Tăng huyết áp (THA) ở người trẻ (dưới 35 tuổi) là dạng bệnh lý khá phổ biến hiện nay với tỉ lệ người mắc khoảng 5-12%. Tình trạng huyết áp tăng cao gây nhiều tác động xấu đến sức khỏe và hiệu quả công việc.
Người bị bệnh THA cần ăn nhiều rau quả, hạn chế ăn đạm từ động vật - Ảnh: V.HOÀNG
PHÁT HIỆN TÌNH CỜ
THA ở người trẻ có đến 70% là không có triệu chứng điển hình như nhức đầu, chóng mặt... và được phát hiện tình cờ trong đợt khám sức khỏe định kỳ hoặc bệnh nhân đến khám bệnh vì lý do khác.
THA ở người trẻ thường bị cao số huyết áp dưới, ví dụ 120/95mmHg, trong khi THA ở người cao tuổi thường là tăng số huyết áp trên, ví dụ 170/80mmHg. Dấu hiệu không điển hình của THA ở người trẻ có thể gặp như khó kiềm chế cảm xúc, dễ nóng giận, dễ mất tập trung, dễ ảnh hưởng đến công việc, giao tiếp...
THA gây các biến chứng trên tim mạch, tai biến mạch máu não... Ngoài ra, ở người trẻ bị THA thì tỉ lệ rối loạn chức năng tình dục cao gấp 2,5 lần so với người không bị THA. Tỉ lệ này còn cao hơn khi người trẻ bị THA kèm theo các bệnh khác như đái tháo đường, bệnh lý thận mạn... Ngoài ra, người bệnh cũng dễ bị rối loạn cảm xúc theo chiều hướng dễ nóng giận, mất kiềm chế...
Các yếu tố cản trở việc điều trị THA ở người trẻ xuất phát từ tâm lý không chấp nhận mình bị THA vì cảm thấy cơ thể khỏe mạnh bình thường, tâm lý che giấu bệnh vì sợ ảnh hưởng việc thăng tiến trong công việc.
NGUYÊN NHÂN CHỦ YẾU
THA ở người lớn tuổi có đến 95% trường hợp không có nguyên nhân, chỉ khoảng 5% có nguyên nhân. Tuy nhiên, ở người trẻ, tỉ lệ THA có nguyên nhân cao hơn so với người lớn tuổi. Các nguyên nhân có thể gặp là bệnh lý thận mạn tính, mất thăng bằng nội tiết tố, dùng nhiều rượu... Ngoài ra, các yếu tố góp phần làm THA là hút thuốc lá (kể cả hút thuốc lá thụ động), béo phì, stress, lối sống tĩnh tại, ăn quá mặn, uống nhiều rượu.
Để phòng ngừa THA, người trẻ tuổi cần thực hiện giảm cân nếu bị béo phì. Nên áp dụng chế độ ăn giảm cân: ít đường, ít mỡ, nhiều chất đạm và chất xơ; giảm bớt khẩu phần trong mỗi bữa ăn chứ không nên giảm bớt số bữa ăn hằng ngày; không nên ăn quà bánh vặt, nên ăn nhạt; ăn không quá 2-4g muối mỗi ngày (lượng muối này bao gồm cả lượng muối có trong thức ăn và nước chấm); nên ăn thức ăn có chứa nhiều các chất: kali (có nhiều trong chuối, nước dừa, đậu trắng...), can-xi (có nhiều trong sữa, tôm, cua...), ma-giê (có nhiều trong thịt) để hoạt động của hệ tim mạch được ổn định.
Người trẻ tuổi nên ăn chất đạm có nguồn gốc từ cá và thực vật hơn là các loại thịt heo, bò, gà...; không nên ăn quá ngọt ngay cả khi không bị đái tháo đường, hạn chế ăn mỡ động vật; nên ăn nhiều rau xanh, trái cây để cung cấp nhiều chất khoáng, vitamin và chất xơ; hạn chế uống rượu. Đặc biệt, người trẻ tuổi nên rèn luyện thân thể, thường xuyên tập thể dục đều đặn mỗi ngày, mỗi lần khoảng 30-45 phút; nên dùng các loại hình như dưỡng sinh, đi bộ, chạy bộ... và tuyệt đối không được gắng sức; giữ nếp sinh hoạt điều độ, ổn định, tránh trạng thái xúc động, lo âu; ngưng hút thuốc lá. Khi điều trị dùng thuốc, người bệnh nên tuân thủ lời dặn của bác sĩ, không nên tự ý ngừng thuốc.
QUỐC HỘI (tổng hợp)
