Hôm đi trao quà cho nạn nhân chất độc da cam (NNCĐDC) ở xã Hòa An (Phú Hòa), một phụ nữ trẻ đôi mắt đỏ hoe, nói với tôi trong tiếng nấc nghẹn ngào: “Cháu Đinh Bộ Lĩnh vừa mất rồi anh ạ!”. Cháu Lĩnh mất rồi ư! Tôi đã nhiều lần đến thăm, thấy cháu tàn tật nằm tại chỗ, sức khỏe yếu dần, nhưng mắt sáng, gương mặt sáng. Cháu khát khao được sống, được chạy nhảy như những đứa trẻ lành lặn khác. Tôi thương Lĩnh quá, định làm điều gì đó để tiếp sức cho cháu vượt qua bệnh tật, nhưng chưa kịp thực hiện thì…
Chị Phan Thị Truyền, đại diện cho các nhà hảo tâm ở nước ngoài trao quà tiếp sức đến trường cho nạn nhân da cam ở huyện Sơn Hòa - Ảnh: N.LƯU
Vậy là thêm một NNCĐDC, thêm một trái tim non bé bỏng đã ra đi vào cõi vĩnh hằng! Trong những đợt đi thăm, tặng quà cho NNCĐDC, tôi thấy thiếu vắng một vài cháu bị nhiễm CĐDC và nhận được tin là các cháu bị bệnh nặng và chết. Thực tế, đa số những đứa trẻ không may bị nhiễm CĐDC di truyền thuộc thế hệ thứ ba sau chiến tranh đều dị dạng, tật nguyền, sức khỏe rất yếu, không có tuổi thơ, không thể tự đứng trên đôi chân của mình và đang hàng ngày, hàng giờ sống trong bệnh tật giày vò vì di chứng tàn khốc của CĐDC. Đa số những đứa trẻ bị nhiễm CĐDC đều sinh ra ở nông thôn có hoàn cảnh gia đình nghèo, khó khăn, cha mẹ chúng phải vất vả lo toan mưu sinh, không có điều kiện để nuôi dưỡng các cháu tốt, hoặc đưa đi khám, chữa bệnh. Do vậy, các cháu ngày càng thêm kiệt quệ về tinh thần lẫn thể xác.
33 năm sau chiến tranh, quê hương đất nước đã đổi mới, đã thay da đổi thịt. Nhưng hậu quả của CĐDC/dioxin vẫn đang âm ỉ tồn tại, để lại cho nhiều làng quê Phú Yên những nỗi niềm day dứt khôn nguôi. Một “làng da cam”, một “thôn da cam”, một “xóm da cam” quả là có quá nhiều nỗi đau! Nỗi đau lại nhằm vào thế hệ con cháu của những người cựu chiến binh đã nhiễm CĐDC trong chiến tranh. Và những đứa trẻ vô tội bị nhiễm CĐDC như những trái tim non bé bỏng đang phải giành giật sự sống từng ngày, thậm chí từng phút, từng giây…
Mong muốn mọi người chung tay tiếp sức cho các nạn nhân da cam có điều kiện được khám chữa bệnh phục hồi chức năng, xoa dịu bớt nỗi đau đớn, để thắp lên những hy vọng, những vầng sáng hạnh phúc cho những đứa trẻ bị nhiễm CĐDC vượt qua bệnh tật, hòa nhập với cuộc sống cộng đồng!
NGUYÊN LƯU