Hiện nay, tỉ số giới tính khi sinh của tỉnh Phú Yên ở mức cao và có xu hướng tăng lên nếu không có sự can thiệp kịp thời. Điều này sẽ dẫn đến những hệ lụy ảnh hưởng đến sự phát triển ổn định, bền vững của tỉnh nhà.

Tỉ số giới tính khi sinh cao và hệ lụy

Tỉ số giới tính khi sinh thông thường là 103-107 trẻ em trai/100 trẻ em gái. Tuy nhiên hiện nay, tỉ số này ở Phú Yên đang ở mức cao là 112 trẻ em trai/100 trẻ em gái. Điều này cho thấy, thực trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn đang diễn ra. Tại Phú Yên, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh chưa có thống kê nào cho biết chính xác về khu vực xảy ra tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh cao.

Chị Đặng Thị Mộng Hoàng, Chủ nhiệm CLB Cha mẹ và vị thành niên/thanh niên về sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục phường 6 (TP Tuy Hòa), cho biết: “Thông qua tìm hiểu trong các đợt sinh hoạt CLB, tôi nhận thấy tư tưởng trọng nam khinh nữ vẫn là nguyên nhân chính gây ra tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Hơn nữa, trong xã hội truyền thống của người làng biển, yêu cầu sinh con trai càng cao do suy nghĩ đây sẽ là lao động chính để vươn khơi bám biển. Ngược lại, con gái sau khi lấy chồng sẽ “thuộc” về nhà chồng. Nếp nghĩ này ăn sâu trong tư tưởng của nhiều người dân”. Còn chị Lê Thị Mười ở xã Xuân Thịnh (TX Sông Cầu), chia sẻ: Tôi thuộc thế hệ trẻ, thường tham gia các hoạt động của phụ nữ và các lớp truyền thông chăm sóc SKSS/KHHGĐ ở xã. Qua các buổi sinh hoạt, tôi hiểu ra, nghề vươn khơi bám biển nhiều rủi ro, chi bằng cho con ăn học đàng hoàng để sau này có nghề nghiệp ổn định. Vì thế, tôi chỉ sinh 2 con. Nhưng nhiều chị trong xã vẫn không hiểu, cố tình sinh thêm, sinh nữa để có được con trai.

Hiện nay, công nghệ siêu âm có thể chẩn đoán giới tính thai nhi sớm, nên nhiều cặp vợ chồng lợi dụng để lựa chọn giới tính thai nhi. Điều này gây nên một hệ quả buồn là góp phần lớn vào việc lựa chọn giới tính và nạo phá thai.

Theo bác sĩ Vũ Ngọc Dững, Phó Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ Phú Yên, xu hướng lựa chọn giới tính thường diễn ra ở lần sinh thứ hai và lần sinh tiếp theo. Điều này do quan niệm “nhất thiết phải có một cậu con trai” của nhiều người, đặc biệt là người dân ở các vùng biển và nông thôn.

Mặc dù Việt Nam đã có các chương trình hành động, nhưng tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn diễn ra quyết liệt. Dự báo đến năm 2050, Việt Nam sẽ thừa từ 2,3-4,3 triệu nam giới. Đáng báo động, tỉ số giới tính không có dấu hiệu suy giảm mà ngày càng tăng. Số nam giới dư thừa rất có thể sẽ không thể kết hôn. Tệ hại hơn, số nam giới này rơi vào hoàn cảnh là những người nghèo khổ, thất học thì khả năng tìm bạn đời càng trở nên hạn chế. Giả thuyết đặt ra, nếu nhóm này không được đáp ứng về hôn nhân và sinh con sẽ gây ảnh hưởng xấu đến tâm lý, thậm chí là xảy ra khuynh hướng tự tử, gây hấn, bạo lực. Phụ nữ đặc biệt là ở khu vực nông thôn phải đối mặt với các tình trạng mại dâm, bắt cóc, buôn bán phụ nữ trong vấn đề hôn nhân và cưỡng ép tình dục...

Tăng cường thông tin, tuyên truyền

Trước yêu cầu cấp thiết giải quyết tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, UBND tỉnh vừa ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện đề án Mất cân bằng giới tính khi sinh tỉnh Phú Yên giai đoạn 2016-2020. Mục tiêu cụ thể của đề án là đến năm 2020, tỉ lệ gia tăng dân số được khống chế ở mức 110 trẻ em trai/100 trẻ em gái.

Trong thời gian tới, ngành Dân số tỉnh tăng cường với các đơn vị chức năng thực hiện các chiến dịch tôn vinh phụ nữ. Trong các đợt tuyên truyền, các vấn đề về hệ lụy đáng tiếc mà nam giới phải đối mặt trong việc tìm kiếm cô dâu sẽ được nhấn mạnh. Ngành Dân số tỉnh tham mưu thực thi các chính sách liên quan đến quyền lợi về chăm sóc y tế thiết yếu, quyền thừa kế để loại bỏ gánh nặng tài chính trong việc con gái tìm kiếm thu nhập để nuôi dưỡng cha mẹ và xử phạt nghiêm khắc hành vi lựa chọn giới tính thai nhi trong lĩnh vực y tế.

Theo Kế hoạch triển khai thực hiện đề án Mất cân bằng giới tính khi sinh tỉnh Phú Yên giai đoạn 2016-2020, nhiều nội dung trọng tâm được đưa ra để thực hiện. Cụ thể, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh phối hợp với các đơn vị chức năng tăng cường cung cấp thông tin về giới, mất cân bằng giới tính khi sinh cho người dân, trước hết là các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, người cung cấp dịch vụ siêu âm và dịch vụ phá thai, những người có uy tín trong cộng đồng, nhằm hạn chế các hành vi không phù hợp với việc sinh sản theo quy luật tự nhiên. Thực thi và hoàn thiện hệ thống pháp luật về các nội dung liên quan đến giới tính khi sinh và loại bỏ tư tưởng trọng nam khinh nữ.

DIỆU ANH