Hôm qua 28-8, phiên họp thứ 42 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã khai mạc tại Hà Nội dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng. Ngay trong buổi họp đầu tiên, UBTVQH đã thực hiện một nội dung quan trọng là thông qua Nghị quyết về tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn và quy chế hoạt động của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng. Theo đó, Trưởng ban chỉ đạo này là Thủ tướng Chính phủ, có quyền tạm đình chỉ chức vụ thứ trưởng và tương đương trở xuống.

ĐÌNH CHỈ CÔNG TÁC CẤP THỨ TRƯỞNG KHÔNG CẦN BÁO TRƯỚC

Đa số ý kiến của các Ủy viên UBTVQH đều nhất trí với quy định quan trọng nhất trong nghị quyết: “Thủ tướng Chính phủ đồng thời là Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng ra quyết định tạm đình chỉ chức vụ thứ trưởng và tương đương; chủ tịch, phó chủ tịch, ủy viên thường trực của HĐND, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, và các chức vụ khác do Thủ tướng bổ nhiệm; cách chức khi người đó có dấu hiệu tham nhũng, gây khó khăn cho hoạt động chống tham nhũng của các cơ quan, tổ chức”.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn Yểu, đây là ủy quyền của Ban Bí thư cho Thủ tướng ra quyết định tạm đình chỉ mà không phải thông báo trước. Thủ tướng phải chịu trách nhiệm cá nhân với quyết định của mình. Ông cũng cho biết, nghị quyết đã bỏ quy định thời hạn tạm đình chỉ với lý do thời gian dài hay ngắn phụ thuộc vào mức độ vi phạm và tính chất phức tạp của vụ việc, vào tiến trình điều tra, truy tố, xét xử...

Tuy nhiên, vấn đề được quan tâm trong dự thảo là quy định Thủ tướng với tư cách Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng có quyền kiến nghị cơ quan, người có thẩm quyền ra quyết định tạm đình chỉ các chức vụ cao hơn thứ trưởng (bao gồm Phó Thủ tướng, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ; trưởng ban, các phó trưởng ban của Đảng và các chức vụ tương đương; chủ nhiệm, các phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chủ tịch nước, Phó Chánh án TAND tối cao, Phó Viện trưởng Viện KSND tối cao).

Ông Hà Mạnh Trí, Viện trưởng Viện KSND tối cao thắc mắc: “Dự thảo ghi như thế, nếu cấp cao hơn Phó Thủ tướng có dấu hiệu tham nhũng thì sao? Và như vậy có phải là các chức vụ cao hơn Phó Thủ tướng là không tham nhũng?”.

Tham dự phiên họp, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Phạm Thế Duyệt cũng cho rằng, quyền của Thủ tướng thì Thủ tướng cứ xử, còn ngoài quyền hạn thì Thủ tướng có quyền kiến nghị cơ quan, cá nhân có thẩm quyền tạm đình chỉ chức vụ.

Tiếp thu những ý kiến này, Ban soạn thảo đã điều chỉnh lại theo hướng ngoài việc tự mình được ra quyết định tạm đình chỉ chức vụ cấp thứ trưởng và tương đương, Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng có quyền kiến nghị với cơ quan, tổ chức đình chỉ chức vụ với những chức vụ ngoài thẩm quyền.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn Yểu, với thẩm quyền được Ban Bí thư giao thêm, nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo chỉ là chỉ đạo, định hướng chung theo hướng không để lọt tội phạm tham nhũng, không làm oan sai, không để “chìm xuồng”; nhưng còn việc bắt ai hay không, truy tố hay không, xét xử như thế nào thì Ban Chỉ đạo tuyệt đối không can thiệp.

ĐỘC LẬP VỀ BỘ MÁY, KINH PHÍ ĐỂ HOẠT ĐỘNG HIỆU QUẢ

Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Yểu cũng giải thích thêm rằng về bộ máy của Ban chỉ đạo cũng sẽ độc lập. Kinh phí hoạt động của ban này cũng vậy. “Căn cứ tình hình thực tiễn, Thủ tướng sẽ trình Quốc hội về kinh phí hoạt động của Ban này theo Luật Ngân sách nhà nước”.

Ngoài cơ cấu “cứng” được quy định trong Luật Phòng chống tham nhũng là Thủ tướng Chính phủ giữ chức vụ Trưởng ban, Phó Thủ tướng là Phó trưởng ban Thường trực, sẽ có thêm một Ủy viên Thường trực kiêm Chánh văn phòng của Ban Chỉ đạo này. Chế độ, chính sách của Ủy viên Thường trực sẽ tương đương với cấp bộ trưởng. Các ủy viên khác sẽ gồm Tổng thanh tra Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ VH-TT, Viện trưởng Viện KSND tối cao, Chánh án TAND tối cao, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Phó Trưởng ban Nội chính Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.

Theo Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Yểu, ngay sau khi Chủ tịch nước ký lệnh công bố nghị quyết này, UBTVQH sẽ thông qua nghị quyết về các chức danh cụ thể trong Ban chỉ đạo. Tham gia phiên họp, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng cũng bày tỏ mong muốn Chủ tịch nước và UBTVQH sớm ban hành các văn bản này để ban chỉ đạo sớm đi vào hoạt động.

BẢO MINH (SGGP)