Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chủ trương đầu tư dự án Sản xuất, cấp và quản lý căn cước công dân (CCCD). Trao đổi với Báo Phú Yên về dự án này, trung tá Nguyễn Viết Dũng, Phó Trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Công an tỉnh, cho biết:

- Ngày 3/9 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án Sản xuất, cấp và quản lý CCCD. Bộ Công an đang thực hiện các công việc phục vụ cho việc cấp thẻ CCCD có gắn chíp điện tử trên phạm vi toàn quốc, dự kiến triển khai từ tháng 11 năm nay.

* Thưa ông, việc cấp, đổi thẻ CCCD gắn chíp điện tử được thực hiện như thế nào?

- Theo quy định của Luật CCCD và pháp luật hiện hành, công dân vẫn được sử dụng 3 loại thẻ (chứng minh nhân dân (CMND) 9 số, CMND 12 số và CCCD mã vạch) đến khi thẻ hết giá trị sử dụng.

Tuy nhiên, để tạo điều kiện thuận lợi cho công dân trong thực hiện các giao dịch, cải cách hành chính hướng tới thực hiện chính phủ điện tử, chính phủ số, Bộ Công an khuyến khích công dân đổi sang sử dụng thẻ CCCD gắn chíp điện tử khi dự án Sản xuất, cấp và quản lý CCCD được triển khai.

Bộ Công an xây dựng hệ thống sản xuất, cấp và quản lý CCCD tập trung, thống nhất, đồng bộ, hiện đại từ Trung ương tới công an các địa phương và kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; các thông tin của công dân thường xuyên được thu thập, cập nhật, khai thác, chia sẻ nên thuận tiện cho công dân khi làm thủ tục đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD.

Hiện tại, Bộ Công an đã triển khai các dịch vụ công trực tuyến cấp CCCD, cấp giấy xác nhận số CMND trực tuyến, cấp thẻ CCCD có gắn chíp điện tử, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân và tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí… Đồng thời khi thực hiện các giao dịch khác cũng rất thuận tiện và nhanh chóng.

Trung tá Nguyễn Việt Dũng

* Vậy hiệu quả của việc cấp CCCD có gắn chíp và quyền lợi của công dân được đảm bảo ra sao, thưa ông?

- Việc triển khai thành công dự án sẽ tạo dựng được cơ sở dữ liệu về thông tin của công dân trong toàn quốc với độ chính xác cao, đầy đủ khả năng truy nguyên đồng nhất mỗi công dân được cấp 1 số thẻ CCCD cũng là số định danh cá nhân. Trên thẻ CCCD được gắn chíp điện tử lưu trữ thông tin cá nhân của công dân để các bộ, ngành, đơn vị có thể khai thác thông tin và ghi thông tin trên chíp phục vụ quản lý nhà nước.

Dự án cũng sẽ mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội rõ rệt. Cụ thể, công dân được đảm bảo quyền lợi về CCCD phục vụ giao dịch cá nhân nhanh chóng, thuận tiện, tiết kiệm chi phí, công sức đi lại. Cơ quan nhà nước sẽ được hưởng những dịch vụ công tốt nhất, được kết nối, khai thác thông tin phục vụ công tác quản lý của mình nhanh chóng, chính xác, độ tin cậy cao. Các giao dịch của người dân rất thuận tiện (sử dụng chíp điện tử, dữ liệu dân cư liên thông các bộ, ngành) dần tiến tới các giao dịch trong chính phủ điện tử; nền kinh tế số hỗ trợ rất lớn cho các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong phát triển các hoạt động kinh tế, xã hội; minh bạch hóa các thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian trả kết quả của các giao dịch hành chính công.

Qua triển khai dự án, thông tin của người dân từ đủ 14 tuổi trở lên sẽ được thu thập, cập nhật vào cơ sở dữ liệu CCCD và trao đổi với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để thống nhất, quản lý. Thông tin có độ chính xác cao, có ảnh chân dung, vân tay lăn và các thông tin cơ bản của công dân sẽ phục vụ rất đắc lực cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, truy nguyên các thông tin như truy tìm tung tích nạn nhân, mất tích, chết không rõ nguyên nhân, nhận diện khuôn mặt, đối sánh vân tay, quản lý danh sách đối tượng theo quy định; phục vụ cơ quan điều tra thực thi các hoạt động điều tra, truy xét theo quy định một cách nhanh chóng, chính xác.

