Tuổi thọ trung bình của người Việt ước đạt 73 tuổi nhưng tuổi thọ khỏe mạnh lại thấp chỉ khoảng 60 tuổi. Tính ra, mỗi người đã mất 13 năm cho bệnh tật.
Thông tin này được TS. Dương Quốc Trọng, Tổng Cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ cho biết sáng 20/9 tại hội thảo Già hóa dân số và định hướng xây dựng chương trình hành động quốc gia về người cao tuổi (NCT) Việt Nam giai đoạn 2012-2020 do UB Quốc gia về NCT VN và Quỹ Dân số LHQ tổ chức.
70% NCT không có “của để dành”
Thống kê của Tổng cục DS-KHHGĐ cho thấy, đời sống vật chất của NCT nước ta còn rất nhiều khó khăn và cần được hỗ trợ. Có tới 70% NCT không có tích lũy vật chất để an hưởng tuổi già; 60% NCT trong hoàn cảnh khó khăn; 37% ở mức trung bình và chỉ có 1% các cụ có cuộc sống dư giả. Không chỉ có thế, về mặt tinh thần các cụ cũng gặp nhiều trắc trở (13%) và chỉ có 20% các cụ cảm thấy thoải mái.
Ông Trọng cho rằng, tăng tuổi thọ là một trong những thành tựu lớn nhất của loài người nhưng hệ thống an sinh xã hội, chăm sóc sức khỏe hiện tại chưa đáp ứng được nhu cầu của NCT. “Tuy tuổi thọ trung bình cao (73 tuổi) nhưng gánh nặng bệnh tật cũng không hề thấp, bằng chứng là có đến 95% NCT có bệnh, chủ yếu là bệnh mãn tính không lây truyền. Số ngày ốm trung bình của một cụ già trong một tháng là 2,4 ngày”, ông Trọng nói.
Trong khi đó, NCT lại chủ yếu sống ở vùng nông thôn, là nông dân và làm nông nghiệp nên hầu như không có lương hưu hay trợ cấp xã hội. Hàng ngày, các cụ vẫn phải nai lưng ra kiếm sống cùng với sự hỗ trợ của con cháu và gia đình.
Xu hướng quy mô gia đình Việt Nam hiện đang chuyển dần từ gia đình truyền thống sang gia đình hạt nhân nhưng vẫn có đến 75% số NCT sống cùng với con cháu. Tình trạng NCT sống không có vợ chồng chiếm tỉ lệ cao, nhất là phụ nữ dẫn đến hiện tượng “nữ hóa dân số cao tuổi”; hạn chế khả năng tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và BHYT…
Trợ cấp cho người nghèo còn thấp
ThS. Lê Tuyết Nhung, Phó Cục trưởng Cục Bảo trợ xã hội (Bộ LĐTBXH) cho hay: “Mức độ bao phủ của các chính sách trợ giúp xã hội chưa bao quát được hết các nhóm NCT gặp khó khăn, những NCT sống dưới mức chuẩn nghèo. Trợ cấp hàng tháng cho các đối tượng xã hội sống tại cộng đồng chỉ bằng 21% so với tiền lương tối thiểu; so với chuẩn nghèo nông thôn mới cũng chỉ bằng 45%. Nhiều NCT hưởng trợ cấp lại là những người sống trong các gia đình nghèo 15% khó có thể đảm bảo cuộc sống ở mức tối thiểu”.
ThS. Trần Thị Thúy Nga, Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐTBXH) cho rằng, tốc độ chi từ quỹ hưu trí đang tăng nhanh chóng do số người nghỉ hưu nhanh hơn số người tham gia vào hệ thống quỹ nên không thể đảm bảo cân đối thu chi. Vì vậy, bà Nga khuyến nghị cần thay đổi nội dung trong chế độ hưu trí bằng cách tăng tuổi nghỉ hưu theo lộ trình và nhóm đối tượng; bình đẳng hơn trong việc tính lương hưu giữa nam và nữ, giữa các khu vực. Đồng thời, thay đổi tiền lương đóng BHXH bao gồm lương cơ bản và các khoản phụ cấp có tính chất lương…
Đồng quan điểm, TS. Trọng cũng nhận định cần cải cách chế độ hưu trí hiện hành và đa dạng hóa các loại hình bảo hiểm. Bên cạnh đó, mở rộng trợ cấp xã hội cho NCT dễ bị tổn thương, đặc biệt tập trung vào NCT sinh sống ở khu vực nông thôn và phụ nữ cao tuổi; huy động cộng đồng tham gia chăm sóc cho NCT....
Theo LĐO
