Cách đây 30 năm, đúng vào dịp kỷ niệm lần thứ 39 ngày thành lập Đảng (3/2/1969), Bác Hồ đã viết tác phẩm: “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”. Tuy chỉ khoảng 700 từ, nhưng đây là tác phẩm có giá trị lý luận và thực tiễn rất to lớn đối với Đảng ta, với sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta, bởi trong đó chứa đựng những nội dung tư tưởng quan trọng về đạo đức cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh mà từng tổ chức cũng như mỗi người chúng ta cần nhận thức và thực hiện đầy đủ.

Hát múa ca ngợi Đảng - Ảnh: KIM CHI

Nói về sự ra đời của tác phẩm, đồng chí Vũ Kỳ - thư ký của Bác Hồ trong bài: Bác Hồ viết bài báo “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, đăng trên tạp chí Tuyên truyền của Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương số đặc biệt kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/1990) đã kể lại như sau:

Sáng ngày 25/1/1969, Bác Hồ mời đồng chí phụ trách Ban Tuyên huấn Trung ương sang bàn về việc viết thư cho kiều bào ta ở Pháp, sau đó nhắc đồng chí ấy thảo bài viết đăng báo Nhân Dân dịp kỷ niệm ngày thành lập Đảng (3/2/1969) và dặn 3 ngày sau gửi cho Bác.

Sáng ngày 28/1, Bác Hồ đưa bản thảo ra đọc và sửa chữa rồi cho đánh máy thành nhiều bản để gửi các đồng chí trong Bộ Chính trị góp ý kiến.

Chiều ngày 30/1, sau khi đọc bản góp ý của các đồng chí trong Bộ Chính trị, Bác Hồ sửa lại lần cuối bằng bút mực đỏ. Ba giờ chiều ngày 1/2, Bác mời đồng chí phụ trách Ban Tuyên huấn Trung ương sang trao đổi. Đọc bản Bác sửa, so với bản thảo ban đầu, đồng chí thấy Bác sửa lại gần hết.

Cũng theo đồng chí Vũ Kỳ kể lại thì đầu đề bài báo lúc đầu là: “Đập nát chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng”. Sau đó, Bác sửa thành: “Quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng”. Đến khi gửi đăng báo Nhân Dân, theo đề nghị của một số đồng chí, đầu đề của bài báo được đổi lại là: “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”. Tuy nhiên, trong nội dung của bài thì Bác vẫn giữ nguyên như lúc đầu là: “Quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng”. Điều đó cho thấy Bác cân nhắc rấy kỹ từ đầu đề cho đến nội dung bài viết. Và điều đó càng thể hiện rõ tư tưởng của Bác Hồ trong việc nâng cao đạo đức cách mạng.

Bài viết của Bác thể hiện ba nội dung quan trọng:

Một là, nâng cao đạo đức cách mạng là nhân tố bảo đảm thắng lợi, tạo lòng tin của quần chúng với Đảng.

Điều này đã được Bác nêu lên ngay từ đầu nội dung của bài viết, bằng việc khẳng định những thành tựu cơ bản của cách mạng nước ta 39 năm qua dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, với những đóng góp quan trọng, thiết thực của cán bộ, đảng viên. Bác viết: “Trải qua 39 năm đấu tranh oanh liệt, làm Cách mạng tháng Tám thành công, kháng chiến lần thứ nhất thắng lợi và ngày nay vừa chiến đấu chống Mỹ, cứu nước, vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, nhân dân ta tin tưởng rằng Đảng ta lãnh đạo rất sáng suốt, đã đưa dân tộc ta tiến lên không ngừng, từ thắng lợi này đến thắng lợi khác”. Bác chỉ rõ: “Trong lịch sử đấu tranh của Đảng ta và trong mọi hoạt động hằng ngày, nhất là trên mặt trận chiến đấu và sản xuất, rất nhiều cán bộ, đảng viên tỏ ra anh dũng, gương mẫu, gian khổ đi trước, hưởng thụ đi sau và đã làm nên những thành tích vẻ vang”. Bác tự hào và tin tưởng bởi: “Đảng ta đã lãnh đạo tạo một thế hệ thanh niên cách mạng gái cũng như trai, rất hăng hái, dũng cảm trong mọi công tác”.

