Thời gian qua, việc thực hiện Quyết định 293/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc hỗ trợ có mục tiêu từ ngân sách Trung ương cho 23 huyện có tỉ lệ hộ nghèo cao được áp dụng cơ chế, chính sách đầu tư hạ tầng cơ sở theo quy định của Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP đã góp phần làm thay đổi cơ bản bộ mặt đời sống kinh tế - xã hội ở các huyện nghèo trên địa bàn tỉnh. Chung quanh vấn đề này, ông Phạm Ngọc Công, Trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh, cho biết:

Thực hiện Quyết định 293, Phú Yên có 2 huyện Sông Hinh và Đồng Xuân được thụ hưởng. Có thể nói, cơ chế, chính sách này đã tạo sự chuyển biến về đời sống vật chất, tinh thần của người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số thuộc các huyện nghèo. Theo đó, cơ sở vật chất từng bước được hoàn thiện; hạ tầng cơ sở lĩnh vực y tế, giáo dục, giao thông, thủy lợi được quan tâm đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi có điều kiện phát triển kinh tế, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản.

Ông Phạm Ngọc Công - Ảnh: THÙY THẢO

Tỉ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo giảm dần, mức thu nhập bình quân đầu người không ngừng được cải thiện, góp phần hoàn thành các chỉ số của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và chương trình giảm nghèo bền vững. Đặc biệt, công tác chỉ đạo, điều hành, phối hợp thực hiện Quyết định 293 được các cấp, ngành, địa phương triển khai nghiêm túc, với tinh thần trách nhiệm cao; công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện thường xuyên, đảm bảo nguồn vốn được đầu tư đúng mục tiêu, có trọng tâm, trọng điểm.

* Ông có thể cho biết những kết quả cụ thể hơn?

- Vừa qua, Ban Dân tộc HĐND tỉnh đã tổ chức giám sát việc thực hiện Quyết định 293 về cơ chế, chính sách đầu tư hạ tầng cơ sở đối với 2 huyện nghèo của tỉnh theo quy định của Nghị quyết 30a. Kết quả giám sát cho thấy, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành có liên quan phối hợp, hướng dẫn các địa phương xây dựng đề án, xác định danh mục đầu tư cho cả giai đoạn 2013-2017 và cho từng năm kịp thời, đúng quy định, phù hợp với quy hoạch phát triển hạ tầng cơ sở trên địa bàn từng huyện.

Theo báo cáo, tổng kế hoạch vốn được phân bổ từ năm 2013-2017 là gần 159 tỉ đồng, đạt 49,86% so với đề án. Trong đó, vốn đầu tư theo Quyết định 293 là gần 133 tỉ đồng, đạt hơn 51%; vốn cân đối ngân sách địa phương gần 21 tỉ đồng, đạt hơn 44,9% và vốn lồng ghép các chương trình, dự án khác trên địa bàn là hơn 5,1 tỉ đồng, đạt 35,5% so với đề án.

Hiện nay, trên địa bàn 2 huyện đã và đang triển khai thực hiện 38 công trình với tổng giá trị khối lượng thực hiện hơn 209 tỉ đồng. Trong đó, 30 công trình đã hoàn thành, bàn giao đưa vào khai thác sử dụng, với tổng giá trị khối lượng thực hiện hơn 164 tỉ đồng; 7 công trình đang thi công, với tổng giá trị khối lượng thực hiện hơn 45 tỉ đồng; 1 công trình đang thực hiện lựa chọn đơn vị thầu để thi công và dự kiến hoàn thành trong năm 2018. Ngoài nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương theo Quyết định 293, vốn cân đối ngân sách địa phương, vốn lồng ghép các chương trình, dự án khác, UBND các huyện còn huy động nhân dân hiến đất, hoa màu và tài sản khác...

Nhìn chung, hầu hết dự án, công trình đầu tư đều nằm trong danh mục đề án đã được UBND tỉnh phê duyệt. Việc triển khai thực hiện các công trình, dự án tuân thủ đúng quy trình đầu tư xây dựng cơ bản hiện hành, đảm bảo chất lượng, khối lượng và thẩm mỹ. Các công trình thi công hoàn thành được phân cấp quản lý, sử dụng đúng mục đích, phát huy được hiệu quả, đã góp phần làm thay đổi cơ bản bộ mặt đời sống kinh tế - xã hội ở các huyện…

* Bên cạnh những kết quả đạt được thì trong thực hiện quyết định này, Phú Yên có gặp khó khăn, vướng mắc gì không, thưa ông?

