Bộ Y tế vừa trình Thủ tướng “Đề án can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2013-2020”. Trong đó, một trong những biện pháp nhân văn là có nhiều chính sách hỗ trợ kinh tế cho những gia đình sinh con một bề là gái. Chính sách này thể hiện sự quan tâm của Nhà nước, làm thay đổi tư tưởng trọng nam, khinh nữ - một trong những nguyên nhân dẫn đến mất cân bằng giới tính hiện nay.
Gia đình sinh con một bề là gái sẽ được hỗ trợ kinh tế theo “Đề án can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2013-2020” khi được Chính phủ thông qua (Ảnh chỉ có tính chất minh họa) - Ảnh: P.NHÃ
Ý NGHĨA THIẾT THỰC
Theo Chi cục DS-KHHGĐ Phú Yên, tình trạng mất cân bằng giới tính của cả nước nói chung và Phú Yên nói riêng ngày càng tăng. Cụ thể, cả nước hiện nay là 112,3 bé trai/100 bé gái, riêng Phú Yên là 113 bé trai/100 bé gái. Nhiều năm liền với những biện pháp như: truyền thông, tôn vinh các bà mẹ sinh con một bề là gái mà sản xuất kinh doanh giỏi, hỗ trợ các nữ sinh học giỏi… nhưng tỉ lệ mất cân bằng giới tính vẫn tăng. Do đó, với “Đề án can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2013-2020”, trong đó, chú ý đến chính sách ưu đãi cho những gia đình sinh con một bề là gái sẽ như một giải pháp mạnh làm thay đổi tư tưởng trọng nam khinh nữ. Một khi Nhà nước “can thiệp”, có những quy định tôn trọng những người này sẽ tạo thành sức mạnh, dẹp tan những lời chế giễu những gia đình sinh con gái một bề, khiến họ vững tin, yên tâm nuôi dạy con gái thành đạt. Ngoài ra, chính sách này, còn tác động vào hương ước của làng, gia phả của dòng tộc góp phần thay đổi quan niệm chỉ con trai mới được thờ cúng tổ tiên, ghi tên vào gia phả...
Theo nội dung đề án, những gia đình sinh con một bề là gái sẽ được hỗ trợ tiền mặt, con gái của các gia đình này sẽ được miễn giảm học phí, ưu tiên cộng điểm trong các kỳ thi đại học, cao đẳng, được ưu tiên học nghề, xin việc… Ngoài ra, những người lớn tuổi sinh con gái một bề cũng sẽ được ưu tiên hơn chế độ an sinh xã hội. Toàn bộ kinh phí cho đề án này, trong đó có đề án hỗ trợ gia đình sinh con gái một bề khoảng 3.000 tỉ đồng.
Chị Nguyễn Ngọc Quyên (xã Hòa Hiệp Nam, Đông Hòa) cho biết: “Khi nghe có chính sách hỗ trợ này, tuy không biết bao giờ mới có hiệu lực nhưng tôi rất vui. Vì tôi sẽ yên tâm hơn khi con gái được hỗ trợ học tập, người khác cũng không có lý do dèm pha, nói ra nói vào làm chồng tôi dao động”.
Theo bà Đỗ Thị Như Mai, Phó chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ Phú Yên, chính sách hỗ trợ này thể hiện sự quan tâm, chia sẻ của Nhà nước đối với những gia đình sinh con một bề là gái, một chủ trương đúng và cần thiết đối với những cặp vợ chồng còn đang khó khăn. Qua đó, góp phần đánh động để người dân thấy được hậu quả của việc trọng nam, khinh nữ và hạn chế tâm lý ưa thích con trai, ngăn chặn kịp thời tình trạng tăng nhanh giới tính nam khi sinh như hiện nay.
Ông Hoa Hữu Vân, Phó vụ trưởng Vụ Gia đình (Bộ VH-TT-DL) cho rằng: “Trên góc độ quản lý, đây là sáng kiến về dân số và cả gia đình. Các chính sách, văn bản quy phạm pháp luật về bình đẳng giới cần phải được cụ thể như thế. Dưới góc độ quản lý Nhà nước, chúng tôi ủng hộ. Nếu chính sách này được ban hành và thực thi, nó sẽ tác động tới một bộ phận người dân, gia đình đang sinh hai con gái, hoặc các gia đình trẻ”.
Theo Đề án Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2013-2020, những gia đình sinh con một bề là gái sẽ được hỗ trợ nhiều chế độ trong quá trình học tập - Ảnh: T.HẰNG
CẦN XEM XÉT TÍNH HIỆU QUẢ
Cũng theo ông Hoa Hữu Vân, chính sách trên là đúng đắn nhưng cũng chỉ là giải pháp tình thế trước mắt. Về lâu dài, để việc sinh đẻ theo quy luật tự nhiên, Chính phủ cần có nhiều chính sách đồng bộ từ nhiều góc nhìn khác nhau.
Theo GS, TS Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội (Trường đại học Kinh tế quốc dân), nếu thực hiện chính sách này sẽ nảy sinh bất bình đẳng, vì bé gái được hỗ trợ tiền, còn bé trai lại không. Thực tế hiện nay, những người theo đuổi sinh con thứ ba thường khá giả, nên nếu không khéo, chính sách này không tác động đến đối tượng chính. Vì thế, tính hiệu quả cần được đặt ra xem xét bài bản. Tuy nhiên, GS, TS Nguyễn Đình Cử cũng cho rằng, trong tình thế sự mất cân bằng về giới tính đang tăng lên, các giải pháp mang tính chất đột phá như vậy là rất cần thiết.
Ông Dương Quốc Trọng, Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ Việt Nam, cho biết: Mất cân bằng tỉ số giới tính khi sinh quá cao sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến việc nâng cao chất lượng dân số cũng như sự phát triển chung của đất nước. Để khắc phục được tình trạng này cần nhiều giải pháp đồng bộ và lâu dài. Trong đó, nếu chính sách hỗ trợ gia đình sinh con một bề là gái được thông qua sẽ là một trong những biện pháp hữu hiệu nhằm đạt được sự thành công trong việc kiểm soát, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh. Công tác dân số là vấn đề, lĩnh vực mang tính dài hơi, mang tính chiến lược. Muốn làm được những điều này thì cần tăng cường hơn nữa sự cam kết chính trị của cấp ủy đảng, chính quyền từ Trung ương đến địa phương, phải đầu tư nguồn lực, tăng cường kiện toàn bộ máy làm công tác dân số từ Trung ương đến cơ sở và tăng cường hợp tác quốc tế. Đồng thời tăng cường tuyên truyền vận động để người dân nhận thức rõ vấn đề này để mỗi người, mỗi cặp vợ chồng và mỗi gia đình thấy được rằng sinh con gái cũng như con trai. Ngoài ra, pháp luật quy định chặt chẽ con gái phải được thừa kế như con trai, cha mẹ già có thêm các chính sách ưu tiên về an sinh xã hội, con cái không nhất thiết lấy họ của cha, con nào cũng phải thờ cúng cha mẹ như nhau… Như vậy, mối lo của người dân khi sinh con gái một bề sẽ không còn, đất nước tiến tới mục tiêu đưa tỉ số giới tính khi sinh trở về với “tự nhiên”.
PHONG NHÃ - HOÀNG MAI
