Nằm dưới đỉnh La Hiêng hùng vĩ, Phú Hải hôm nay đã đổi thay một cách kỳ diệu. Bà con không chỉ biết làm kinh tế để thoát nghèo mà còn biết giữ gìn vệ sinh môi trường…

THÔN 3 KHÔNG

Có mặt tại đoạn đường trước cửa nhà rông văn hóa của thôn Phú Hải vào ngày cuối tuần, tôi cảm nhận được sự hăng hái, nhiệt tình của các đoàn viên thanh niên trong thôn khi tham gia phát quang bụi rậm, dọn vệ sinh và thu gom rác trong khuôn viên trước và trong nhà rông rộng gần 500m². Được biết, đây là hoạt động được các bạn đoàn viên tổ chức hàng tuần nhằm hưởng ứng và vận động nhân dân tham gia bảo vệ môi trường…

Không chỉ đoạn trước nhà rông, ấn tượng đập vào mắt tôi vào sáng chủ nhật này còn là hình ảnh hàng chục hộ dân trong thôn, người cầm chổi, người cầm xẻng thi nhau vệ sinh sạch sẽ khuôn viên nhà mình và đoạn trước cổng thôn… khiến cả thôn sạch sẽ, quang đãng hẳn lên. Chị Sô Thị Loan tâm sự: “Trước đây, dưới sàn nhà và trên đường trong thôn luôn ngập rác do không được quét dọn thường xuyên. Từ khi bà con cùng ký cam kết giữ gìn vệ sinh môi trường và cùng nhau quản lý con đường trong thôn, chúng tôi đã chủ động dọn vệ sinh vào sáng chủ nhật hàng tuần. Cũng nhờ hoạt động này mà ý thức của các hộ dân trong thôn được nâng cao. Hiện nay, tình trạng người dân xả rác bừa bãi ra đường đã giảm rất nhiều, đa số các gia đình trong thôn thường xuyên dọn vệ sinh ngay chính khuôn viên nhà mình, nhờ đó hạn chế được nhiều bệnh dịch”.

Còn ông La O Thảo thì bộc bạch: “Nhà tôi nằm trên con đường vào thôn nên khi chính quyền địa phương triển khai dọn vệ sinh, gia đình tôi hưởng ứng tham gia ngay. Mình dọn sạch rác, phát quang bụi rậm là việc làm cần thiết, giúp bảo vệ sức khỏe cho gia đình mình và cả những người xung quanh”.

Trao đổi với khách, Trưởng thôn Phú Hải Sô Minh Thương cho biết: “Để đảm bảo vệ sinh môi trường sống, đầu năm 2016, thôn Phú Hải bắt đầu triển khai cho 100% số hộ ký cam kết thực hiện “3 không”. Đó là không đổ rác thải, không phóng uế và không thả rông súc vật. Bên cạnh đó, chúng tôi còn thường xuyên lồng ghép trong các buổi họp dân, sinh hoạt của các chi hội, đoàn thể nhằm vận động đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân tích cực thực hiện. Đồng thời vào ngày chủ nhật hàng tuần, bà con không đi rẫy mà đều tham gia làm vệ sinh tập thể với thôn. Qua đó hạn chế được tình trạng ô nhiễm môi trường và nuôi thả rông heo, bò, gà, dê của bà con. Song song đó, chúng tôi còn thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở các hộ gia đình để bảo đảm họ không vứt rác ra đường, không thả rông súc vật”.

Theo lời ông Thương nói thì dễ nhưng để bà con có thói quen như hôm nay là cả một quá trình làm công tác dân vận và vận động. Vì tập tục của người dân vùng cao là nuôi súc vật thả rông nên việc ô nhiễm môi trường là chuyện khó tránh khỏi. Do đó, ban đầu triển khai thực hiện “3 không” nếu gia đình nào vi phạm, bị người khác phát hiện thả rông heo, bò ra đường sẽ bị phạt. Lần đầu vi phạm thì nhắc nhở, kiểm điểm trước dân, sau đó là phạt từ 20.000-50.000 đồng tùy mức độ vi phạm. Nếu nặng hơn thì dân làng sẽ làm thịt con heo bị thả rông ra đường đó để đãi cả làng, còn gia chủ thì bị phạt thêm tiền rượu. Nhờ biện pháp quyết liệt đó mà ý thức bảo vệ môi trường của người dân từng bước được nâng cao… Vì vậy, mô hình “3 không” của thôn Phú Hải không chỉ có ý nghĩa thiết thực trong việc cải thiện môi trường sống mà còn góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân trong xây dựng nông thôn mới ngày càng xanh, sạch, đẹp.

