Mùa hè năm 1959, tôi được quân đội cử đi thi và đậu vào Đại học Nông lâm Hà Nội. Trường mở lớp chỉnh huấn “học để phục vụ nhân dân” cho số sinh viên trúng tuyển là cán bộ, bộ đội và thanh niên xung phong tại Trường bổ túc Công – nông trung ương, ngã tư Vọng.
 |
|
Hồ Chủ tịch nói chuyện với học sinh Trường nghệ thuật sân khấu Trung ương - Ảnh: Tư liệu |
Cùng trong trường này, đang có lớp đào tạo giáo sinh mẫu giáo cho 1.000 nam nữ học sinh tốt nghiệp PTTH thủ đô, xung phong đi phục vụ miền núi. Nghe nói, trước khi đi, số này có nguyện vọng được gặp Bác Hồ. Đề đạt vậy, chứ ai cũng biết Bác bận trăm công nghìn việc, chẳng đến được.
Không ngờ, một buổi sáng, khoảng 9 giờ, tôi là tổ trưởng đang điều khiển tổ thảo luận, thì cô Phương vào bảo với cô Thọ: “Bác đến!”.
Tưởng là bác họ của hai cô. Không ngờ, nghe tiếng người chạy tiếng reo huyên náo bên ngoài “Bác! Bác Hồ đến rồi! Bác Hồ muôn năm!”. Tôi, đồng chí Nguyễn Tấn Trịnh (sau này là Bộ trưởng Bộ Thủy sản, và bây giờ là Chủ tịch Hội Người cao tuổi Việt
Mới tìm được chỗ ngồi, ngó lên đã thấy Bác đứng trên bục. Tiếng hô “Bác Hồ muôn năm” như vỡ cả hội trường. Bác khoác tay ra hiệu cho mọi người im lặng, rồi không cần ai giới thiệu. Bác ôn tồn nói:
- Hôm nay Bác đến thăm cô chú giáo sinh mẫu giáo, chúc các cô chú lên đường mạnh giỏi, phục vụ tốt đồng bào.
Cả hội trường vang dội tiếng vỗ tay. Bác nói tiếp:
- Các cô chú bây giờ là thầy cô mẫu giáo dạy học. Vậy Bác hỏi: Mẫu giáo là gì?
Tất cả im lặng. Ai cũng cố tìm nhanh lời giải đáp để lỡ Bác có chỉ còn biết đường trả lời. Nhưng rồi Bác không chỉ ai cả. Bác tự trả lời cho câu hỏi của mình:
- Mẫu giáo. Theo tiếng Hán, mẫu là mẹ, giáo là dạy, là thầy giáo. Mẫu giáo là vừa làm thầy dạy chữ, vừa làm mẹ chăm sóc, nuôi nấng trẻ. Trẻ đi mẫu giáo còn nhỏ, phải xa cha mẹ. Các cô chú vừa phải dạy chữ cho trẻ, vừa phải biết dỗ dành khi trẻ khóc, biết trông nom khi trẻ ốm, biết hát và kể chuyện cho trẻ nghe, biết ru cho trẻ ngủ. Vừa chơi vừa học, vừa học vừa chơi…
Cả hội trường tâm đắc vỗ tay. Chỉ với lời giải thích ngắn gọn, đầy hình ảnh, mà các thầy cô ở đây giảng cả tuần, giáo sinh học cả tháng. Lúc này Bác nói tiếp:
- “Dạy trẻ như trồng cây non. Trồng cây non tốt thì sau này cây lên tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này các cháu thành người tốt!”.
- Miền Bắc ta mới giải phóng 5 năm. Nhân dân nhất là nhân dân miền núi còn nghèo và đói chữ. Đảng và Bác cử các cô chú về dạy chữ cho trẻ em, đồng bào. Các cô chú phải học phong tục tập quán địa phương, học tiếng nói dân tộc, đoàn kết và làm dân vận tốt. Các cô chú có hứa với Bác được không?
Thưa Bác, được ạ! – Cả hội trường đồng thanh.
- Được thì Bác chúc các cháu lên đường mạnh khỏe. Còn ai có ý kiến gì nữa không?
Tất cả lại nhao nhao: - “Thưa Bác! Thông suốt rồi!”
- Thưa Bác, không có ý kiến gì nữa.
Giữa lúc đó, ở cuối hội trường có một cánh tay giơ cao.
- Cháu xin có ý kiến.
Bác đưa mắt tìm, rồi chỉ: “Cháu nói!”
Một học viên đứng dậy rụ rè: “Chúng cháu thỏa mãn lắm. Không có ý kiến gì!”
Có tiếng suỵt không vừa lòng: “Không có ý kiến, sao giơ tay! Làm mất thì giờ Bác!”.
Học viên nọ, vội vàng thưa: “Cháu chỉ xin đề nghị Bác hát cho nghe một bài!...”
Hội trường xôn xao: “Láo, dám đề nghị Bác Hồ hát, vô lễ!”
Mọi người trông chờ sự trừng phạt, thì Bác Hồ chỉ nghiêm nét mặt bảo:
- Chú là thanh niên, chú phải hát cho Bác nghe mới phải. Nhưng thôi! Để vui vẻ. Bác cháu ta cùng hát “Kết đoàn chúng ta là sức mạnh”. Thấy Bác vỗ tay hát bài Kết đoàn, tất cả, không ai bảo ai, cùng vỗ tay hát theo: Kết đoàn chúng ta là sắt gang….
Mãi hát, đến lúc nhìn lên thì Bác đã ra đến cổng. Tôi chạy theo thì xe đã nổ máy, chỉ còn tiếng hô:
- “Bác Hồ! Bác Hồ muôn năm… Muôn năm…!”
*
* *
Lần gặp ké Bác Hồ (nhờ lớp giáo sinh mẫu giáo) đó cách đây 49 năm, nhưng lời dạy quí báu, đức vị tha của Người vẫn sống hiển hiện trong tôi. Đó là cách nói dễ hiểu, hình ảnh của Bác, tấm lòng lo cho dân cho nước, trên hết là chăm sóc giáo dục thế hệ đời sau của Bác. Tôi muốn nói với Bác:
-“Chúng cháu đang học và làm theo lời dạy của Bác!”.
CAO PHI YẾN
