* Hỏi: Năm 2011, tôi chuyển quyền sử dụng đất cho anh họ tôi nhưng chỉ bằng giấy viết tay, tôi nghe nói nếu khởi kiện tòa sẽ tuyên bố giao dịch chuyển quyền sử dụng đất này vô hiệu (vì việc mua bán không được công chứng). Vậy, xin hỏi như thế nào thì bị coi là giao dịch dân sự vô hiệu? Hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu là gì?

Lê Văn Mùi (xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa)

* Trả lời:

Điều 121 của Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định: Giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên.

Điều 122 của Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định điều kiện có hiệu lực của các giao dịch dân sự là phải có đủ các điều kiện sau đây:

1 - Người tham gia giao dịch có năng lực hành vi dân sự;

2 - Mục đích và nội dung của giao dịch không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội;

3 - Người tham gia giao dịch hoàn toàn tự nguyện

Ngoài ra, hình thức giao dịch dân sự cũng là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong một số trường hợp pháp luật có quy định (Khoản 2 Điều 122).

Các giao dịch dân sự bị coi là vô hiệu khi giao dịch đó không đáp ứng được các điều kiện và hình thức nêu trên. Vì vậy, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa anh và anh họ không được công chứng nên giao dịch này sẽ bị vô hiệu do không tuân thủ về hình thức quy định tại Điều 134 và điều 689 Bộ luật Dân sự 2005.

Hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu được quy định tại Điều 137 Bộ luật Dân sự 2005. Theo đó, giao dịch dân sự vô hiệu sẽ không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm xác lập.

Các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận; nếu không hoàn trả được bằng hiện vật thì phải hoàn trả bằng tiền, trừ trường hợp tài sản giao dịch, hoa lợi, lợi tức thu được bị tịch thu theo quy định của pháp luật. Bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường.

Luật sư NGUYỄN HƯƠNG QUÊ