Ca dao Việt Nam có câu: Làm trai cho đáng nên trai/ Xuống Đông, Đông tĩnh, lên Đoài, Đoài yên. Trong bài “Chí anh hùng”, Nguyễn Công Trứ cũng đã khái quát về chí làm trai của thanh niên nước Việt: Vòng trời đất dọc ngang, ngang dọc/ Nợ tang bồng vay trả, trả vay/ Chí làm trai nam bắc đông tây/ Cho phí sức vẫy vùng trong bốn bể...
Thanh niên là rường cột của nước nhà. Trải qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, từ thời đại Hùng Vương đến thời đại Hồ Chí Minh, nhất là trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, lớp lớp thanh niên Việt Nam đã gác bút nghiên, từ giã gia đình, người thân lên đường làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh trước kẻ thù xâm lược, đem độc lập tự do về cho dân cho nước. Trong công cuộc kiến thiết nước nhà, thanh niên cũng luôn là lực lượng tiên phong, xung kích trên các mặt trận, góp phần xây dựng đất nước và bảo vệ hòa bình. Thế nhưng, bên cạnh thanh niên xứng đáng là “rường cột của nước nhà”, có thể vươn mình ra biển lớn, sẵn sàng cống hiến sức trẻ cho Tổ quốc, quê hương thì cũng có những thanh niên chưa xứng đáng, còn trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm của mình.
Cụ thể, trong đợt tuyển chọn gọi công nhân nhập ngũ vừa qua, trong khi nhiều thanh niên viết đơn tình nguyện, bày tỏ khát vọng phục vụ lâu dài trong quân đội thì vẫn còn một số thanh niên trốn khám, chống lệnh gọi nhập ngũ. Như TP Tuy Hòa có 9 thanh niên chống lệnh; trong đó, phường Phú Đông 3 thanh niên, các phường 3, 4, 8, 9 và hai xã Bình Kiến, An Phú, mỗi phường, xã 1 thanh niên. Con số này không lớn so với 224 thanh niên của thành phố và gần 2.000 thanh niên của tỉnh đã lên đường nhập ngũ trong niềm vinh hạnh của gia đình, người thân… Song điều này cho thấy ý thức chấp hành nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của các thanh niên này và gia đình của họ quá kém. Những thanh niên này không đáng mặt làm trai.
Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 quy định: “Nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ vẻ vang của công dân phục vụtrongquân đội nhân dân”. “Công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự, không phân biệt dân tộc, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ học vấn, nghề nghiệp, nơi cư trú phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định của luật này”. “Tổ chức, cá nhân có hành vi trốn tránh, chống đối, cản trở việc thực hiện nghĩa vụ quân sự thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. (Điều 59)
Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; một trong những nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp CNH - HĐH và hội nhập quốc tế. Trước lúc đi xa, trong bản Di chúc thiêng liêng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng”, vừa “chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Vì vậy cùng với các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận và các tổ chức chính trị, hơn ai hết, các cấp Hội Liên hiệp Thanh niên cần đi sâu, đi sát, bồi dưỡng, phát huy, nâng cao nhận thức chính trị, tư tưởng, lòng yêu nước, lý tưởng và đạo đức cách mạng, lối sống lành mạnh cho hội viên, thanh niên, làm cho mọi thanh niên nhận thức sâu sắc về trách nhiệm, nghĩa vụ cũng như vai trò, vị trí của bản thân và của cả thế hệ thanh niên hiện nay trước Tổ quốc và nhân dân. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh làm tốt công tác giáo dục, định hướng thanh niên, góp phần xây dựng một lớp thanh niên có lòng yêu nước, yêu chế độ, yêu gia đình, sống có văn hóa, nghĩa tình, giàu lòng nhân ái, thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ kính yêu: “Đâu Đảng cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”, sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì khi Tổ quốc cần.
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội của nước ta được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng thông qua xác định: “Xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc là hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam”. Để mọi người tự giác chấp hành Luật Nghĩa vụ quân sự, thực hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam trong thời đại mới, cùng với tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục cần xử lý nghiêm minh những thanh niên trốn khám sức khỏe, chống lệnh gọi nhập ngũ và những trường hợp cản trở việc thi hành Luật Nghĩa vụ quân sự theo quy định của pháp luật.
TRẦN LÊ (TP Tuy Hòa)
