Nhà thờ họ còn là nơi tổ chức các hoạt động lớn của cả tộc họ như hội họp, gặp gỡ, trao đổi; các hoạt động kỷ niệm, trao quà khuyến học cho con cháu trong tộc vì có thành tích học giỏi… Có thể nói nhà thờ họ là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa to lớn của cả một tộc họ.
Tuy nhiên, việc xây dựng nhà thờ họ hiện nay ở một số ít tộc họ đã nảy sinh nhiều bất cập. Do nhà thờ họ có một ý nghĩa quan trọng trong đời sống tinh thần nên nhiều tộc họ muốn xây cho mình một nhà thờ họ thật to, đẹp, hoành tráng và nổi bật so với các nhà thờ của các tộc họ khác với tâm lý “Con gà tức nhau tiếng gáy”. Vì vậy, quá trình xây dựng thường kéo dài và tốn kém nhiều tiền của, công sức của con cháu trong họ. Thường thì kinh phí xây dựng nhà thờ họ do các thành viên trong tộc đóng góp. Tuy nhiên do “mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh” và kinh tế gia đình của các thành viên có sự cao thấp, giàu khó khác nhau nên tại những cuộc họp bàn để xây dựng hay sửa sang nhà thờ họ thường xuất hiện những trận “tranh luận” liên tu bất tận, lời qua tiếng lại hết sức quyết liệt, thậm chí thách thức, miệt thị lẫn nhau bởi mức đóng góp “không công bằng” hay “phân biệt đối xử”. Mặt khác, trong quá trình xây dựng nhà thờ họ, vấn đề tranh chấp đất đai giữa các thành viên cũng trở nên “nóng” hơn bao giờ hết bởi đời sống ngày càng khó khăn nên ít thành viên nào muốn hy sinh lợi ích bản thân cho cả cộng đồng.
Xây dựng, trùng tu nhà thờ họ là việc cần làm, đáng khuyến khích. Nhưng do cách điều hành chưa phù hợp của những người đóng vai trò trưởng tộc cũng như cách hành xử theo kiểu “gà nhà đá nhau” giữa các thành viên trong tộc nên nhiều khi gây ra “hiệu ứng ngược”, làm sứt mẻ tình làng nghĩa xóm và nhất là ảnh hưởng xấu đến mối quan hệ thân tộc. Vì vậy, rất mong các trưởng tộc, các thành viên trong mỗi tộc họ hãy luôn đặt tinh thần xây dựng lên hàng đầu để giải quyết tốt các mối quan hệ thường ngày, nhất là khi xây dựng nhà thờ họ. Có như vậy, mới góp phần xây dựng tộc họ đoàn kết, phát triển, góp phần xây dựng xã hội văn minh và đây cũng là một cách giáo dục con cháu thiết thực vậy…
TRƯỜNG PHÚ
(phường 9, TP Tuy Hòa)