Hệ thống được thiết kế mở có khả năng kết nối, chia sẻ dữ liệu với các hệ thống khác của ngành Công an như cơ sở dữ liệu về tội phạm, nhận diện khuôn mặt, hộ chiếu, truy nã, truy tìm... và tạo thành một cơ sở dữ liệu liên thông, thống nhất, đầy đủ của Bộ Công an, góp phần xây dựng các chương trình, kế hoạch để Bộ Công an đưa ra các quyết nghị về tác chiến, đấu tranh phòng, chống tội phạm, tổ chức các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, truy nã, truy tìm, thực hiện các biện pháp nghiệp vụ của lực lượng Công an nhân dân.

* Xin ông cho biết tính ưu việt của thẻ CCCD có gắn chíp?

- Thẻ CCCD có gắn chíp điện tử có độ bảo mật cao, dung lượng lưu trữ lớn, cho phép tích hợp nhiều ứng dụng đi kèm như: Ứng dụng chữ ký số, ứng dụng sinh trắc học, ứng dụng mật khẩu một lần..., có thể được sử dụng và kết nối rộng rãi cho các dịch vụ công cộng và tư nhân. Đáng chú ý, khi người dân đi giao dịch và làm các thủ tục sẽ không phải mang nhiều loại giấy tờ, mà chỉ cần dùng thẻ CCCD có gắn chíp vì tích hợp đầy đủ thông tin.

Ngoài ra, việc tích hợp chíp trên CCCD đem lại tính linh hoạt khi cần bổ sung hoặc sửa đổi thông tin trên thẻ sau khi phát hành bởi cơ quan công an. Dữ liệu trên chip có thể truy cập ngay lập tức mà không bị phụ thuộc vào kết nối mạng thông qua các thiết bị cho phép đọc thông tin trên chíp, giúp cho việc xác thực danh tính được thực hiện ngay lập tức, hạn chế tối đa việc giả mạo danh tính.

Thẻ CCCD gắn chíp cũng là xu thế được nhiều nước trên thế giới áp dụng vì tính tiện dụng, cũng như tạo sự thuận lợi cho công dân khi thực hiện các giao dịch dịch vụ trực tuyến. Hiện nay đã có 70 nước trên thế giới sử dụng thẻ CCCD có gắn chíp.

* Thông tin cá nhân được bảo mật như thế nào khi sử dụng thẻ CCCD gắn chíp, thưa ông?

- Chíp sử dụng trên thẻ CCCD tuân thủ quy định bảo mật của thế giới và Việt Nam. Trên chíp có thực hiện ký số, do vậy khó có thể làm giả, đảm bảo độ tin cậy trong thực hiện các giao dịch.

Chíp có khả năng lưu trữ thông tin sinh trắc học (như dấu vân tay) cho phép xác thực đảm bảo chính xác con người. Qua đó, thông tin chủ thể được định danh một cách chính xác, giảm tối đa mọi nguy cơ về giả mạo thẻ, đảm bảo an toàn bảo mật, nhất là trong các giao dịch tài chính.

* Còn quyền tự do cá nhân của công dân có được đảm bảo khi sử dụng thẻ CCCD gắn chíp điện tử?

- Việc gắn chíp điện tử trên thẻ CCCD với mục đích là đem lại thuận tiện trong các giao dịch hành chính của công dân cũng như phục vụ công tác quản lý nhà nước; nâng cao hiệu quả công tác cải cách hành chính, hướng tới nền chính phủ số, chuyển đổi số và xây dựng chính phủ điện tử. Đây là xu hướng tất yếu trong việc phát triển xã hội hiện nay.

Chíp gắn trên thẻ CCCD không có chức năng định vị, theo dõi để xác định vị trí của công dân. Việc tích hợp, sử dụng thông tin trên chíp tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam, đảm bảo an ninh, an toàn thông tin.

* Vậy các trường hợp nào cần phải cấp, đổi, cấp lại CCCD gắn chíp?

- Để tránh lãng phí, góp phần tiết kiệm ngân sách nhà nước, giảm phiền hà cho công dân khi chuyển từ CMND và thẻ CCCD đang cấp hiện nay sang thẻ CCCD gắn chíp trên phạm vi toàn quốc, từ ngày 6/8-1/11/2020, Công an tỉnh tạm dừng tiếp nhận hồ sơ đề nghị cấp, đổi, cấp lại CMND trong những trường hợp chưa thật sự cần thiết. Trong thời gian này, người dân nếu chưa cần thiết phải cấp, đổi, cấp lại CMND, CCCD thì hãy tạm dừng để chờ cấp CCCD có gắn chíp.

Tuy nhiên, những trường hợp thật sự cần thiết, như: công dân chưa được cấp CMND, CCCD hoặc đã được cấp nhưng bị hỏng, mất, hết thời hạn mà phải thực hiện các giao dịch buộc phải có CMND, CCCD thì thực hiện cấp, đổi CMND, CCCD.

* Xin cảm ơn ông!

HOA SIÊM (thực hiện)