Phú Yên đang triển khai đề án “Nâng cao chất lượng giống nòi” nhằm nâng cao chất lượng dân số. Báo Phú Yên phỏng vấn bà Đỗ Thị Như Mai, Phó chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ Phú Yên xung quanh vấn đề này.
Tuyên truyền công tác dân số cho thanh niên - vị thành niên của TX Sông Cầu - Ảnh: T.THẢO
* Xin bà cho biết “Nâng cao chất lượng giống nòi” bắt đầu từ đâu?
- Nâng cao chất lượng giống nòi là vấn đề được quan tâm của tất cả các nước trên thế giới. Việc nâng cao chất lượng giống nòi được chú ý ngay từ giai đoạn tiền hôn nhân (trước khi kết hôn), nhất là lứa tuổi thành niên, vị thành niên. Kiến thức về sức khỏe sinh sản ở những lứa tuổi này còn rất hạn chế. Theo đó, các cặp dự định kết hôn cần được tư vấn, kiểm tra sức khỏe để sớm phát hiện, phòng ngừa và điều trị những bệnh nhiễm trùng, các bệnh về gien. Nếu không, khi họ quyết định lấy nhau khả năng bị vô sinh hoặc sinh ra những đứa trẻ không được như mong muốn là rất lớn. Do đó, khi được tư vấn, chăm sóc, điều trị tốt tỉ lệ trẻ em bị dị tật bẩm sinh sẽ giảm rất nhiều. Bước đầu tiên nâng cao chất lượng giống nòi là tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân và tư vấn lại cho các cặp vợ chồng.
* Việc thực hiện tốt khâu tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân có thực sự giảm được nguy cơ về dị tật bẩm sinh không, thưa bà?
- Phú Yên là tỉnh còn nhiều di chứng sau chiến tranh. Theo số liệu tổng điều tra dân số và nhà ở mới đây, Phú Yên có 5,7% người bị khuyết tật, so với cả nước là 4,9%, trong đó, khuyết tật bẩm sinh 13.545 người, chiếm gần 1,6% dân số. Chính vì thế, khâu tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân không thể kiểm soát hết những nguy cơ dị tật bẩm sinh. Bước tiếp theo sàng lọc trước sinh và sơ sinh là rất cần thiết, nhằm giúp sinh ra một đứa trẻ khỏe mạnh cả về thể chất lẫn trí tuệ. Khi mang thai, người mẹ cần phải kiểm tra sức khỏe của mình lẫn thai nhi để được tư vấn kịp thời. Việc sàng lọc trước sinh và sơ sinh giúp nhận biết được sự khuyết tật về mặt hình thể của thai nhi. Kỹ thuật siêu âm có thể phát hiện sớm các bệnh như não úng thủy, thoát vị cơ hoành, thoát vị rốn, dị dạng ở tay, chân, thai vô sọ, khuyết tật ống thần kinh, khuyết tật về tim... hoặc lấy máu gót chân trẻ sơ sinh để kiểm tra phát hiện các bệnh dị tật. Sau đó, người mẹ được tư vấn có thể lựa chọn đình chỉ thai nghén hoặc điều trị cho thai nhi ngay từ trong bụng mẹ…
Việc sàng lọc trước sinh và sơ sinh cũng có thể giúp chúng ta phát hiện sớm những bất thường, những bệnh liên quan tới gien di truyền, những dị tật về nhiễm sắc thể bằng cách xét nghiệm máu hoặc lấy mẩu bệnh phẩm từ thai nhi. Có những trường hợp khi đứa trẻ ra đời rồi mới có thể phát hiện được một số bệnh tật. Vì thế, phải sàng lọc sơ sinh để phát hiện sớm dị tật. Bước cuối cùng nhằm cải thiện chất lượng giống nòi là thực hiện đề án “Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh”.
* Cơ sở vật chất và trang thiết bị của Phú Yên hiện nay có đủ để thực hiện tốt cho đề án trong thời gian đến, thưa bà?
- Công tác dân số về lâu về dài, mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng dân số. Muốn vậy, trong thời gian tới phải thực hiện tốt các bước trên để góp phần nâng cao chất lượng dân số cả về thể chất, trí tuệ và tinh thần với nhiều giải pháp, nhiều ngành, nhiều lĩnh vực tham gia. Hiện cơ sở vật chất, trang thiết bị các tuyến y tế về cơ bản đủ năng lực thực hiện các bước của đề án. Cụ thể, tuyến tỉnh có Bệnh viện Đa khoa Phú Yên với đầy đủ các loại máy siêu âm, trang thiết bị hiện đại; Bệnh viện Sản nhi đang xây dựng sẽ là trung tâm sàng lọc trước sinh và sơ sinh; Đội Y tế lưu động của Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh có đội ngũ y bác sĩ được tập huấn, có chuyên môn thành thạo. Các bệnh viện huyện, thị xã, thành phố cũng đã và đang xây dựng, Sở Y tế sẽ đầu tư trang thiết bị, trong đó có máy siêu âm 4D. Phú Yên hiện có 91/112 xã, phường, thị trấn có trạm Y tế, trong đó, 55 trạm đạt chuẩn quốc gia, 57 trạm có bác sĩ, 97% trạm có nữ hộ sinh, y sĩ sản nhi và 100% thôn, buôn có nhân viên y tế phục vụ. Chi cục DS-KHHGĐ cũng đã tổ chức lớp tập huấn kỹ năng truyền thông về sàng lọc trước sinh và sơ sinh cho cán bộ y tế, dân số cấp tỉnh, huyện và cán bộ các đoàn thể cấp tỉnh; tập huấn lớp kỹ thuật lấy máu gót chân trẻ sơ sinh cho cán bộ y tế khoa sản bệnh viện tỉnh, huyện, thị xã, thành phố và tập huấn kỹ thuật siêu âm chẩn đoán trước sinh cho cán bộ siêu âm sản khoa. Với đội ngũ cán bộ, cơ sở vật chất và trang thiết bị đã và sẽ có, ngành Y tế Phú Yên đủ năng lực tổ chức xây dựng, triển khai tốt đề án.
* Xin cảm ơn bà!
THÙY THẢO (thực hiện)
