Hầu hết các trường học hiện nay đều có thư viện, nhưng khi được hỏi đến, không ít học sinh vẫn trả lời không hoặc rất ít vào thư viện. Nếu có, các em cũng chỉ tìm đọc các đầu sách như truyện, tạp chí nhiều hơn là sách hỗ trợ cho các môn học.
Chỉ có vài học sinh Trường tiểu học Xuân Lâm (TX Sông Cầu) đọc truyện tại thư viện trường - Ảnh: Q.MINH
Nhiều giáo viên cho biết, không chỉ có học sinh mà ngay cả các thầy cô cũng ít khi đến thư viện, ngoại trừ mượn các quyển sách của giáo viên, hướng dẫn dành cho chuyên môn. Thực tế cho thấy, chương trình học của học sinh quá nhiều và lượng sách giáo khoa hiện nay lại rất phong phú trên thị trường, học sinh không còn thời gian để đến thư viện. Ngay tại các thư viện, nguồn sách vẫn còn khiêm tốn cả về số lượng và thể loại so với nhu cầu tìm đọc của giáo viên, học sinh. Sách cũ nhiều, sách mới ít, nguồn thông tin lạc hậu… ở các thư viện trường học. Em Phạm Văn Quang, một học sinh THPT bày tỏ: “Ngoài các loại sách học, chúng em cũng cần tìm đọc các bài báo, tạp chí liên quan đến độ tuổi của mình. Chẳng hạn như báo Hoa Học Trò, Nhi Đồng, Mực Tím, báo địa phương… Đó là những tờ thông tin rất hay, có nhiều phương pháp hướng dẫn học tập, giáo dục kỹ năng sống hữu ích và các tin tức thời sự… Theo em, đó cũng là một cách tự học, tự rèn luyện vì các giờ học trên lớp, sinh hoạt ngoài giờ, giáo viên không thể có đủ thời gian truyền thụ hết được. Hiện nay, nếu cần thông tin, chỉ việc tra cứu trên mạng, dù rất nhanh nhưng không phải bạn nào cũng biết định hướng, chọn lọc cho mình những thông tin đúng và chính xác”.
Bên cạnh đó, học sinh không có thói quen đọc sách cũng là một nguyên nhân dẫn đến việc các em ít đến thư viện. Dù ngay tại các trường học đạt chuẩn quốc gia, hệ thống thư viện trang bị đầy đủ số lượng và các loại sách phong phú, số học sinh thường xuyên đến thư viện cũng là những gương mặt “quen thuộc” chứ chưa nhiều. Thư viện được các em lui tới thường là để chọn các loại truyện sách giải trí. Em Nguyễn Thanh Mai học sinh lớp 5, Trường tiểu học xã Xuân Lâm (TX Sông Cầu) nói: “Em và một số bạn trong lớp đến thư viện mượn sách về đọc hoặc đọc tại chỗ. Thường chúng em chỉ đọc truyện cổ tích, sách câu đố … cho đến giờ vào lớp”. Phần lớn học sinh còn rất mơ hồ về thư viện, chỉ xem đó là cái kho lưu trữ sách. Bên cạnh đó, công tác thư viện hiện nay cũng chưa được chú trọng bởi các giáo viên phụ trách thư viện thường là kiêm nhiệm hoặc sinh viên tốt nghiệp trái ngành, sau thời gian làm việc mới được tập huấn đúc kết dần kinh nghiệm. Trong các đề tài viết sáng kiến kinh nghiệm, cũng hiếm thấy những đề tài liên quan đến giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động thư viện tại trường học. Chứng tỏ công tác này vẫn ít được quan tâm.
Ở một số trường tiểu học, thống kê số lượng học sinh đến đọc sách mỗi tháng thậm chí chưa đến 30 lượt. Những trường ở miền núi, vùng sâu, vùng xa như Phú Mỡ, Cà Lúi, Phước Tân, Krông Pa…thư viện chỉ mới là một góc nhỏ chứa sách giáo khoa, sách giáo viên là chủ yếu. Cả giáo viên và học sinh đều không có điều kiện tiếp cận thêm các loại sách hướng dẫn khác, tại địa phương cũng không có một cửa hàng sách nào. Những lý do khách quan như điều kiện cơ sở vật chất còn thấp, không gian đọc chưa thoải mái, chưa đủ ánh sáng để thu hút học sinh đến đọc. Bên cạnh đó, thủ tục mượn sách còn rườm rà… cũng là những trở ngại khiến học sinh ít đến thư viện. Những điều nêu trên đang cần các trường học sớm tháo gỡ để thúc đẩy hệ thống thư viện các trường học hoạt động hiệu quả hơn.
NGUYỄN QUANG MINH