Đó chính là những giá trị to lớn đã được chứng minh trong thực tế mà Bác đã khái quát lên, cần được giữ gìn và phát huy để làm cho Đảng ta thực sự là một Đảng đạo đức và văn minh, như Bác Hồ đã từng chỉ rõ.

Hai là, chỉ ra những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân trong Đảng và ở mỗi con người, cần quét sạch để nâng cao đạo đức cách mạng.

Cụ thể là Bác thẳng thắn, công khai cảnh báo trong Đảng một số cán bộ, đảng viên đạo đức, phẩm chất thấp kém, mang nặng chủ nghĩa cá nhân, phạm nhiều sai lầm, làm ảnh hưởng trực tiếp tới uy tín, sự lãnh đạo cũng như lòng tin của quần chúng đối với Đảng. Đó là: Việc gì cũng nghĩ đến lợi ích riêng của mình trước hết, ngại gian khổ, khó khăn, tham ô, hủ hóa, lãng phí, xa hoa, tham danh, trục lợi, coi thường tập thể, coi khinh quần chúng, thiếu tính tổ chức, tính kỷ luật, mất đoàn kết, kém tinh thần trách nhiệm, không chấp hành đúng đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, làm hại đến lợi ích của cách mạng, của nhân dân…

Đây là một thực tế, đều rất đáng lo ngại đối với Đảng và Nhà nước ta, không thể coi thường.

Đây cũng là điều Bác luôn căn dặn Đảng ta, mỗi cán bộ, đảng viên chúng ta “phải luôn luôn tỉnh táo đề phòng và kiên quyết tiêu diệt”. Bởi vì những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân mà Bác nêu trên, nó thường xuyên tồn tại trong Đảng, trong mỗi con người. “Nó khéo dỗ dành người ta xuống dốc. Nó chờ dịp thất bại hoặc thắng lợi là ngóc đầu dậy”.

Nếu không ngăn chặn và quét sạch được những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, theo Bác thì: Dù có viết lên trán chữ “Cộng sản” cũng không được mọi người yêu mến, bởi quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Và đối với một Đảng cầm quyền thì dù trước đây là vĩ đại, nhưng để chủ nghĩa cá nhân tồn tại sẽ dẫn đến nguy cơ xa rời quần chúng, mất vai trò lãnh đạo.

Điều đó cắt nghĩa vì sao Bác luôn nhắc nhở, căn dặn Đảng ta, mỗi người chúng ta phải chống chủ nghĩa cá nhân. Và trong bài viết này đúng vào dịp kỷ niệm 39 năm ngày thành lập Đảng, Bác lại sử dụng những từ như: “đập nát chủ nghĩa cá nhân”, “quét sạch chủ nghĩa cá nhân”.

Ba là, nêu lên những biện pháp cụ thể, thiết thực, hiệu quả để thực hiện trong cuộc đấu tranh nhằm quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng. Đó là:

- Đảng phải ra sức tăng cường giáo dục toàn Đảng về lý tưởng, về đường lối chính sách, về nhiệm vụ và đạo đức của người đảng viên.

- Trong Đảng phải thực hành phê bình và tự phê bình nghiêm chỉnh.

- Sinh hoạt chi bộ phải nghiêm túc. Kỷ luật của Đảng phải nghiêm minh. Công tác kiểm tra của Đảng phải chặt chẽ.

- Cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của cách mạng, của Đảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết. Nghĩa là thực hiện tốt “điểm chủ chốt nhất”, “tiêu chuẩn số một” của đạo đức cách mạng mà Bác Hồ đã nhiều lần nhấn mạnh.

