Đến nay, nhiều thông tin cơ bản về các mục tiêu nâng cao chất lượng dân số vẫn chưa thể đến với người dân một cách đầy đủ và chính xác. Vì vậy, tăng cường phối hợp, đẩy mạnh công tác truyền thông là nhiệm vụ hàng đầu của ngành Dân số tỉnh trong thời gian tới.
Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh phối hợp với ngành GD-ĐT triển khai sâu rộng chương trình giáo dục giới tính trong trường học - Ảnh: T.DIỆU
Phú Yên đã trải qua 4 năm thực hiện dự án Nâng cao chất lượng giống nòi giai đoạn 2011-2015 bao gồm 5 đề án: Sàng lọc trước sinh sơ sinh, Tư vấn và kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân, Can thiệp giảm thiểu mất cân bằn giới tính khi sinh, Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi dựa vào cộng đồng, Nâng cao chất lượng đồng bào dân tộc thiểu số. Tuy nhiên đến nay, nhiều người dân vẫn chưa nắm rõ thông tin, cũng như chương trình hoạt động của ngành Dân số. Chị Thanh Thúy (xã Hòa Tân Tây, Tây Hòa) thắc mắc: “Tôi chỉ nghe nói có chương trình sàng lọc trước sinh, sơ sinh phát hiện dị tật bẩm sinh thai nhi. Nếu muốn sàng lọc thì thai phụ phải đến đâu, chương trình này miễn phí hay có thu phí ?”.
Bà Đỗ Thị Phương Nam, Trưởng ban Gia đình - xã hội, Hội LHPN tỉnh nói: “Riêng công tác phối hợp với ngành Dân số, Hội LHPN có 16 câu lạc bộ phụ nữ với hơn 800 hội viên trong độ tuổi sinh đẻ (15 đến 49). Tuy nhiên, ban còn tổ chức nhiều hoạt động công tác khác có thể lồng ghép tuyên truyền các nội dung về DS-KHHGĐ. Nhưng, ngay cả cán bộ tuyên truyền còn mơ hồ về các chương trình dân số, hơn nữa, tài liệu truyền thông còn thiếu”.
Trong hội nghị truyền thông về công tác dân số mới đây, các đại biểu tham dự đã thảo luận các vấn đề dân số cấp bách hiện nay. Mỗi năm, tại Phú Yên có hơn 12.000 trẻ ra đời, trong đó có từ 2 đến 3% trẻ mắc các dị tật bẩm sinh. Trong khi đó, nhiều dị tật bẩm sinh có thể được phát hiện từ chương trình sàng lọc trước sinh, sơ sinh miễn phí lại không được các bà mẹ biết đến.
Mặc dù thấy truớc hậu quả to lớn của việc mất cân bằng giới tính thai nhi dẫn đến việc thừa nam, thiếu nữ, phá vỡ cấu trúc gia đình, phụ nữ kết hôn sớm, tỉ lệ ly hôn cao, xảy ra tệ nạn xã hội như: mại dâm, buôn bán phụ nữ… nhưng các bà mẹ vẫn nắm được giới tính thai nhi dễ dàng do các cơ sở y tế không quản lý tốt. Bất đình đẳng xã hội ngày càng gia tăng thể hiện ở tỉ lệ giới tính khi sinh đang tăng cao: 113 trẻ nam/100 trẻ nữ (tỉ lệ bình thường là 103 đến 107 trẻ nam/100 trẻ nữ). Thêm vào đó, Phú Yên đang trong giai đoạn già hóa dân số với với tỉ lệ người cao tuổi chiếm 10,8% dân số, cao hơn tỉ lệ trung bình cả nước là 0,6%, nhưng các vấn đề về an sinh xã hội, phát huy vai trò của người cao tuổi chưa được chú trọng.
Hiện nay, toàn tỉnh có đến gần 30% dân số là vị thành niên/thanh niên trong độ tuổi từ 10 đến 24. Phần lớn vị thành niên/thanh niên còn thiếu kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, đang đối mặt với các nguy cơ: mang thai ngoài ý muốn, kết hôn sớm, lây nhiễm HIV/AIDS và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục…
Theo ông Vũ Ngọc Dững, Phó chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh, ngành Dân số xác định nâng cao chất lượng dân số là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu. Truyền thông chuyển đổi hành vi được xem là phương pháp tối ưu nhất đưa các mục tiêu dân số đi đến thắng lợi. Hiện kinh phí dành cho truyền thông dân số từ chương trình mục tiêu quốc gia bị cắt giảm đến 90%, cho nên cần sự chủ động của các ban, ngành trong việc phối hợp với chi cục DS-KHHGĐ trong việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra. Trong thời gian tới, ngành Dân số sẽ chủ động trong việc mở lớp tập huấn cán bộ, in tờ rơi và cấp phát tài liệu cho các cơ sở ngoài ngành; đồng thời tăng cường truyền thông các chương trình thuộc dự án Nâng cao chất lượng giống nòi.
Theo đó, chương trình sàng lọc trước sinh, sơ sinh được thực hiện như sau: miễn phí hoàn toàn sàng lọc sơ sinh và miễn phí sàng lọc trước sinh cho nhóm thai phụ từ 11 đến 14 tuần tuổi. Tất cả cơ sở y tế từ tuyến xã đã thực hiện được các kỹ thuật sàng lọc này. Các nội dung trọng tâm khác như: tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân; tư vấn và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi dựa vào cộng đồng; giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh sẽ phối hợp với các sở, ban ngành có liên quan cùng thực hiện.
DIỆU ANH
