Sáng thứ hai vừa rồi, đang đạp xe trên đường Hùng Vương (TP Tuy Hòa), bất ngờ anh bạn hàng xóm của tôi bị “lãnh” nguyên một thứ mất vệ sinh vô mặt. Số là một thanh niên đi xe máy ngang qua, chắc là do ngứa cổ chẳng dừng được nên mở miệng khạc một cái. Do anh đi kề lại thuận chiều gió nên cái thứ “không mời mà đến” này bay dính vô mặt anh rất tự nhiên. Điều đáng nói là cậu thanh niên này không quay lại nói chuyện lỗi phải gì mà còn nhay nháy mắt trông rất vô tư nữa. Anh định đạp rướn lên để nhắc nhở nhưng đành phải ngửi khói chiếc xe Air Blade đang lướt gió của cậu ta…
Trước đó, tôi tận mắt chứng kiến một chiếc taxi chạy chầm chậm trước mắt trên đường Duy Tân (TP Tuy Hòa). Bỗng nhiên kính xe mở lên và người lái xe thò tay bỏ nhẹ nhàng một bịch nylon đựng rác ra ngoài giữa thanh thiên bạch nhật. Do nhớ biển số, nhớ tên hãng xe và lại quen biết với giám đốc hãng này nên ngay sau đó, tôi gọi điện thông báo vụ việc, đề nghị ông rút kinh nghiệm chung cho anh em tài xế của hãng lần sau chớ làm điều phản cảm như vậy! Đầu giờ chiều, ông giám đốc điện lại cho biết đã kiểm điểm, nhắc nhở người vi phạm và phổ biến các quy định thực hiện nếp sống văn minh công cộng cho toàn bộ cán bộ, nhân viên và tài xế của đơn vị. Ông cảm ơn rối rít và cho biết luôn sẵn sàng nhận các ý kiến đóng góp để hãng phục vụ khách hàng và cộng đồng ngày càng tốt hơn.
Trên đây là hai sự việc rất nhỏ không hiếm xảy ra trong nếp sống lâu nay của người dân đô thị Tuy Hòa nói riêng và các thành phố nói chung trên cả nước. Đây là hệ quả của nếp sống tùy tiện, cá nhân chủ nghĩa, cứ khư khư theo những lợi ích của mình mà bất chấp đến quy tắc ứng xử chung của xã hội. Ở các nước phát triển như Singapore, Nhật Bản, Mỹ và nhiều quốc gia châu Âu khác, các hành vi nói trên chắc chắn sẽ bị phạt tiền và kèm theo các hình thức phạt tương xứng khác để đảm bảo lần sau có muốn cũng không dám tái phạm. Còn ở Việt Nam hiện nay, luật pháp tuy đã có nhưng chưa đủ mạnh, chưa “phủ sóng” rộng rãi và hiệu quả nên xem ra việc ngăn chặn các hành vi phản cảm này chưa đạt hiệu quả như mong muốn!
TP Tuy Hòa là tỉnh lỵ của Phú Yên, đang phấn đấu xây dựng thành đô thị xanh, sạch, đẹp, thân thiện và từng bước hiện đại. Muốn đạt được mục tiêu này, bên cạnh các giải pháp lớn của cơ quan quản lý nhà nước các cấp thuộc thành phố, rất cần có sự tự giác tham gia thực hiện của cả cộng đồng, của từng người dân. Vì vậy, công tác tuyên truyền, giáo dục nếp sống văn minh cho mỗi công dân cần được thường xuyên đẩy mạnh bằng các hình thức khả thi, phù hợp. “Xây phải đi liền với chống, chống phải gắn với xây”, vì thế, phải có các hình thức xử phạt, kể cả phạt tiền (vận dụng theo quy định pháp luật) để có tác dụng cảnh báo, răn đe các hành vi vi phạm có khả năng tái phạm để đảm bảo môi trường sống văn minh, thanh sạch. Đồng thời có biện pháp nhân rộng những người tốt việc tốt (dù rất nhỏ) trong cuộc sống hàng ngày vì mục tiêu xây dựng TP Tuy Hòa sớm trở thành đô thị xanh, sạch, đẹp như mong muốn của người dân cả tỉnh.
NGUYỄN TRỌNG NGHĨA
(phường 5, TP Tuy Hòa)
