Hút thuốc là sự thiêu đốt không hoàn toàn các sợi thuốc lá trải qua hai giai đoạn: Giai đoạn hút thuốc lá chủ động xảy ra khi người nghiện hít khói thuốc lá vào cơ thể mình.
Giai đoạn hút thuốc lá thụ động là những người có mặt xung quanh sẽ hít phải lượng khói thừa mà người hút thải ra. Trong khói thuốc chứa hơn 4.700 chất khác nhau gồm những chất chính như Nicotine, một chất gây nghiện và rất độc. Trong một điếu thuốc chứa khoảng 20ml CO, đây là một chất ngăn cản sự vận chuyển Oxy trong máu.
Hút thuốc làm tăng tỉ lệ tử vong từ 30-80%, chủ yếu là do các bệnh ung thư, phổi tắc nghẽn mãn tính, các bệnh tim mạch… Mức độ tăng nguy cơ phụ thuộc vào tuổi bắt đầu hút (hút thuốc càng sớm thì nguy cơ càng cao), số lượng thuốc hút và thời gian hút càng dài thì nguy cơ mắc bệnh càng lớn.
Các nguy cơ bệnh lý thường gặp khi hút thuốc lá chủ động: Bệnh lý ở đường hô hấp trên: viêm mũi, họng, thanh quản mạn tính, ung thư xoang hàm, vòm họng, thanh quản. Bệnh lý ở đường hô hấp dưới: viêm phế quản, hen suyễn, phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phế quản. Bệnh lý ở phổi: viêm phổi, dãn phế nang, ung thư phổi. Bệnh lý hệ mạch máu: bệnh xơ vữa động mạch, bệnh động mạch vành, bệnh thuyên tắc động mạch, tai biến mạch máu não. Ung thư các cơ quan: môi, thanh quản, thực quản, bàng quang, thận, cổ tử cung. Các ảnh hưởng của thuốc lá lên chức năng sinh sản: giảm trọng lượng thai nhi, sinh non, băng huyết sau sinh. Thời kỳ cho con bú: nicotine được thải qua sữa có thể ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh.
Nguy cơ của việc hút thuốc lá thụ động: Những người không hút thuốc nhưng lại phải chung sống hay cùng làm việc với những người nghiện thuốc lá, đặc biệt là đối tượng trẻ em vẫn có nguy cơ bị bệnh rất cao. Công nhân làm cho các nhà máy sản xuất thuốc lá cũng bị những nguy cơ tương tự: Đối với người lớn gây ung thư phổi và các bệnh khác. Trẻ em rất dễ cảm nhiễm với khói thuốc lá! Trẻ dễ bị viêm phế quản phổi mạn tính với những đợt cấp, bệnh lý về tai - mũi - họng, nhức đầu.
BS ĐOÀN HÙNG ÁNH
(Trung tâm Y tế dự phòng TP Tuy Hòa)
