Tiếp cận với các thông tin và dịch vụ an toàn về sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục (SKSS/SKTD); biết cách bảo vệ không bị bạo lực, phân biệt đối xử, quấy rối, và lạm dụng tình dục; trang bị kỹ năng trong tuyên truyền, giáo dục trong gia đình, diễn giải, trao đổi dễ dàng về các vấn đề liên quan đến SKSS là những kiến thức mà người dân nông thôn ở TX Sông Cầu may mắn có được thông qua dự án “Giới và Phòng chống HIV/AIDS”.

Một buổi sinh hoạt của câu lạc bộ các bậc cha mẹ và sức khỏe vị thành niên/thanh niên thôn Chánh Nam - Ảnh: C.T.V

Dự án “Giới và Phòng chống HIV/AIDS” là tên gọi tắt của dự án “Nâng cao kiến thức, kỹ năng và năng lực của vị thành niên/thanh niên, cha mẹ và cộng đồng về giới, quyền SKSS/SKTD và phòng chống HIV/AIDS” được Trung tâm Nghiên cứu Giới - Gia đình và Môi trường trong phát triển (CGFED) thực hiện thí điểm tại 4 địa phương là huyện Lục Ngạn (Bắc Giang), huyện Ý Yên (Nam Định), huyện Bình Chánh (TP Hồ Chí Minh) và TX Sông Cầu (Phú Yên). Dự án được thực hiện từ năm 2007-2011.

Dự án được thực hiện thông qua các sinh hoạt: Câu lạc bộ cha mẹ về sức khỏe sinh sản vị thành niên/thanh niên (viết tắt CLB), tủ sách cộng đồng, truyền thông đại chúng. Tham gia sinh hoạt CLB, các thành viên được thảo luận nhóm, tranh luận, xây dựng tình huống để đóng vai và thảo luận, diễn tiểu phẩm, thi năng khiếu (vẽ tranh, đưa ra thông điệp), đặt câu hỏi, hái hoa dân chủ, thi ghép chữ, trắc nghiệm kiến thức, hội thi văn nghệ, tuyên truyền… Ban chủ nhiệm các CLB đã chuyển tải nội dung một cách sinh động và hấp dẫn đến các thành viên.

“Tham gia sinh hoạt CLB, em rất vui vì nắm được kiến thức, rất bổ ích cho lứa tuổi của em. Em hiểu biết được tuổi dậy thì là như thế nào để không phải lo lắng sợ hãi như hồi có kinh nguyệt lần đầu. Em còn học được cách ứng xử, giải quyết một số tình huống trong quan hệ bạn bè, cha mẹ hoặc bị quấy rối tình dục chẳng hạn. Tham gia CLB này, em tự tin lên hẳn”, em Ngô Thị Ngọc Hân ở CLB khu phố Mỹ Thành (phường Xuân Thành) nói. Còn bạn Nguyễn Thanh Phong ở CLB thôn Chánh Nam (xã Xuân Thọ 1) chia sẻ: “Trước đây, mỗi lần nghe nói đến HIV/AIDS là em rất sợ. Em nghĩ bị nhiễm HIV thì chỉ có chết, lại bị mọi người xa lánh, khinh rẻ. Sau khi tham gia sinh hoạt CLB, em đã hiểu được HIV không đáng sợ như nhiều người nghĩ và nếu biết cách phòng tránh sẽ không bị lây nhiễm. Mọi người không nên xa lánh, phân biệt đối xử với người bị nhiễm HIV mà cần động viên, giúp đỡ họ trong cuộc sống”.

Theo ông Nguyễn Hữu Khả, Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ TX Sông Cầu, Trưởng ban quản lý dự án, thôn Chánh Nam và khu phố Mỹ Thành nhiều năm liền không xảy ra trường hợp vị thành niên, thanh niên mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV/AIDS; không có tình trạng kết hôn sớm, mang thai ngoài ý muốn dẫn đến nạo phá thai, không xảy ra tình trạng bị xâm hại tình dục; các bậc cha mẹ không chỉ có kiến thức, hiểu biết mà đã thay đổi rõ rệt trong thái độ, chuyển đổi hành vi về SKSS/SKTD. Mọi người đã có ý thức hơn khi chia sẻ việc chăm sóc, bảo vệ SKSS cho con với vợ, không ép vợ phải kiếm thêm con trai, biết cách nói chuyện với con cái về SKSS/SKTD, hạn chế tình trạng bạo lực gia đình, giảm kỳ thị với người có HIV/AIDS…

Bà Nguyễn Kim Thúy, Phó giám đốc Trung tâm CGFED cho biết: “Nhờ sự quan tâm của lãnh đạo địa phương và Chi cục DS-KHHGĐ Phú Yên, sau 5 năm từ khi thực hiện dự án thí điểm ở thôn Chánh Nam và khu phố Mỹ Thành, đến nay TX Sông Cầu đã có 12 CLB thuộc mô hình nhân rộng từ dự án này. Mặc dù dự án đã kết thúc, nhưng đội ngũ cán bộ tham gia dự án và lãnh đạo địa phương sẽ tiếp tục quan tâm, thực hiện, nhân rộng và phát triển mô hình này”.

Về phía Chi cục DS-KHHGĐ, Chi cục trưởng Nguyễn Ngọc Nha giãi bày: “Chi cục DS-KHHGĐ Phú Yên sẽ tiếp tục hỗ trợ kinh phí để dự án này được tiếp tục phát triển và nhân rộng trên địa bàn TX Sông Cầu. Hiện nay, công tác dân số ở Phú Yên không chỉ chú trọng đến KHHGĐ mà chất lượng dân số là một vấn đề rất quan trọng. Dự án này lại là một mô hình rất có hiệu quả đối với hoạt động nâng cao chất lượng dân số ở Phú Yên. Chi cục DS-KHHGĐ Phú Yên cũng đã nhân rộng mô hình này trong toàn tỉnh. Mỗi huyện đã thành lập một CLB. Chúng tôi hy vọng sẽ được Trung tâm CGFED tiếp tục hỗ trợ nhiều dự án nâng cao chất lượng dân số hơn nữa trong thời gian tới”.

DIỆU ANH