Một trong những chức năng cơ bản, quan trọng của gia đình là chức năng giáo dục. Việc giáo dục của gia đình bắt đầu từ khi sinh ra cho đến cuối đời và đó là một quá trình tự giác, liên tục.
Vai trò của cha mẹ, ông bà, anh chị em và những người thân khác trong gia đình đối với giáo dục là rất quan trọng, đều ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành nhân cách. Giáo dục đời sống gia đình là những hoạt động có tổ chức và nội dung cụ thể, nhằm cung cấp cho các thành viên trong gia đình những kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng sống cho mỗi thành viên trong gia đình nói riêng và gia đình nói chung. Giáo dục đời sống gia đình gắn liền với việc vận dụng những kiến thức được học vào đời sống thực tiễn, tập trung vào quá trình phát triển của con người từ tuổi ấu thơ đến lúc trưởng thành, giúp các thành viên trong gia đình xây dựng mối quan hệ tương hỗ, thân thiện, gần gũi hơn, vì vậy, nó sẽ mang lại những gì tốt đẹp nhất cho các thành viên của mình.
Trong xã hội truyền thống, giáo dục đời sống gia đình thường được thực hiện thông qua các nghi lễ tôn giáo, phong tục tập quán, gia phong, gia pháp, gia đạo, gia lễ trong gia đình, dòng họ, quan hệ làng xã cũng như trong quá trình học việc cùng với cha mẹ, ông bà, anh chị em trong gia đình... Ngày nay, chúng ta đang sống trong kỷ nguyên khoa học-công nghệ hiện đại với xu hướng hội nhập mạnh mẽ về mọi mặt của đời sống như kinh tế, văn hóa, xã hội... Bên cạnh những mặt thuận lợi mà quá trình hội nhập mang lại thì những yếu tố tiêu cực như sự gia tăng của chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng, tệ nạn xã hội... đang tác động mạnh mẽ đến gia đình cả trên phương diện cấu trúc cũng như những mối quan hệ nội tại trong gia đình. Rõ ràng là trong khi gia đình đang phải đối mặt với nhiều thách thức hơn so với trước kia thì chúng ta lại có sự chuẩn bị ít hơn về giáo dục gia đình cho thế hệ trẻ. Vai trò giáo dục của gia đình nhiều nơi, nhiều lúc bị bỏ quên, “khoán trắng” cho nhà trường và xã hội. Do vậy, cần phải có sự đầu tư mạnh mẽ vào việc thực hiện tốt chức năng giáo dục gia đình, nhằm đảm bảo cho gia đình những nguồn lực cần thiết để làm tốt việc cung cấp kiến thức, kỹ năng cho các thành viên trong gia đình.
ĐỨC THÀNH
