Nhiều người đã gởi bản gốc sổ lâm bạ hoặc hợp đồng khoanh nuôi - chăm sóc - bảo vệ rừng và tiền “lộ phí” với hy vọng được nhận tiền hỗ trợ. Tường trình của một người mang hồ sơ ra Hà Nội xin vốn.

Ông Nguyễn Hữu Chốn đang thuật lại chuyện đi xin vốn tài trợ trồng rừng - Ảnh: H.QUỐC

Hơn 20 ngày qua, 14 hộ dân ở thôn Hảo Sơn, xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa đã góp sổ lâm bạ, góp tiền để hai người trong thôn mang ra Hà Nội xin nguồn tài trợ trồng rừng.

TRÊN 50HA RỪNG ĐƯỢC “GỞI” XIN VỐN HỖ TRỢ

Chủ tịch UBND xã Hòa Xuân Nam Đỗ Dậu cho biết, giữa tháng 12/2009, ông Lê Trọng Lễ, 45 tuổi, là người dân thôn Hảo Sơn thông tin với mọi người trong thôn rằng ông có người quen ở Hà Nội cho hay, một tổ chức phi chính phủ nước ngoài sẽ tài trợ cho các hộ có diện tích rừng trồng hoặc được giao chăm sóc, bảo vệ rừng, với mức 15 triệu đồng/ha. Người nào có nhu cầu thì liên hệ để ông này gom hồ sơ đi Hà Nội. Ngày 16/12/2009, Công an huyện Đông Hòa và chính quyền xã Hòa Xuân Nam đã làm việc với ông Lễ xung quanh vụ việc này. Vậy nhưng, ngày 18/12, ông Lễ và ông Nguyễn Hữu Chốn (40 tuổi, trú thôn Hảo Sơn) vẫn lên đường mang sổ lâm bạ và các giấy tờ liên quan đến việc chăm sóc, bảo vệ và phát triển rừng của hai ông và hai người khác, tổng diện tích 7,7ha, đi Hà Nội. Sau đó, có 10 người khác cũng đã gởi hồ sơ ủy quyền 45,5ha rừng cho ông Lễ “lo công việc”.

Ông Nguyễn Văn Ngữ, một thương binh, đã viết giấy ủy quyền bộ hồ sơ gồm bản gốc và các bản photo sổ lâm bạ với diện tích 1,1ha rừng ở núi Dinh Bà, gom góp được 200.000 đồng gởi cho hai ông Lễ, Chốn vì “nghe tụi nó nói được hỗ trợ nhiều tiền nên cũng ham”. Còn bà Trần Thị Thu Hoa, vợ ông Nguyễn Tiết - người đứng tên trong sổ lâm bạ với 7,9ha rừng – cũng ủy quyền sổ lâm bạ và các giấy tờ liên quan cùng 500.000 đồng cho ông Lễ. Bà Hoa bộc bạch: “Tôi chẳng biết gì, nghe người nhà anh Tư Lễ (ông Lê Trọng Lễ - TG) nói vậy, thấy cũng bùi tai, nên giao hồ sơ và tiền cho ảnh”.

Ông Đỗ Dậu bức xúc: “Chúng tôi đã thông báo trên đài truyền thanh xã liên tục, đề nghị cán bộ, nhân dân hết sức cảnh giác với việc lừa đảo gom sổ lâm bạ, chứng nhận quyền chăm sóc bảo vệ rừng để xin tài trợ. Vậy mà thật đáng tiếc, việc này vẫn xảy ra ở địa phương”.

“BẢY CÁI “MAI” RỒI MÀ CHẲNG THẤY TIỀN ĐÂU”

Sau gần nửa tháng cùng ông Lê Trọng Lễ mang hồ sơ của mình và những người khác trong thôn Hảo Sơn ra Hà Nội để kiếm tiền hỗ trợ, ông Nguyễn Hữu Chốn (40 tuổi, ở thôn Hảo Sơn, xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa) đã trở về nhà vào tối 5/1.

Kể vụ việc với chúng tôi, ông Chốn cho biết: “Ngày 20/12/2009, theo chỉ dẫn của người quen anh Lễ, chúng tôi đến văn phòng của Công ty TNHH Chế biến - Trồng trọt – Chăn nuôi Thịnh An Khương, tại một căn phòng ở nhà khách Bộ Tư lệnh Cảnh vệ ở số 1 đường Bắc Sơn, Ba Đình. Chúng tôi được công ty này lo chỗ nghỉ miễn phí. Không chỉ hai anh em chúng tôi, mà tại đây có hàng chục người ở rất nhiều tỉnh, thành cũng đến làm thủ tục để xin kinh phí hỗ trợ. Người của công ty nói rằng, đây là tiền do một tổ chức nước ngoài hỗ trợ cho những người có rừng”.

