Theo Luật Giáo dục và chủ trương đẩy mạnh công tác xã hội hoá giáo dục, mô hình trường bán công trong hệ thống giáo dục quốc dân sẽ không còn thích hợp. Tuy nhiên, lối đi nào cho các trường THPT bán công ở Phú Yên vẫn là một bài toán hết sức nan giải, cần được sự giải quyết thoả đáng.
Những học sinh lớp 9 sắp bước vào lớp 10 – Ảnh: M.THÚY
Trong năm học 2006-2007, số lượng học sinh ngoài công lập ở Phú Yên là 12.375 em, chiếm tỷ lệ 39,4% trong tổng số học sinh toàn tỉnh, trong đó học sinh ở các trường bán công là 6.721 em, chiếm tỷ lệ 20,7%. Theo Đề án “Qui hoạch phát triển xã hội hoá giáo dục giai đoạn 2005-2010” của Bộ Giáo dục - Đào tạo, đến năm 2010, tỷ lệ học sinh THPT ngoài công lập khoảng 40%. Về cơ bản, số lượng học sinh ở các trường THPT ngoài công lập hiện có của tỉnh đã đáp ứng chỉ tiêu này.
Có hai xu hướng chuyển đổi đang được chọn lựa, đó là chuyển các trường THPT bán công sang mô hình trường dân lập, tư thục hoặc loại hình công lập tự chủ về tài chính. Tuy nhiên, thực tế là hiện nay các tỉnh, thành trên cả nước vẫn chưa thể chuyển đổi ngay mô hình các trường THPT bán công vì những khó khăn, vướng mắc; duy chỉ có TP Hồ Chí Minh là xúc tiến việc chuyển đổi một số trường bán công sang trường công lập tự chủ tài chính.
Ở Phú Yên, việc chuyển đổi các trường THPT bán công đang gặp phải muôn vàn khó khăn, nhất là chuyển sang mô hình dân lập, tư thục. Khó khăn trước hết là bộ máy biên chế ở các trường THPT bán công sẽ phải giải quyết như thế nào? Những cán bộ, giáo viên này vốn là những người đi tiên phong từ các trường công lập sang các trường bán công ngay trong những ngày đầu mới thành lập. Vì vậy, chuyển họ về lại các trường công lập là chuyện phải làm. Song hiện nay, biên chế ở các trường THPT còn rất ít. Không chỉ có thế, các trường bán công ở Phú Yên hiện nay rất vất vả do thu không đủ chi cho các hoạt động và tình trạng nợ lương giáo viên đang kéo dài. Theo thống kê sơ bộ, 5 trường THPT bán công ở Phú Yên hiện nợ lương giáo viên cũng như các khoản nợ dạy tăng thay, đóng bảo hiểm xã hội lên đến 1,5 tỷ đồng. Ông Lê Văn Học, Hiệu trưởng Trường THPT bán công Trần Bình Trọng (huyện Phú Hòa) bày tỏ băn khoăn: “Trong những năm qua, Nhà nước đã một lần nâng hệ số lương, hai lần tăng lương cho cán bộ công chức. Tuy nhiên học phí của học sinh vẫn ở mức cũõ nên trường của chúng tôi thu không đủ chi. Sắp đến, mức lương cơ bản tăng lên 540.000 đồng, chúng tôi không biết tính sao đây!”
Một vấn đề lớn được đặt ra là nếu chuyển sang mô hình dân lập, tư thục, bắt buộc học phí phải tăng mới mong đáp ứng đủ kinh phí cho hoạt động dạy và học của các trường. Theo tính toán của Sở GD-ĐT Phú Yên, mức thu học phí phải khoảng 200.000 đồng/học sinh/tháng (khi chưa áp dụng mức lương mới 540.000đ) thì mới bảo đảm được chế độ tiền lương, chính sách cho CB, GV-CNV và chi hoạt động thường xuyên. Trong khi đó, với nhiều gia đình, đặc biệt là khu vực nông thôn, mức học phí hiện nay từ 70.000 – 100.000đồng/học sinh/tháng đã là một gánh nặng. Không ít học sinh đã phải bỏ học giữa chừng vì không có đủ tiền đóng học phí. Vì vậy, với mức học phí dự kiến như trên thì số lượng học sinh bỏ học ở Phú Yên sẽ tăng vọt. Đó là chưa kể đến những tác động không nhỏ khác như vấn đề công bằng xã hội trong giáo dục – đào tạo, khó khăn trong công tác phổ cập giáo dục trung học.
Nhiều ý kiến cho rằng, dù chuyển đổi các trường THPT bán công dưới hình thức nào đi chăng nữa, cần được tiến hành thận trọng, chắc chắn, mang tính ổn định xã hội và tạo đà cho sự phát triển.
TRIỀU CHINH
