Trong công tác bình đẳng giới và hoạt động Vì sự tiến bộ phụ nữ ở Phú Yên, lĩnh vực lao động việc làm được ngành Lao động - Thương binh - Xã hội và các đơn vị chức năng chú trọng, trong đó có lao động nữ ở khu vực miền núi. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, lao động nữ ở miền núi, đặc biệt là chị em người dân tộc thiểu số gặp rất nhiều khó khăn trong việc phổ biến kiến thức về bình đẳng giới và tiến bộ xã hội.
Phụ nữ huyện Đồng Xuân học may tại Trung tâm Dạy nghề huyện Đồng Xuân. - Ảnh: N.HÂN
Phụ nữ miền núi bao đời nay vẫn cứ gắn với nương rẫy. Nhận định này nghe tưởng chừng hết sức bình thường, song lại phản ánh một thực tế không lấy làm vui ở người phụ nữ dân tộc thiểu số. Hiện nay ở miền núi Phú Yên, lao động nữ chiếm trên 50% số lao động. Hiện nhiều chị em cho biết dù làm lụng vất vả nhưng năng suất không cao. Tuy nhiên, không mấy phụ nữ dám bỏ nương, bỏ rẫy, tìm công việc mới. Sô Hờ Điêu ở xã Cà Lúi, huyện Sơn Hòa cho biết: “Cuộc sống chỉ dựa vào cây sắn, cây bắp, trong khi đất đai thì ngày càng thu hẹp, nên vẫn gặp nhiều khó khăn!”.
Điều đáng nói hơn là phụ nữ ở đây gánh vác công việc gia đình nhiều hơn nam giới. Chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp những phụ nữ địu con đi chăn bò, đi làm rẫy, trong khi vẫn phải đảm đương cả công việc ở nhà. Công việc khá nặng nhọc là thế, song nỗi lo lớn nhất của họ lại là phải địu con, mang con theo cả ngày trên rẫy. Mặc dù hiện nay nhiều xã ở miền núi đã có trường mẫu giáo, nhưng không nhiều người gởi con. Lý do đơn giản là vì trường chỉ nhận các cháu ở độ tuổi mẫu giáo, rất ít nơi có mở nhà trẻ. Ở xã Ea Bá, huyện Sông Hinh là một ví dụ. Nhà trẻ chưa có, còn trường mẫu giáo thì không nhiều bà con gởi con em đến, vì trường chỉ dạy một buổi. Khi đề cập đến vấn đề này, Mí Nhon, ở xã Ea Bá, bày tỏ: “Nỗi khổ lớn nhất của phụ nữ ở đây là phải địu con lên rẫy. Có người phải mang đứa lớn theo giữ đứa nhỏ, để mẹ làm”.
Điều đáng mừng là hiện nay đời sống kinh tế ở miền núi đã được cải thiện nhiều. Nhiều hộ gia đình đã có xe máy, song thói quen đi rẫy từ sáng sớm đến chiều mới về của những lao động chính, thì dường như vẫn thế. Chính từ đó, chuyện địu con lên rẫy của phụ nữ ở đây là điều thường thấy. Y Sách, Chủ tịch UBND xã Ea Bá cho biết: “Do nhận thức của bà con, chứ gởi con ở trường, thầy cô dạy tốt hơn. Người lớn có thời gian hơn để phát triển kinh tế. Chính quyền, đoàn thể xã đã vận động nhiều, nhưng cũng còn một số bà con chưa nghe theo”.
Trong vài năm gần đây, công tác dân số có nhiều khởi sắc ở miền núi. Tuy nhiên tỉ lệ người sinh con thứ 3 trở lên vẫn còn cao. Hờ Thị Linh, cán bộ chuyên trách Dân số - Kế hoạch hóa gia đình xã Phước Tân, huyện Sơn Hòa cho biết: “Ở đây chị em còn hạn chế về nhận thức. Một số chị cứ nghĩ đẻ thoải mái, nhất là mấy chị có 2 con trai, đẻ nữa để tìm con gái. Vậy nên mấy chị cứ khổ, làm ăn cũng không được.”
Xuất phát từ quan niệm “Trọng nữ khinh nam” ở đồng bào dân tộc thiểu số, vô hình chung đã khiến người phụ nữ vốn “Chân yếu tay mềm”, phải gồng mình với bao vất vả.
HOÀNG THY
