Phân ban tiến hành đại trà ở trường THPT năm học 2006-2007 với ba ban: ban Khoa học tự nhiên (KHTN), ban Khoa học xã hội (KHXH) và nhân văn và ban Cơ bản.
Đến năm học 2008-2009, hầu như các trường THPT trong tỉnh rất ít học sinh học ban KHXH và nhân văn; riêng ban Cơ bản, học sinh chỉ chọn học nâng cao các môn KHTN và Tiếng Anh. Do đó đến năm 2011, hồ sơ đăng ký dự thi khối C sụt giảm nghiêm trọng như báo chí đưa tin là điều đã được tiên đoán.
Trong học sinh từ lâu hình thành suy nghĩ: bạn nào ghi tên học ban KHXH và nhân văn là… kém thông minh (dù chẳng ai đo chỉ số IQ cả). Thậm chí cuối năm lớp 12, học sinh học tương đối khá các môn KHTN nhưng đăng ký thi khối C thì sẽ bị bạn bè cho là... kém (?!).
Học sinh theo gương ai, nếu không phải thầy cô giáo ngay trong nhà trường? Các em thấy thầy cô giáo dạy các môn KHTN và môn Tiếng Anh dạy thêm được nên có đời sống sung túc, còn giáo viên dạy các môn KHXH sống vất vả với đồng lương “chay”; môn học mà họ giảng dạy bị học sinh coi thường. Học sinh cũng thấy rằng, những hội thảo liên quan đến văn học, văn hóa, lịch sử... ngay tại địa phương cũng không hề có bóng dáng thầy cô của chúng ở đó. Nói tóm lại, giáo viên môn KHXH là “bằng chứng sống” để học sinh tránh xa khối C khi đăng ký dự thi đại học, cao đẳng.
Michael Brow, cây bút uy tín của tạp chí The Chronicle Of Higher Education (Mỹ), nói: “...hy sinh các môn KHXH và nhân văn cũng có nghĩa là giảm giá bản chất xã hội của chúng ta”. Chọn lựa ban là quyền của học sinh. Vấn đề đặt ra cho ngành Giáo dục - Đào tạo là cần có phương cách định hướng người học nhận ra tầm quan trọng cũng như sự thú vị khi chọn học ban KHXH và nhân văn. Cải tiến cách dạy và chọn lựa người dạy bộ môn KHXH cũng là điều cần kíp. Học sinh cần biết rằng: “Sáng tạo là tạo sự khác biệt, phụ thuộc vào bán cầu phải của não bộ, và trong giáo dục, nó cần kiến thức và kỹ năng thuộc ban KHXH và nhân văn”(Daniel Pink).
NGUYỄN PHI HÙNG
(Giáo viên Trường THPT
Trần Quốc Tuấn)
