Tại di tích Núi Quéo, thuộc thôn Phú Lạc, xã Hoà Hiệp Nam, huyện Đông Hòa- nơi ghi danh 300 liệt sĩ, chính quyền địa phương vừa xây dựng ngôi mộ liệt sĩ tập thể cho 6 chiến sĩ đã anh dũng hy sinh trong trận chiến ác liệt bảo vệ vùng căn cứ phía nam tỉnh Phú Yên vào cuối tháng Chạp năm 1964.
Một cựu chiến binh bên đài tưởng niệm liệt sĩ Núi Quéo - Ảnh: PV
Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Núi Quéo là nơi dựa lưng của những chiến sĩ ta trong những cuộc đụng độ ác liệt với địch. Và cũng chính nơi này, rất nhiều kẻ địch đã phải bỏ mạng trước lũy thép của quân dân Hoà Hiệp anh hùng. Sau ngày đất nước thống nhất, Núi Quéo trở thành nơi lưu giữ hồn thiêng của nhiều liệt sĩ, trong đó có 6 liệt sĩ của đại đội K64 thuộc tiểu đoàn 83.
Tôi về Núi Quéo cùng với những cựu binh Hoà Hiệp trong những ngày gió nam xào xạc thổi, động cát Hoà Hiệp hâm hấp nóng. Ông Lê Thanh Hoá, nguyên là liên lạc của đại đội K64 năm ấy và là người còn trở về lành lặn sau ngày đất nước thống nhất vẫn nhớ như in ngày lịch sử 26 tháng Chạp năm 1964. “8 giờ tối ngày 25 tháng Chạp, trung đội họp cấp ủy cũng là lúc địch bắt đầu càn. Cuộc họp đã quyết định ngày hôm sau sẽ chiến đấu với một trung đoàn địch, bảo vệ cho được vùng căn cứ Vũng Rô. Ngày hôm đó, khi tôi chui ra khỏi cửa hang thì được biết các anh đã hy sinh. Trong 6 anh của trung đội chốt chặn tại Núi Quéo thuộc đại đội K64 thì anh Lê Hùng là đại đội phó đã bị thương lúc 8 giờ sáng và sau đó hy sinh. Lúc 3 giờ chiều, địch thả bom dữ đội tại vị trí đặt khẩu đại liên do anh Nguyễn Ngưu phụ trách. Một quả bom đã làm sập cả hầm, anh Ngưu hy sinh. Còn anh Luận là đại đội trưởng, anh Hạ là tiểu đội trưởng liên lạc, anh Kỷ là xạ thủ cối 60 và anh Hồ Tấn Phần là thiếu sinh quân hy sinh do bị bom xăng, thân thể cháy đen và kẹt trong hốc đá...” – cựu chiến binh Lê Thanh Hóa rơm rớm nước mắt nhớ lại.
Trong 6 liệt sĩ hy sinh tại Núi Quéo, 3 người có họ tên đầy đủ là các chiến sĩ Nguyễn Ngưu, Hồ Tấn Phần ở Hoà Hiệp Nam và Lê Hùng người Quảng Ngãi; 3 liệt sĩ còn lại hiện vẫn chưa xác định được họ và quê quán. Càng xúc động hơn khi những người thân của liệt sĩ Hồ Tấn Phần không tìm được xác khi ông hy sinh.
Đại đội K64 nguyên là đại đội thuộc tiểu đoàn 83. Sau khi tiểu đoàn được điều về Tuy Hoà 2, đại đội K64 được phân công nằm lại khu vực Hoà Hiệp - Hoà Tâm để bảo vệ vùng căn cứ Vũng Rô, chuẩn bị cho tàu không số vào giao vũ khí. Tiểu đoàn có 3 trung đội, trong đó 2 trung đội đóng quân tại Vũng Rô, trực tiếp bảo vệ và chịu sự chỉ huy của đồng chí Trần Suyền, Bí thư Tỉnh uỷ Phú Yên thời bấy giờ và 1 trung đội đóng ở Hoà Hiệp Nam.
Ngôi mộ liệt sĩ mang tên Hồ Tấn Phần đặt ở Nghĩa trang Liệt sĩ Đông Tác chỉ là nắm đất tượng trưng...
Năm 2002, nhân dân thôn Phú Lạc, xã Hoà Hiệp Nam đã quyên góp xây dựng một đài tưởng niệm liệt sĩ trên đỉnh Núi Quéo, ghi danh gần 300 liệt sĩ và các bà mẹ Việt Nam anh hùng của thôn Phú Lạc. Việc xây dựng ngôi mộ tập thể cho 6 chiến sĩ đã anh dũng hy sinh trong trận chiến đấu oai hùng tại đây năm 1964 như đưa các anh về mái nhà chung cùng với những đồng đội anh hùng của mình. Các anh sẽ được sưởi ấm bởi những nén hương của những người con Hoà Hiệp hôm nay. Các anh nằm đó trên lưng chừng Núi Quéo nghe gió hát và sóng biển cửa Đà Nông vỗ về, chứng kiến sự đổi thay trên vùng cát Hoà Hiệp một thời gian khó mà oanh liệt.
LÊ BIẾT
