Ngày Dân số thế giới (11/7) là một sự kiện thường niên diễn ra hằng năm, nhằm nâng cao nhận thức của toàn thế giới về các vấn đề dân số toàn cầu. Thời gian qua, công tác DS-KHHGĐ của tỉnh đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần to lớn vào công cuộc xây dựng và phát triển KT-XH.

Hưởng ứng Ngày Dân số thế giới năm 2024 với chủ đề “Kỷ niệm 30 năm thực hiện chương trình hành động hội nghị quốc tế về dân số và phát triển, Cairo 1994”, Phú Yên đã tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền.

Truyền thông cộng đồng

Xác định tầm quan trọng của công tác truyền thông trong thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng dân số, Sở Y tế xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động truyền thông hưởng ứng Ngày Dân số thế giới 2024; đồng thời đề nghị các đơn vị trực thuộc, địa phương chủ động xây dựng kế hoạch cụ thể, phù hợp với tình hình thực tế, hướng tới hiệu quả cao nhất.

Theo đó, các địa phương, đơn vị tổ chức các hoạt động tuyên truyền về thực trạng, thách thức và giải pháp nâng cao chất lượng dân số; triển khai các loại hình cung cấp thông tin, dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGĐ cho người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng biển; lồng ghép hoạt động truyền thông trong các đợt sinh hoạt văn hóa, hoạt động của các đoàn thể, sinh hoạt cộng đồng.

Tại TX Đông Hòa, Trung tâm Y tế, Ban DS-KHHGĐ phối hợp với tổ chức đoàn phường, xã, thị trấn xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động kỷ niệm Ngày Dân số thế giới, tập trung tuyên truyền giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, phổ biến pháp luật về việc nghiêm cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức; nêu cao vai trò, vị thế của phụ nữ trong xã hội; tăng cường giáo dục giới tính toàn diện, chú trọng bình đẳng giới để trẻ em gái được an toàn và phát triển đầy đủ thể chất và trí tuệ…

Ông Nguyễn Hữu Việt, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế TX Đông Hòa cho biết: Đơn vị phối hợp với đài truyền thanh xã, phường đưa tin bài; đồng thời treo băng rôn, khẩu hiệu tại các điểm đông dân cư, nhiều người qua lại. Cùng với đó, Trung tâm Y tế phối hợp với tổ chức đoàn thanh niên tư vấn khám sức khỏe tiền hôn nhân; tuyên truyền Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Hôn nhân và gia đình.

Bà Trần Thị Cúc ở phường Hòa Vinh (TX Đông Hòa) chia sẻ: Qua truyền thông, tôi hiểu về tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, bản thân vận động các gia đình sinh đủ hai con, không được thực hiện hành vi lựa chọn giới tính thai nhi, chú trọng chăm sóc sức khỏe sinh sản.

Tại huyện Tây Hòa, 11 xã, thị trấn tổ chức phát tài liệu, tờ rơi tuyên truyền nội dung thực hiện chính sách dân số, với các khẩu hiệu: “Nam giới có trách nhiệm chia sẻ với nữ giới trong việc thực hiện KHHGĐ và nuôi dạy con cái”; “Hãy chọn cho mình một biện pháp tránh thai phù hợp để tránh mang thai ngoài ý muốn”; “Tăng cường chăm sóc sức khỏe sinh sản vì chất lượng cuộc sống và hạnh phúc gia đình”; “Không phân biệt giới, không lựa chọn giới tính thai nhi”...

Bà Lê Thị Thư, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Tây Hòa cho hay: Trong tháng 7, ngoài truyền thông cộng đồng Ngày Dân số thế giới, Trung tâm Y tế huyện còn tổ chức khám, quản lý chăm sóc sức khỏe người cao tuổi...

Khám sức khỏe sinh sản cho phụ nữ xã Sơn Long, huyện Sơn Hòa. Ảnh: TRÂM TRÂN

Nhiều thách thức cho công tác dân số

Năm 1994, tại hội nghị quốc tế về dân số và phát triển tổ chức ở Cairo (Ai Cập), 179 quốc gia, trong đó có Việt Nam đã thông qua chương trình hành động với tầm nhìn sâu rộng trong lĩnh vực dân số và phát triển. Năm 2024, tròn 30 năm thực hiện chương trình hành động này trên toàn cầu, Việt Nam đã áp dụng những cách tiếp cận sáng tạo để giải quyết tình trạng bất bình đẳng và thu hẹp khoảng cách về phát triển KT-XH giữa các vùng và các nhóm dân cư. Việt Nam cũng vừa vượt mốc 100 triệu dân. Tuổi thọ của người dân được nâng cao. Việt Nam đã vượt qua các xu hướng toàn cầu về giảm tỉ lệ tử vong mẹ trong 30 năm qua và tỉ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại đạt mức cao trên thế giới. Những kết quả từ công tác DS-KHHGĐ góp phần to lớn vào bức tranh chung phát triển KT-XH của đất nước.

Đối với công tác dân số của tỉnh, sau tổng điều tra dân số năm 2019, Phú Yên là 1 trong 9 tỉnh đạt mức sinh thay thế trên cả nước, tổng tỉ suất sinh đạt 2,11 con. Đến cuối năm 2023, cả nước còn 4 tỉnh, trong đó có Phú Yên giữ vững mức sinh thay thế (ước tính tổng tỉ suất sinh đạt 2,2 con). Tỉ số giới tính khi sinh giảm nhẹ nhưng vẫn còn ở mức cao, năm 2023, tỉ số giới tính khi sinh là 107,9 bé trai/100 bé gái. Trong thời gian đến, việc đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên (103-105 bé trai/100 bé gái) là một trong những thách thức cho công tác dân số. Điều này cho thấy việc giữ vững mức sinh thay thế (tổng tỉ suất sinh là 2,1 con) đến năm 2030 cần có sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp.

Theo ông Huỳnh Lê Xuân Bích, Phó Giám đốc Sở Y tế, thời gian qua, các hoạt động nâng cao chất lượng dân số, đặc biệt là hoạt động sàng lọc, chẩn đoán trước sinh, sơ sinh còn gặp khó khăn. Trung tâm y tế các huyện, thị xã, thành phố chưa triển khai thực hiện sàng lọc, chẩn đoán sơ sinh mà phụ thuộc vào các trung tâm sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh tuyến trung ương (Đại học Y dược Huế, Bệnh viện Từ Dũ TP Hồ Chí Minh). Cùng với đó, một bộ phận người dân vẫn còn tâm lý thích có con trai dẫn đến tỉ số giới tính khi sinh của tỉnh vẫn còn ở mức cao, có xu hướng giảm nhưng không bền vững.

Để tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác truyền thông dân số và phát triển năm 2024, theo Phó Giám đốc Sở Y tế Huỳnh Lê Xuân Bích, các sở, ban ngành, đoàn thể tỉnh, địa phương, đơn vị cần truyền thông mạnh mẽ cho cán bộ, đoàn viên, hội viên và người dân hiểu rõ lợi ích của việc sinh đủ 2 con; không lựa chọn giới tính thai nhi; nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ và trẻ em gái trong gia đình, cộng đồng và xã hội; lợi ích và tầm quan trọng của việc tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn cho nam, nữ thanh niên; thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh... 

MẠNH HOÀI NAM