Vừa qua tại Hà Nội, Bộ TT-TT đã tổ chức Hội thảo và Triển lãm quốc tế về an toàn không gian mạng Việt Nam 2022. Đây là sự kiện thường niên của ngành TT-TT thu hút đông đảo các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp CNTT trong và ngoài nước về an toàn không gian mạng. Nhiều vấn đề được nêu ra tại hội thảo rất cần các bộ ngành, địa phương chung tay triển khai thực hiện vì một không gian mạng Việt Nam an toàn, lành mạnh.

Theo Cục An toàn thông tin, Bộ TT-TT, hiện nay, vấn đề an toàn không gian mạng có nhiều vấn đề rất cần các bộ ngành, địa phương phối hợp giải quyết. Đó là: Lừa đảo trực tuyến trên mạng ngày càng phức tạp. Các đối tượng lừa đảo áp dụng nhiều biện pháp, hình thức lừa đảo tinh vi. Trong khi đó, nhận thức của không ít người sử dụng internet còn hạn chế nên nhiều trường hợp bị lừa đảo trên không gian mạng, dẫn đến nhiều thiệt hại về kinh tế.

Hầu hết các thiết bị số phục vụ Chính phủ điện tử, hay ngay trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và đời sống hàng ngày của người dân đều chưa được kiểm tra, đánh giá an toàn thông tin trước khi sử dụng.

Hoạt động diễn tập an toàn thông tin trong các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp còn rất ít. Nếu có thì cũng là diễn tập theo kịch bản, chưa phải thực chiến nên hiệu quả mạng lại không nhiều. Vì vậy, khi phải đối mặt với các cuộc tấn công mạng, các tổ chức và lực lượng nhân sự an toàn thông tin còn lúng túng trong xử lý, ngăn chặn.

Một số cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp chưa tuân thủ, đáp ứng đầy đủ quy định của pháp luật về an toàn thông tin (ATTT), nhất là bảo đảm an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ; Hoạt động kiểm tra, đánh giá ATTT chưa được nhận thức đúng, không được chú trọng nên còn tồn tại nhiều nguy cơ mất an toàn thông tin…

Những vấn đề nêu trên rất cần tìm lời giải hiệu quả, thiết thực, nhất và các bộ ngành, địa phương cần chung tay triển khai thực hiện vì một không gian mạng Việt Nam an toàn, lành mạnh.

Ông Nguyễn Thành Phúc, Cục trưởng Cục ATTT trình bày tham luận tại hội thảo. Ảnh: TTH

Nền tảng số quốc gia là giải pháp để chuyển đổi số Việt Nam diễn ra nhanh và hiệu quả. Bảo đảm ATTT cho nền tảng số quốc gia là yếu tố then chốt cho chuyển đổi số thành công. Hội thảo năm nay với chủ đề “An toàn thông tin cho nền tảng số quốc gia: Kiến tạo tương lai số bền vững”, chính vì thế đã thu hút nhiều ý tưởng hay, cách làm mới để phát triển lĩnh vực ATTT mạng, góp phần chung tay kiến tạo tương lai số an toàn, bền vững.

Hai năm vừa qua, thế giới phải đối mặt với nhiều biến động: Đại dịch toàn cầu COVID-19 đã đẩy nhanh những thay đổi lớn của thế giới chưa từng thấy trong một thế kỷ qua. Đời sống kinh tế - xã hội đã và đang trải qua những điều chỉnh sâu sắc, và thế giới bước sang giai đoạn đầy biến động.

Tại Việt Nam, mặc dù bị ảnh hưởng nặng nề bởi COVID-19 nhưng chính những thách thức do dịch bệnh gây ra đã thúc đẩy quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ hơn. Chỉ trong thời gian ngắn, công cuộc chuyển đổi số quốc gia đã được lan tỏa sâu rộng trên khắp cả nước, gắn với hoạt động hàng ngày của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân. Những thay đổi đó mang tới nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cho lĩnh vực ATTT mạng. Bên cạnh những kết quả tích cực mà lĩnh vực đạt được, vẫn còn đó những tồn tại và phát sinh các nguy cơ mất an toàn thông tin.

Theo các cơ quan chức năng về lĩnh vực an toàn thông tin, từ 5/2019 đến nay, xuất hiện ngày càng nhiều các chiến dịch tấn công Phishing (tấn công giả mạo, là hình thức tấn công mạng mà kẻ tấn công giả mạo thành một đơn vị uy tín để lừa đảo người dùng cung cấp thông tin cá nhân cho chúng) nhằm vào các ngân hàng tại Việt Nam.

Tính riêng từ đầu năm 2022 đến nay, Cục ATTT đã tiếp nhận hơn  1.000 lượt phản ánh của người dân về các sự vụ lừa đảo trên không gian mạng. 5 tháng đầu năm 2022, cục đã phát hiện, xử lý 506 website lừa đảo giả mạo tổ chức tài chính, ngân hàng; hỗ trợ xử lý ngăn ngừa 1,5 triệu người dùng internet Việt Nam tránh truy cập vào các trang lừa đảo, vi phạm pháp luật; phối hợp địa phương cảnh báo, tuyên truyền đến cơ sở hàng tuần danh sách website giả mạo; phát triển ứng dụng (app) bảo vệ người sử dụng.

Đối với các cơ quan nhà nước, đáng lo ngại là nhiều  thiết bị số phục vụ Chính phủ điện tử (CPĐT) đang sử dụng chưa được kiểm tra, đánh giá ATTT. Nguyên nhân là do nhận thức chưa đúng về tầm quan trọng của việc kiểm tra ATTT thiết bị số trước khi sử dụng; chưa có quy định về kiểm tra, đánh giá ATTT thiết bị số phục vụ CPĐT, cơ quan nhà nước chưa bố trí nguồn lực kiểm tra, đánh giá ATTT. Dự án CNTT phục vụ CPĐT không có hạng mục kiểm tra, đánh giá ATTT cho thiết bị.

Nhiều hệ thống thông tin của cơ quan nhà nước hiện chưa được kiểm tra, đánh giá ATTT trước khi đưa vào sử dụng, khi nâng cấp mở rộng, kiểm tra định kỳ theo quy định. Nguyên nhân là do việc nhận thức chưa đúng về tầm quan trọng của kiểm tra, đánh giá ATTT; kinh phí kiểm tra, đánh giá ATTT của các bộ, ngành, địa phương thấp, không bố trí hoặc bố trí rất thấp (chỉ từ 100 - 200 triệu đồng/năm); thiếu nhân lực tại chỗ và công cụ kiểm tra, đánh giá ATTT.

Trước thực trạng này, Bộ TT-TT tiếp tục đôn đốc, hướng dẫn chi tiết nội dung kiểm tra, đánh giá; tham mưu Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo cơ quan nhà nước  kiểm tra, đánh giá ATTT cho các hệ thống thông tin trước khi đưa vào sử dụng, khi nâng cấp, thay đổi, định kỳ (theo Chỉ thị 02/2022)…

TRẦN THANH HƯNG