- Đi sâu, đi sát thực tế, gần gũi quần chúng, thật sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân. Đây là yêu cầu và nguyên tắc, đồng thời cũng là đạo đức của người cán bộ, đảng viên phải được thể hiện trong bất kỳ hoàn cảnh nào và trong các giai đoạn cách mạng.

- Phải cố gắng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ hiểu biết để làm tốt mọi nhiệm vụ.

Những điều Bác nêu trên, gắn liền với nhiệm vụ của từng tổ chức Đảng và mỗi cán bộ, đảng viên, đòi hỏi cần được nhận thức đầy đủ, rèn luyện thường xuyên. Đây là điều không đơn giản, dễ dàng. Bởi như Bác nói: Chủ nghĩa cá nhân là giặc “nội xâm”, nó rất nham hiểm, xảo quyệt. Vì vậy, để những biện pháp nói trên thực hiện có kết quả, toàn Đảng, cũng như mỗi người chúng ta phải có quyết tâm, kiên trì rèn luyện, phấn đấu, luôn xác định: “Không gì tốt đẹp, vẻ vang bằng phục vụ cho lợi ích của nhân dân” (Bác Hồ) và “Đạo đức là cái cao quý của một con người” (Phạm Văn Đồng) để thực hiện một cách tự giác. Đồng thời phải nhận thức đầy đủ rằng: “Chủ nghĩa cá nhân là kẻ thù hung ác của đạo đức cách mạng, của chủ nghĩa xã hội”. “Nó đẻ ra tất cả mọi tính hư, nết xấu như lười biếng, suy bì, kiêu căng, kèn cựa, lãng phí, tham ô… Phải đánh thắng và tiêu diệt chủ nghĩa cá nhân”.

Có thể nói, những lời căn dặn của Bác Hồ kính yêu, cách đây 30 năm, trong tác phẩm: “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” giờ đây đọc lại thấy như Bác đang căn dặn chúng ta hôm nay. Bởi những điều Bác nói vẫn ý nghĩa quan trọng, sâu sắc đối với Đảng ta, với mỗi người chúng ta.

Ngày nay, công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Chúng ta đã giành được những thành tựu quan trọng trên các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục - đào tạo, an ninh - quốc phòng và đối ngoại. Nhưng hiện nay đất nước ta bên cạnh những thời cơ lớn, cũng có những nguy cơ, thách thức không nhỏ, trong đó có những nguy cơ thách thức liên quan tới sự lãnh đạo của Đảng, sự tồn vong của chế độ. Những năm vừa qua, kinh tế nước ta có sự tăng trưởng, nhưng trong xã hội lại có sự xuống cấp về đạo đức, có nơi bị xuống cấp nghiêm trọng. Điều này, Nghị quyết của Đảng ta đã từng nêu rõ.

Bởi vậy, để phát huy thuận lợi, thời cơ, đẩy lùi nguy cơ và thách thức, giữ vững sự ổn định, đưa đất nước phát triển, đòi hỏi chúng ta phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, thực hiện và làm tốt những lời căn dặn của Bác Hồ kính yêu. Trong đó, có nhiệm vụ tập trung thực hiện tốt Cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đang được phát động sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân hiện nay.

Năm nay chúng ta kỷ niệm 79 năm ngày thành lập Đảng ta (3/2/1930-3/2/2009) và đón mừng năm mới Kỷ Sửu, tuy Bác Hồ không còn nữa, nhưng những lời của Bác Hồ trong tác phẩm: “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” đang tiếp tục soi đường cho chúng ta rèn luyện để xây dựng Đảng trở thành một Đảng “đạo đức và văn minh” như Bác căn dặn và tin tưởng.

Tiến sĩ  NGUYỄN XUÂN THÔNG

Vụ trưởng, chuyên viên cao cấp tạp chí Cộng sản