớn nhất đó là “đầu vào”, “đầu ra” của các ngành đào tạo có liên quan đến môn Lịch sử không rộng so với các môn Khoa học tự nhiên. Song các giáo viên khẳng định, Lịch sử vẫn được nhiều em yêu thích nếu giáo viên có cách giảng dạy phù hợp.
Gần 30 năm giảng dạy môn Lịch sử, Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Thị Hiền rất đồng tình với quan điểm của nhiều người, đó là Lịch sử phải là một môn học độc lập, bắt buộc, vì thông qua môn học này, thế hệ trẻ sẽ biết cội nguồn, truyền thống văn hóa để xây dựng và bảo vệ đất nước. Và để học sinh yêu môn Lịch sử, vấn đề quan trọng ở đây là cần coi trọng tính khoa học của môn học này ngay từ khâu xây dựng nội dung chương trình sách giáo khoa, cách giảng dạy, truyền đạt đã phù hợp chưa, có như vậy mới không làm khó cho người dạy lẫn người học.
Theo kinh nghiệm của các nhà giáo, để giáo dục học sinh yêu quý lịch sử dân tộc thực sự không đơn giản. Vì vậy, trong quá trình giảng dạy, người thầy phải biến các giờ giảng trở nên lôi cuốn, lý thú và đừng quá nhồi nhét các số liệu đến vụn vặt hoặc đừng quá ôm đồm các câu khẩu hiệu khô khan. Và muốn trang bị cho học sinh một quan điểm tư tưởng đúng đắn thì mỗi giáo viên phải có bản lĩnh vững vàng về lịch sử dân tộc.
MẠNH THÚY
