Phú Yên là một “miền đất lễ hội”. Hàng năm, trên địa bàn Phú Yên diễn ra khoảng 100 lễ hội lớn nhỏ, phần lớn là lễ hội dân gian do làng xã tổ chức; chỉ một số lễ hội truyền thống tổ chức quy mô cấp tỉnh.

Biểu diễn bài chòi tại lễ Hội Lương Văn Chánh – một lễ hội được tổ chức với quy mô cấp tỉnh – Ảnh: D.T.XUÂN

Các lễ hội nói trên được duy trì thường xuyên nhằm ôn lại truyền thống dân tộc, gìn giữ bản sắc văn hóa, khôi phục phong tục tập quán tốt đẹp của địa phương, cơ sở. Đồng thời, giáo dục, khơi dậy tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc, lòng yêu nước và truyền thống cách mạng cho nhân dân, nhất là thế hệ trẻ. Nội dung các lễ hội đảm bảo các nghi thức trang trọng, thành kính tri ân tổ tiên và các bậc tiền bối cách mạng. Hoạt động lễ hội diễn ra an toàn, lành mạnh, tiết kiệm.

Tuy nhiên, thẳng thắn mà nói, việc tổ chức lễ hội ở tỉnh Phú Yên vẫn còn nhiều điều đáng bàn. Đó là, một số lễ hội được tổ chức chưa xứng tầm với quy mô sự kiện và ý nghĩa vốn có, nội dung và hình thức còn đơn điệu, hoạt động phần hội chưa có những trò chơi mới. Điều đáng quan tâm là chưa tạo điều kiện, cơ sở đúng mức để các lễ hội này được tổ chức hoành tráng, hấp dẫn, đủ sức thu hút đông đảo khách tham quan, du lịch tham dự… Các lễ hội giàu bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số miền núi chưa được quy hoạch, quản lý thấu đáo, hướng dẫn theo định hướng “gạn đục khơi trong” nhằm khôi phục, gìn giữ và phát huy có chọn lọc. Vì thế, các lễ hội này thường diễn ra tự phát hoặc bị mai một, thất truyền. Một số lễ hội do cấp làng, xã tổ chức nên nội dung và hình thức luộm thuộm, thiếu khoa học.

Nguyên nhân chủ yếu là do chính quyền địa phương và ngành chức năng có liên quan  chưa thật sự chủ động giữ vai trò quản lý, điều hành các lễ hội. Đa số các lễ hội do địa phương, cơ sở tổ chức chưa được đầu tư cơ sở vật chất và kinh phí thỏa đáng, chưa làm tốt công tác xã hội hóa việc tổ chức các lễ hội…

Chúng tôi nghĩ, để các lễ hội góp phần tích cực vào việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong thời kỳ đất nước hội nhập, cần tập trung khắc phục các tồn tại nói trên. Trong đó, đặc biệt chú ý khơi dậy, phát huy sự tích cực tham gia vật chất và tinh thần của toàn cộng đồng; sự định hướng đúng đắn, quản lý chặt chẽ, sáng tạo của chính quyền và ngành văn hóa thông tin các cấp nhằm xây dựng, thực hiện nếp sống văn minh trong tổ chức lễ hội…

MẠNH MINH TÂM