Ngày 23/3/2012, Bộ GD-ĐT quyết định kỳ thi tốt nghiệp THPT và bổ túc THPT năm 2012 gồm 6 môn: Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Hóa học, Lịch sử, Địa lý. Những học sinh không đủ điều kiện thi môn Ngoại ngữ thì sẽ thi môn thay thế là Vật lý.
Môn Lịch sử được chọn cho học sinh thi tốt nghiệp THPT, bởi thời gian qua chất lượng học tập ở môn học này đang ở mức báo động, khi điểm thi môn Lịch sử trong các kỳ thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh vào cao đẳng, đại học rất thấp. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chất lượng môn Lịch sử thấp là do các yếu tố sau: Phương pháp giảng dạy ở trường phổ thông còn hạn chế; ngành giáo dục thực hiện chương trình đổi mới phương pháp, ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy... chưa tiến hành đồng bộ. Trong mỗi giờ dạy, giáo viên chưa có điều kiện hướng dẫn học sinh tìm hiểu, đánh giá về các sự kiện lịch sử bằng hình ảnh, phim tư liệu… Bên cạnh đó, kênh thông tin quan trọng giúp học sinh tiếp thu kiến thức lịch sử là phim ảnh. Thế nhưng, việc tuyên truyền lịch sử dân tộc Việt Nam qua kênh này chưa phát huy hiệu quả; số lượng những bộ phim về lịch sử nước ta rất hạn chế, khi được phát sóng lại không thu hút người xem. Hiện nay, phim ảnh của Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc… chiếm hầu hết thời lượng phát sóng trên các kênh truyền hình các địa phương với tình tiết hay, lôi cuốn. Do vậy, nhiều học sinh, phụ huynh, người dân còn biết rõ lịch sử Trung Quốc, Hàn Quốc… hơn lịch sử Việt Nam.
Để có được tiết dạy hay, giáo viên phải mất rất nhiều thời gian cho việc soạn bài, sưu tầm hình ảnh, phim tư liệu… Trong khi đó, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị ở nhiều điểm trường, nhất là ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa còn hạn chế, chưa có máy vi tính, máy chiếu... “Trăm nghe không bằng một thấy!”, ngoài việc giảng lý thuyết thì giáo viên nên tạo điều kiện để học sinh tiếp cận với hình ảnh, xem các bộ phim tư liệu hay tham quan những di tích lịch sử có liên quan đến nội dung bài giảng. Điều đó sẽ tạo được sự hứng thú giúp học sinh tiếp thu kiến thức lịch sử một cách nhẹ nhàng mà lại nhớ lâu. Tuy nhiên, theo khung phân phối chương trình học môn Lịch sử hiện nay, giáo viên phải “vắt chân lên cổ” để truyền tải nội dung trong sách giáo khoa thì khó có thời gian minh họa bằng tư liệu, phim ảnh. Còn đi thực tế thì không có kinh phí!
Trong khi đó, tâm lý của nhiều phụ huynh không muốn cho con, em mình theo học môn Lịch sử vì họ cho rằng sau này ít có điều kiện thi được vào các trường “ngon” và khi ra trường “khó kiếm tiền”. Vì thế, học sinh chỉ chú trọng đầu tư cho các môn học khác.
Để “dân ta phải biết sử ta”, cần phải đổi mới về việc dạy và học môn Lịch sử trong nhà trường để học sinh nắm vững kiến thức, từng mốc, từng giai đoạn của lịch sử nước nhà. Nhà trường cần đầu tư về trang thiết bị dạy học bảo đảm được cho công tác dạy và học theo đúng tinh thần đổi mới của ngành giáo dục đề ra khi dạy môn Lịch sử. Bên cạnh đó, cần nâng cao đời sống cho giáo viên dạy sử để họ có thể sống được bằng nghề và toàn tâm, toàn ý phục vụ cho sự nghiệp trồng người.
Để học sinh hiểu, học tốt về lịch sử, cần bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương đất nước. Việc giúp học sinh thích thú khi học môn Lịch sử là trách nhiệm của giáo viên, nhưng không ai khác chính học sinh phải có ý thức nuôi dưỡng, vun đắp niềm đam mê đối với môn học này. Đó không chỉ là nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục mà còn là của từng học sinh, các bậc phụ huynh và của toàn xã hội.
NGUYỄN TIẾN THÀNH
