Sau bão lụt, nhiều giếng nước bị ô nhiễm nghiêm trọng. Để có nước sạch dùng ăn uống, sinh hoạt, mọi người cần biết cách làm sạch, khử trùng. Hóa chất phổ biến được dùng khử trùng nước uống hiện nay là Cloramin B dạng bột chứa 25% Clo hoạt tính hoặc dạng viên hàm lượng 0,25g.
Đoàn công tác quân y khử trùng giếng nước ở thôn Xuân Hòa, xã An Hải (Tuy An).- Ảnh: PHƯƠNG OANH
Nếu giếng ngập, nước đục: Phải tiến hành thau vét giếng. Múc cạn nước và vét hết bùn cặn. Trong trường hợp không thể thau vét được nên chọn một giếng khác để xử lý và dùng chung. Nếu tất cả các giếng trong khu vực đều không thể thau vét được, có thể áp dụng biện pháp xử lý tạm thời: múc vài chục lít lên bể chứa rồi đánh phèn, khử trùng. Chờ khi mức nước giếng xuống thấp tiến hành thau rửa.
Nếu giếng bị ngập nhưng nước lụt không tràn vào giếng và giếng vẫn trong: Vẫn phải khử trùng trước khi sử dụng. Nếu điều kiện cho phép thì múc cạn và thau rửa, nếu không có thể tiến hành khử trùng ngay nước trong giếng để sử dụng.
Nếu giếng bị đục, cần làm trong nước bằng phèn chua, liều lượng 50g/1m3 nước, nếu nước đục nhiều có thể cho lượng phèn tối đa tới 100g/m3. Hòa tan hết lượng phèn cần thiết vào một gàu nước, tưới đều lên giếng nước, thả gàu chìm sâu xuống nước rồi kéo mạnh lên khoảng 10 lần rồi để sau 30 phút đến 1 giờ cho cặn lắng hết rồi tiến hành khử trùng. Nếu không có phèn chua thì dùng vải sạch để lọc nước, làm vài lần cho đến khi nước trong.
Về nguyên tắc nước giếng sau khử trùng phải có nồng độ Clo thừa là 0,5 – 1,0 mg/lít. Tính lượng Cloramin B cần thiết cho giếng nước trên cơ sở nồng độ cần thiết là 10g Cloramin B 25%/m3 (một bi nước đường kính 0,8m, cao 0,6m có thể tích xấp xỉ 1/3m3; bi 1m, cao 0,6m thể tích gần 0,5m3). 1 muỗng canh đầy bột Cloramin B có trọng lượng xấp xỉ 10g. Nếu có viên Cloramin B hàm lượng 0,25g, mỗi viên có thể dùng cho 25 lít nước (loại này rất tiện lợi cho khử trùng các thể tích nhỏ như chum, vại, lu, xô, chậu, bể chứa nước nhỏ).
Múc một gàu nước, hòa lượng hóa chất nói trên vào nước, lưu ý phải khuấy cho tan hết. Tưới đều gàu nước này vào giếng. Thả gàu chìm sâu đến nửa cột nước rồi kéo lên xuống nhẹ nhàng khoảng 10 lần. Dùng nước giếng này dội lên thành giếng để khử trùng, để khoảng 30 phút sau là có thể dùng được. Nước đã khử trùng bằng Cloramin như trên vẫn phải đun sôi mới được uống.
Không tiến hành khử trùng đồng thời với đánh phèn, vì phèn hoặc các chất hữu cơ trong nước sẽ hấp phụ hết Clo hoạt tính và làm mất tác dụng khử trùng của Clo. Sau khi khử trùng ngửi thấy mùi Clo thì việc khử trùng mới có tác dụng. Khử trùng nước uống bằng Cloramin B không độc hại đối với sức khỏe, nếu lỡ cho nhiều Cloramin B, nước thường nồng mùi Clo không dùng được, một số người có thể nhạy cảm với mùi Clo ngay ở nồng độ khử trùng thông thường. Cứ chờ một vài giờ cho bớt mùi Clo rồi sử dụng. Nước này vẫn phải đun sôi mới uống được.
Nếu phải dùng các nguồn nước ngập khác để ăn uống, sinh hoạt, cũng tiến hành làm trong và khử trùng như đối với nước giếng. Đối với giếng khoan, bơm hết nước đục và bơm tiếp 15 phút nữa bỏ nước đi sau đó có thể sử dụng được. Cần chú ý làm vệ sinh máy bơm, sàn giếng.
ĐOÀN VĂN HẢI
