Hơn 33 năm làm gia sư, “thầy giáo” khuyết tật Lê Văn Nam đã giúp hàng trăm trẻ em làng biển Đông Tác (xóm Rớ, khu phố 6, phường Phú Đông, TP Tuy Hòa) tự tin hơn với những con chữ, con số trước khi bước vào lớp 1.
Thầy Nam kiểm tra kết quả học tập của các học sinh do mình giảng dạy - Ảnh: T.THỦY
Người làng biển ai cũng gọi ông bằng cái tên trìu mến “Thầy Nam”. Vượt qua hoàn cảnh tật nguyền, ông sống một cuộc đời hữu ích.
DUYÊN “GÕ ĐẦU TRẺ”
Lên 5 tuổi, cậu bé Nam bị bệnh bại liệt, khiến đôi chân trở nên tàn tật. Nhưng ước mơ đến trường của Nam không bị lụi tắt khi cậu bé được mẹ và người chị họ thay nhau cõng đến trường trong những năm học đầu đời. Sang năm học lớp 3, Nam tự mình cặp đôi nạng gỗ đến trường. Sự đam mê kiến thức, đam mê nghề giáo giúp Nam có thêm nghị lực chuyên cần đến trường. Song Nam phải dừng học ở lớp 9. Ấy là thời điểm tai họa ập xuống gia đình Nam khi cha bị mất tích trong chuyến đi đánh cá trên biển do cơn bão lớn năm 1974 gây nên. Lúc ấy Nam 15 tuổi. Cũng như Nam, các anh, chị, em đều phải nghỉ học khi trụ cột gia đình không còn.
Nam được bà con cưu mang một thời gian. Họ thấy Nam có kiến thức nên đã nhờ Nam rèn chữ, rèn toán cho các con, cháu. Không ngờ Nam rất có năng khiếu dạy học nên lũ trẻ tiến bộ mỗi ngày. Năm 19 tuổi, Nam đứng ra mở lớp dạy học miễn phí tại nhà cho các trẻ em trong làng. Ông nói: “Thời đó, thấy cha mẹ nào đem con đến nhờ dạy là tôi mừng rồi. Bởi phần lớn dân làng biển lúc ấy không muốn cho con ăn học mà chỉ quan tâm bám biển kiếm kế sinh nhai”.
LỚP HỌC ĐẶC BIỆT
Buổi chiều, bên hiên căn nhà nhỏ nằm trên đường Đinh Tiên Hoàng, tiếng trẻ con vang lên i, a. Người đàn ông khuyết tật tuổi 53 cần mẫn hướng dẫn từng em viết chữ, đọc chữ. Sự tâm huyết của ông giúp trang vở của các cháu có nét chữ đẹp, hàng chữ đều. Các bài toán được thầy giáo làng chấm điểm 9, điểm 10 làm vui lòng bọn trẻ và cha mẹ chúng.
Lớp học ấy rất đặc biệt. Lớp được bao bọc một bên bởi hàng rào xương rồng. Trước hiên có tấm vải che nắng, chắn bụi; vài chiếc bàn nhỏ làm chỗ ngồi cho các cháu. Thầy Nam nói: “Mùa hè nắng nóng thì cho các cháu học bên ngoài, còn mùa mưa, lạnh thì kê bàn vào học trong nhà”. Lớp học tại đây được duy trì suốt 4 mùa. Mỗi tuần, thầy Nam dạy học trò nhỏ của mình từ thứ hai đến thứ sáu. Thầy chia trẻ thành 4 nhóm để rèn. Dựa theo mẫu bài, thầy diễn ra theo cách riêng, dìu dắt tới khi trẻ vào lớp một. “Cháu nào học nhanh là tôi chỉ nhanh, cháu nào chậm là tôi hướng dẫn chậm lại, phải chịu khó dìu dắt từng cháu một. Nghề này như ăn trong máu thịt của tôi. Thứ bảy, chủ nhật không gặp trẻ, tôi thấy nhớ chúng”, thầy Nam nói.
Phần lớn những cháu nhỏ đến nhà thầy Nam học lớp dự thính thuộc gia đình khó khăn. Buổi sáng thầy dạy 30 cháu, buổi chiều khoảng 20 cháu. Mỗi cháu, tùy theo hoàn cảnh mà phụ huynh bồi dưỡng từ 20.000-40.000 đồng/tháng.
Chị Nguyễn Thị Thiết, mẹ cháu Phú Nguyễn Quỳnh Như, nhà ở xóm Rớ, tâm sự: “Nhờ có sự động viên, dạy bảo ân cần của thầy mà tụi trẻ thích đi học”. Con anh Trần Minh Tùng, cha của cháu Trần Minh Tuyền, xúc động: “Theo học thầy gần hai năm, cháu Tuyền đã biết đọc và viết chữ rất đẹp. Cháu vô lớp 1 như thế này làm tôi yên tâm hơn. Sự giúp đỡ của thầy Nam là rất quý”.
Thầy Nam không chỉ rèn chữ, rèn toán mà còn giúp trẻ rèn luyện về đạo đức. Nhìn các cháu lễ phép thưa, trình và không nói chuyện riêng trong giờ học, tôi rất ngạc nhiên. Thầy Nam chia sẻ: “Tôi có cách dạy của mình. Mọi chuyện xảy ra, các cháu đều thưa với thầy để thầy giải quyết. Đó là điều mà các phụ huynh yên tâm khi gởi con đến đây”.
* * *
Hơn 13 năm trước tôi đã gặp thầy. Ngôi nhà vẫn cũ kỹ ngày nào bên tường rào bằng đám xương rồng. Thầy vẫn dạy, vẫn làm cái nghề “gõ đầu trẻ” mà nó như là cái nghiệp gắn bó với cuộc đời người đàn ông này. Thầy không có chứng chỉ sư phạm, nhưng từ năm 1979 đến giờ, biết bao học trò lớn khôn, trưởng thành từ sự dìu dắt của người đàn ông này.
VŨ HOÀNG
