Dù được đầu tư hàng tỉ đồng, thế nhưng người dân sống trong khu giãn dân xóm Mới, thôn Suối Cối 2, xã Xuân Quang 1 (huyện Đồng Xuân) đang chịu cảnh thiếu nước sinh hoạt. Hiện dự án đang tiếp tục triển khai giai đoạn 2, và người dân tỏ ra băn khoăn về hiệu quả của dự án.
Người dân thôn Suối Cối 2, xã Xuân Quang 2 gạn từng ca nước đục ngầu để sử dụng - Ảnh: P.NAM
Xã Xuân Quang 1 (huyện Đồng Xuân) có 5 thôn, buôn với gần 1.100 hộ, trong đó thôn Phú Tâm và Suối Cối 2 tập trung đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, được hưởng các chương trình 134, 135 của Chính phủ. Khu giãn dân xóm Mới thuộc thôn Suối Cối 2 được đầu tư hơn 3,9 tỉ đồng để san ủi hơn 4 ha mặt bằng. Năm 2008 dự án đã chuyển 45 hộ đến nơi ở mới, mỗi hộ được cấp 370-420m2 đất ở, hỗ trợ 7 triệu đồng để xây dựng nhà. Ngoài ra, khu giãn dân này còn được đầu tư hệ thống điện sinh hoạt, đường giao thông nội vùng. Tuy nhiên, hiện đời sống của người dân ở xóm Mới gặp khó khăn về nước sinh hoạt. Đang là mùa khô, cả khu giãn dân này chỉ có 4 giếng nhưng tất cả gần như cạn nước. Ông Sô Minh Hùng một người mới chuyển đến ở xóm Mới cho biết: “Giếng của dự án nằm ngay trong vườn nhà tôi, nhưng hơn tháng nay, mỗi ngày tôi chỉ có thể múc được nửa gàu nước. Thế nhưng nước có hiện tượng bị nhiễm mặn nên không thể uống được. Để có nước phục vụ sinh hoạt hàng ngày, bà con phải đến suối Ruộng đã trơ đáy đào những vũng nhỏ tìm mạch nước ngầm, hoặc phải trở về nơi ở cũ để lấy nước. Còn việc tắm, giặt cho cả người và trâu bò đều đến suối Cối cách nơi ở hơn một cây số”. Tại một vũng nước ven làng, chúng tôi bắt gặp cảnh 4 đến 5 người dân cố gắng gạn từng ca nước đục ngầu đổ vào can. Nguy hiểm hơn, các vũng nước này không có nắp đậy, trong khi xung quanh là rác thải sinh hoạt, phân súc vật vứt bừa bãi rất mất vệ sinh. Ông La O Tranh (62 tuổi), than phiền: “Bà con biết những vũng nước này mất vệ sinh, nhưng đành chịu vì không còn cách nào khác”.
Người dân xóm Mới không chỉ chịu cảnh “khát” nước sinh hoạt, mà đất sản xuất của người dân nơi đây cũng đang chịu cảnh tương tự. Hầu hết các gia đình ở xóm Mới đều có đất sản xuất, hộ ít cũng 2-3 sào, hộ nhiều đến 1ha. Thế nhưng phần lớn diện tích đất sản xuất mùa này đều bỏ hoang, vì dựa vào nước trời. Ông La O Hết, người dân ở đây cho biết: “Nhà có năm miệng ăn, dựa vào 3 sào sắn. Thời tiết năm nay khô hạn, đất lại cằn cỗi nên sắn chết gần hết. Gia đình chẳng biết trông chờ vào đâu, may có mấy bao gạo cứu đói của Nhà nước nên tạm có cái ăn”. Còn gia đình ông La O Tranh có gần 2 sào đất sản xuất, năm nay cũng đành bỏ hoang vì không có nước tưới. “Nước chưa đủ người uống thì làm sao có để tưới cây” – La O Tranh nói vậy. Ông Châu Văn Thiện, Chủ tịch UBND xã Xuân Quang 1 cho biết, tình trạng thiếu nước sinh hoạt, nước tưới ở địa phương là có thật. Tại hai thôn Suối Cối 1 và Suối Cối 2 đã có trên 90% hộ thiếu nước sinh hoạt. Địa phương đã nhiều lần kiến nghị cấp trên xem xét, nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết.
Hiện dự án khu giãn dân thôn Suối Cối 2 đang tiếp tục triển khai giai đoạn hai trên diện tích 2,5ha để chuyển 48 hộ người đồng bào dân tộc thiểu số đến sinh sống với kinh phí 573 triệu đồng. Thế nhưng, người dân ở đây lại băn khoăn, nếu không giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu nước sinh hoạt và nước sản xuất thì liệu có đảm bảo an cư, lạc nghiệp không?
ANH NGỌC – PHƯƠNG
