Văn phòng Tư vấn pháp luật (gọi tắt là Văn phòng) ra đời vào năm 2006, trực thuộc Ban Chính sách kinh tế và xã hội (CSKT-XH) Liên đoàn Lao động tỉnh Phú Yên. Sau hơn 6 năm thành lập, Văn phòng từng bước nâng cao chất lượng, đa dạng hóa nội dung hoạt động, xứng đáng là chỗ dựa pháp lý tin cậy của người lao động.
Tư vấn tuyên truyền các chế độ chính sách đến người lao động là hoạt động thường xuyên của tổ chức công đoàn - Ảnh: N.HÂN
Bà Trần Thị Như Huệ, Phó chủ nhiệm Văn phòng, cho biết: “Trong thời gian qua, các cấp công đoàn cùng cơ quan chức năng luôn chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động đến các doanh nghiệp, các công đoàn cơ sở. Qua đó, góp phần nâng cao trình độ nhận thức của người sử dụng lao động và người lao động trong việc chấp hành Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn. Văn phòng đã tổ chức hội thảo, tham gia góp ý các văn bản quy phạm pháp luật, những văn bản liên quan trực tiếp đến đoàn viên, CNVC-LĐ. Đồng thời, tham gia xây dựng các quy định, quy chế, thỏa ước lao động tập thể, nội quy lao động, những vấn đề liên quan đến tiền lương, tiền thưởng, phúc lợi tập thể và các quy định của cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp. Nhìn chung, việc tham gia góp ý xây dựng pháp luật và các văn bản quy phạm pháp luật đã được triển khai với nhiều hình thức phong phú, tập trung trí tuệ của tập thể, nguyện vọng của người lao động. Những hoạt động này góp phần nâng cao nhận thức pháp luật cho CNVC-LĐ và phát huy vai trò, chức năng của tổ chức công đoàn trong việc quản lý và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động.
Ngoài công tác tham gia xây dựng pháp luật, cơ chế chính sách liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người lao động và tổ chức công đoàn, Văn phòng còn phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra tình hình thực hiện Bộ luật Lao động, luật BHXH, công tác bảo hộ lao động tại 150 doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, tham gia kiểm tra khảo sát tình hình hoạt động của gần 200 công đoàn cơ sở. Thông qua những cuộc kiểm tra, khảo sát này, Văn phòng kịp thời nắm bắt những kiến nghị, đề xuất còn vướng mắc trong quá trình thực hiện pháp luật, đồng thời phát hiện, nhắc nhở và chấn chỉnh những sai phạm. Từ đó, việc thi hành pháp luật đã từng bước tạo thành nề nếp, quyền lợi hợp pháp của người lao động được đảm bảo.
Trong những năm qua, ở Phú Yên chưa có trường hợp đình công gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động của xã hội. Tuy nhiên vẫn còn 10 vụ lãng công của công nhân các ngành lắp ráp ô tô, may mặc, đóng tàu, nhà hàng khách sạn, và một vài khiếu kiện do một số doanh nghiệp chưa thực hiện nghiêm túc các chế độ liên quan đến quyền hợp pháp chính đáng của người lao động. Chẳng hạn như các trường hợp khiếu nại vì chậm trả lương, tiền lương tăng ca, đóng tiền thế chân…Trước tình hình này, Văn phòng đã phối hợp với các ban chức năng LĐLĐ tỉnh, các cơ quan hữu quan và các cấp công đoàn cùng chính quyền địa phương tham gia giải quyết để không xảy ra “điểm nóng”.