- Qua giám sát, Ban Dân tộc HĐND tỉnh nhận thấy quá trình thực hiện Quyết định 293, các huyện còn gặp một số khó khăn, vướng mắc nhất định. Đó là, việc bố trí kế hoạch vốn hàng năm cho các huyện từ ngân sách Trung ương chưa đảm bảo định mức theo quy định tại Quyết định 293, thấp hơn rất nhiều so với đề án đã được Bộ KH-ĐT thẩm tra và UBND tỉnh phê duyệt, trong khi nhu cầu cần phải đầu tư rất lớn, nên một số danh mục công trình của đề án chưa được triển khai đúng kế hoạch, nợ khối lượng thi công các công trình nhiều. Vốn kế hoạch hàng năm từ ngân sách Trung ương chưa được giao ngay từ đầu năm đã ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân vốn cho các công trình.

Việc thi công một số công trình bị gián đoạn do mưa lũ, nên kế hoạch giải ngân vốn thực hiện không đạt, phải kéo dài sang năm sau. Trong quá trình triển khai có nhiều văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực đầu tư, xây dựng sửa đổi, bổ sung nên phải kéo dài thời gian, ảnh hưởng đến công tác giải ngân, thanh quyết toán công trình. Một số công trình sau khi hoàn thành, nghiệm thu đưa vào khai thác, sử dụng mang lại hiệu quả rất tốt; tuy nhiên, nguồn kinh phí sự nghiệp để duy tu, bảo dưỡng chưa được bố trí, chỉ bố trí năm 2017 nhưng ở mức thấp.

* Ban đã có những đề xuất, kiến nghị gì để ngày càng hoàn thiện cơ chế, chính sách này, thưa ông?

- Để tiếp tục thực hiện cơ chế, chính sách đầu tư cơ sở hạ tầng theo quy định của Nghị quyết 30a đối với huyện Sông Hinh và Đồng Xuân có hiệu quả hơn trong thời gian tới, chúng tôi đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương xem xét bố trí đủ vốn để thực hiện đề án đã được thẩm định, phê duyệt; định mức vốn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương để đầu tư phát triển cho huyện nghèo bằng 70% mức bình quân của các huyện theo Nghị quyết 30a khoảng 18 tỉ đồng/huyện/năm là quá thấp, đề nghị nâng mức hỗ trợ lên 26 tỉ đồng/năm/huyện để đảm bảo đề án của các địa phương thực hiện có hiệu quả; quan tâm, bố trí đủ vốn kế hoạch theo đề án đã được phê duyệt để địa phương thanh toán nợ khối lượng các công trình năm 2017 và khởi công danh mục các công trình mới trong năm 2018.

Ban Dân tộc HĐND tỉnh khảo sát thực tế việc thực hiện Quyết định 293 của Thủ tướng Chính phủ tại huyện Đồng Xuân - Ảnh: THÙY THẢO

UBND tỉnh cần tiếp tục tăng cường chỉ đạo kiểm tra, giám sát việc triển khai Quyết định 293; thực hiện công tác tổng kết, đánh giá chương trình, rút kinh nghiệm để tiếp tục thực hiện tốt trong thời gian đến; có kế hoạch điều chuyển vốn từ những công trình chưa thực hiện hết vốn cho các công trình khác nằm trong danh mục đã được phê duyệt; chỉ đạo quản lý đầu tư các công trình trên địa bàn tỉnh đúng quy hoạch, quy trình, thủ tục, đảm bảo tuân thủ việc thực hiện các dự án đầu tư đúng thời gian quy định.

UBND các huyện Sông Hinh, Đồng Xuân cần chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công công trình để sớm hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng; ưu tiên bố trí vốn thanh quyết toán các công trình đã hoàn thành đưa vào sử dụng từ năm 2016 trở về trước; đối với dự án đầu tư mới phải sớm hoàn thiện các thủ tục đầu tư theo quy định, làm tốt công tác thẩm định về nguồn vốn, mức vốn, khả năng bố trí vốn trước khi triển khai việc đầu tư để không phát sinh nợ đọng trong xây dựng cơ bản; đối với các công trình đã bàn giao đưa vào sử dụng thì chú ý công tác duy tu, bảo dưỡng để phát huy hiệu quả lâu dài của công trình.

Trong điều kiện nguồn lực hỗ trợ hạn chế, khi thực hiện các chương trình, dự án, cần chủ động lồng ghép với các nguồn vốn có cùng mục tiêu, tập trung nguồn lực đầu tư có trọng điểm, ưu tiên đầu tư những công trình mang tính cấp thiết phục vụ nhu cầu phát triển sản xuất, sinh hoạt của người dân.

* Xin cảm ơn ông!

THÙY THẢO (thực hiện)