Hệ thống nước tinh khiết về tận thôn Phú Hải - Ảnh: V.TÀI

NƯỚC SẠCH VỀ BUÔN

Tháng 5 cũng là mùa khô hạn đỉnh điểm ở các buôn làng Phú Yên nói chung và thôn Phú Hải nói riêng. Nếu như trước đây, bà con phải đi bộ hàng chục cây số để lấy nước sinh hoạt thì nay nhờ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, đường ống nước sạch đã kéo về ngay sát nhà. Đó là nhờ ngày 18/7/2015, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh đã khánh thành và đưa vào sử dụng công trình nước sạch tự chảy, với đường ống dài hơn 5km được bắt đầu từ khu vực có nguồn nước về bể chứa tập trung và đến tận nhà 61 hộ dân…Vì vậy, tình trạng thiếu nước sinh hoạt của người dân Phú Hải hiện nay đã được giải quyết cơ bản…

Không chỉ có nước sạch, nhờ sự đầu tư hỗ trợ của Công ty CP Lâm sản Toàn Cầu, bà con ở đây còn được trang bị thêm hàng chục bình máy lọc nước tinh khiết tại các điểm dân cư để sử dụng trong việc ăn uống, cho hợp vệ sinh. Nhìn bà con đội nắng, mang bình đến lấy nước tinh khiết tại các máy lọc nước ai nấy cũng bừng lên nét vui vẻ, hớn hở trên khuôn mặt.

Chị La O Giai cho biết: “Được sử dụng nước sạch không những đảm bảo sức khỏe cho cộng đồng dân cư mà còn góp phần nâng cao chất lượng sống của người dân vùng sâu, vùng xa như chúng tôi. Qua đó giúp mọi người nâng cao ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường”. Cũng theo lời chị Giai, mấy năm trước cứ vào mùa khô, chị và bà con trong làng luôn lo lắng về việc thiếu nguồn nước sạch dùng cho sinh hoạt thường nhật. “Không lo sao được khi mình phải dành khá nhiều thời gian đi lấy nước suối cách làng xa hàng chục cây số rồi gùi về dùng. Nhiều lúc đi rẫy về trễ, gia đình không có nước để sinh hoạt…”, chị Giai giãi bày.

Còn theo lời già làng Sô Phi, bà con từ trước đến nay dùng nguồn nước suối tự nhiên, nhưng vào mùa khô hạn thì nguồn nước không được đảm bảo nên việc thiếu nước sạch là chuyện xảy ra triền miên. Tuy nhiên, hiện nay Nhà nước đã quan tâm, xây tặng cho thôn bể nước rồi kéo đường ống tới tận nhà; doanh nghiệp lại hỗ trợ thêm máy lọc nước tinh khiết. Vì vậy, già được dùng nước sạch, hợp vệ sinh thì vui quá! Ăn uống cũng không lo bị đau bụng nữa. Già cảm ơn Đảng, cảm ơn Nhà nước.

Giám đốc Trung tâm Nước sạch và vệ sinh môi trường Phú Yên Hồ Hữu Như khẳng định: “Dù mức đầu tư không lớn nhưng công trình đưa nước sạch về Phú Hải có ý nghĩa rất lớn, không chỉ hỗ trợ thiết thực cho người dân mà có tác động trong việc thay đổi nhận thức cho bà con dân tộc thiểu số ở đây. Đặc biệt, góp phần thay đổi dần thói quen sử dụng nguồn nước chưa đảm bảo vệ sinh của bà con…”.

VĂN TÀI