Ông Chốn nói người của Công ty Thịnh An Khương liên tục hối thúc các vị “khách hàng” cố gắng liên hệ, tìm càng nhiều người ủy quyền sổ lâm bạ hoặc các loại giấy tờ khác chứng minh là chủ rừng để xin hỗ trợ thì càng nhanh có tiền, vì vậy ông và ông Lễ đã gọi điện về quê để tiếp tục nhận thêm 10 hồ sơ của 10 hộ khác ở Hảo Sơn. Ngoài ra, người của công ty này cũng cho ông Chốn biết ngày 28/12/2009, hồ sơ xin vốn sẽ chuyển sang Văn phòng Chính phủ để xem xét, sau đó sẽ được cấp tiền. “Họ thường nói: “Ngày mai có thể quý vị có tiền rồi”, song ngày hôm sau họ lại bảo vì tổng diện tích rừng xin được hỗ trợ chưa đủ theo yêu cầu nên phải chờ thêm. Đã bảy cái “mai” trôi qua mà không thấy tiền đâu. Theo ông Chốn, Công ty Thịnh An Khương chưa thu đồng tiền nào của bên A, chỉ thỏa thuận là sau khi bên A nhận được tiền hỗ trợ thì trích lại cho công ty 500.000 đồng/ha tiền phí môi giới. Ông cũng nói hiện chưa rõ số tiền được hỗ trợ cho mỗi héc - ta rừng là bao nhiêu. Các giấy tờ gốc công ty cũng không thu mà đề nghị “khách hàng” giữ để đối chiếu khi cần thiết. “Vì tiền tiêu ngày càng hẹp dần, nên tôi về, chỉ để anh Lễ ở lại chờ” – ông Chốn cho biết. Ông cũng tiết lộ tại Hà Nội ông có quen một người đã làm thủ tục xin hỗ trợ trồng rừng 3 năm nay rồi nhưng chưa có, vì thế phải tiếp tục… chờ. Ông này cũng nói: “Vì chúng tôi ở lại Hà Nội, chi phí làm giấy tờ và ăn uống khá đắt đỏ nên có đề nghị bà con hỗ trợ ít tiền. Tổng cộng, hai anh em tôi nhận được 2,5 triệu đồng”.

VẤN ĐỀ ĐÃ ĐƯỢC CẢNH BÁO

Theo “Hợp đồng hợp tác đầu tư và liên doanh liên kết trồng rừng” mà Công ty Thịnh An Khương đưa ra để các bên làm hợp đồng, thì công ty này là bên B, còn bên A là các thành viên (là các tập thể hoặc một người đại diện cho một nhóm người được giao rừng). Hai bên liên doanh để “thực hiện và hoàn thành dự án trồng rừng phủ xanh đất trống đồi núi trọc”, trong đó bên A ủy quyền toàn bộ cho bên B để bên B làm thủ tục xin vốn, lợi nhuận do hai bên thỏa thuận chia nhau. Tuy nhiên, điều đáng quan tâm là trong Điều 2 của bản hợp đồng này nêu rõ đây là “…bên đại diện duy nhất và đại diện cho khối liên doanh trong việc hoạt động cũng như ký kết các hợp đồng xin vay vốn…”. Vậy sự thực của vấn đề gom sổ lâm bạ của dân là để xin tài trợ vốn của tổ chức phi chính phủ nước ngoài hay là đi vay vốn?

Chưa rõ Công ty Thịnh An Khương có tìm được nguồn tài trợ nào cho người dân trồng rừng hay không, tuy nhiên, vấn đề ủy quyền sổ lâm bạ, giấy hợp đồng khoanh nuôi, bảo vệ, chăm sóc rừng… rồi gom lại để đi xin tài trợ từ các tổ chức phi chính phủ nước ngoài là chuyện đã cũ, được các ngành chức năng cảnh báo và Báo Phú Yên cũng từng phản ánh vụ việc xảy ra ở xã Xuân Long (huyện Sơn Hòa). Xin nhắc lại dưới đây những cảnh báo đó (được trích từ Báo Pháp luật TP Hồ Chí Minh):

Công văn ngày 8/7/2009 của C15 Bộ Công an nêu rõ: “Từ tháng 3/2009 đến nay, tại một số địa phương có tình trạng cá nhân, tổ chức tự xưng là tìm được nguồn vốn từ các tổ chức phi chính phủ nước ngoài để thu gom sổ đỏ của người dân, gây mất trật tự an ninh và phát sinh khiếu nại tại địa phương. Tuy nhiên, kết quả xác minh cho thấy không có nguồn vốn nào ở cả trong nước và nước ngoài thuộc loại các đối tượng thu gom sổ đỏ đã tự xưng”.

Trước đó, đầu tháng 5/2009, Cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn) cũng có công văn gởi các tỉnh, thành cho biết bộ này không quản lý và điều hành loại dự án như vậy. Hoạt động của các công ty như đã nêu trên có dấu hiệu lừa đảo.

Trưởng ban quản lý các dự án lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn) Đinh Đức Thuận cho biết: “Tất cả các trường hợp vay vốn ODA để phát triển các dự án trồng rừng đều phải thông quan ban quản lý dự án các cấp. Ban quản lý dự án sẽ làm việc trực tiếp với các hộ, các đơn vị trồng rừng chứ không chấp nhận làm việc qua người đại diện hay trung gian. Vì vậy người trồng rừng phải cảnh giác, tránh bị lừa đảo”.

HÒA QUỐC