Hoạt động tư vấn pháp luật cho CNVC-LĐ cũng đã mang lại nhiều hiệu quả thiết thực với trên 700 cuộc với 750 người được tư vấn, bằng nhiều hình thức như gặp mặt trực tiếp, qua điện thoại, hoặc trả lời bằng văn bản. Các nội dung vướng mắc đề nghị tư vấn của người lao động tập trung vào các chế độ, chính sách, quyền lợi của người lao động như chế độ thai sản, nghỉ phép, nghỉ việc, buộc thôi việc… Nhiều kiến nghị của công nhân được giải quyết sớm về việc chấp hành Luật BHXH của người sử dụng lao động như việc xảy ra tranh chấp lao động và ngừng việc tập thể đòi quyền lợi của công nhân Xí nghiệp Chế biến song mây xuất khẩu Rapexco (Khu công nghiệp Hòa Hiệp), Công ty TNHH Hưng Thạnh (Khu công nghiệp Đông Bắc Sông Cầu), Công ty TNHH Nuôi trồng thủy sản Đài Loan (TX Sông Cầu)… Qua tư vấn của Văn phòng cộng với sự vào cuộc quyết liệt của lãnh đạo địa phương và tổ chức công đoàn, nhiều quyền lợi của người lao động cơ bản được giải quyết, trong đó bắt buộc đóng BHXH cho 129 công nhân lao động… Vì vậy, người lao động có niềm tin và gắn bó hơn với tổ chức công đoàn. Ông Đoàn Văn Ảnh, công nhân làm việc tại Khu công nghiệp Hòa Hiệp cho biết: “Từ khi có Văn phòng, mọi thắc mắc về tiền lương, tiền thưởng, trợ cấp thôi việc, chế độ BHXH, BHTN… cũng như các chế độ khác liên quan đến quyền lợi người lao động đều được tư vấn trực tiếp và trả lời bằng văn bản nên tôi cảm thấy rất yên tâm”.
Tuy vậy, theo bà Trần Thị Như Huệ, việc tư vấn pháp luật trong thời gian qua cũng còn những hạn chế. Đó là chưa tập hợp được đông đảo ý kiến của CNVC-LĐ, công tác tuyên truyền pháp luật chưa thật sự xuống tới từng cơ sở. Ngoài ra, đội ngũ làm công tác tư vấn pháp luật còn ít và mới mẻ. Nhất là hiện nay, các công đoàn cơ sở chưa có người làm công tác tư vấn pháp luật. Ông Trịnh Anh Văn, Trưởng phòng Tiền lương, tiền công và BHXH của Sở LĐ-TB-XH tỉnh, thành viên Hội đồng Trọng tài lao động tỉnh, nói về những vướng mắc trong việc đảm bảo quyền lợi cho người lao động: “Hàng năm, chúng tôi đi kiểm tra nhiều doanh nghiệp trong tỉnh, thấy có rất nhiều vấn đề, đặc biệt là vướng mắc nhập nhằng trong hợp đồng lao động, không rõ ràng hoặc bỏ trống, gây nhiều bất lợi cho người lao động. Tuy nhiên chỉ với một hay hai cơ quan chức năng thì cũng làm không xuể. Cần phải có sự chung tay của cả hệ thống công đoàn, đặc biệt là hoạt động của Văn phòng Tư vấn pháp luật cần tăng cường tiếng nói của mình để bảo vệ quyền lợi người lao động”.
Để hoạt động tư vấn pháp luật đến với người lao động, cần thành lập tổ tư vấn pháp luật ở từng công đoàn cơ sở. Đây cũng chính là giải pháp, phương hướng trong thời gian tới, nhằm giúp cho công tác tư vấn pháp luật đạt hiệu quả. Công đoàn sẽ tăng cường tuyên truyền Bộ luật Lao động và Luật Công đoàn (sửa đổi) đến người lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp, giúp họ nắm bắt một cách rõ ràng hơn. “Có thể nói, hoạt động tư vấn pháp luật đã góp phần nâng cao nhận thức pháp luật cho CNVC-LĐ và phát huy vai trò, chức năng của tổ chức công đoàn trong việc quản lý và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động”, bà Nguyễn Thị Thu Vân, Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh khẳng định.
THÁI NGỌC
