Hỏi: Tôi thường đau ở giữa thắt lưng và giữa lưng ngay cột sống. Có người bảo là đau thận, có người nói là đau thần kinh tọa. Chụp phim ghi thoái hóa cột sống, vậy tôi nên điều trị như thế nào?
(Trương Ngọc Phước, xã Hòa An, huyện Phú Hòa)
Đáp: Đau vùng thắt lưng có nhiều nguyên nhân, đây có thể là tình trạng cấp, xuất hiện sau một gắng sức như khiêng vật nặng không đúng cách, trường hợp này nằm nghỉ sẽ khỏi. Ngoài ra, đau vùng cột sống thắt lưng còn do nghề nghiệp phải ngồi nhiều, hoặc lao động ở những tư thế không thuận lợi, hoặc học sinh ngồi học không đúng cách như ngồi nghiêng người, vẹo cổ, bàn ghế không phù hợp với chiều cao cơ thể.
Có thể chia đau thắt lưng làm 2 loại: đau ở cột sống; đau ở phần mềm chung quanh bao gồm các cơ, dây chằng, dây thần kinh. Nếu chụp X quang cột sống bình thường thì nghĩ đến đau do phần mềm chung quanh.
Đau thần kinh tọa thường đau từ thắt lưng lan dọc xuống mông sau đùi, bắp chân, xuống đến gót chân. Đau thường xuất hiện sau một gắng sức, nghỉ ngơi có thể đỡ đau. Thường do phần đĩa đệm giữa các đốt sống nhất là vùng thắt lưng bị thoái hóa, mất tính đàn hồi làm các đốt sống di lệch trong các tư thế sai chèn ép dây thần kinh gây đau.
Cách chữa trị hiện nay có phương pháp nằm bất động tại chỗ trong vài ngày. Để giảm đau tạm thời có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau (có rất nhiều loại do bác sĩ chỉ định cụ thể trong từng trường hợp), kết hợp chườm nóng tại chỗ, châm cứu,…
Một số bệnh của thận cũng gây đau lưng như viêm bể thận, sỏi thận có biến chứng…, ngoài đau lưng còn kèm thêm nhiều triệu chứng khác.
Thoái hóa khớp nói chung cũng như cột sống, là tình trạng thoái hóa của sụn khớp và đĩa đệm, những thay đổi ở phần xương dưới sụn và màng hoạt dịch.
Nguyên nhân chính là do quá trình lão hóa, tình trạng chịu lực quá tải và kéo dài của sụn khớp, đĩa đệm. Đa số người trên 40 tuổi, hình ảnh X quang đều ít nhiều có biểu hiện thoái hóa khớp. Đó là quá trình tự nhiên, do tế bào sụn ở người trưởng thành không có khả năng sinh sản và tái tạo.
Không có thuốc chữa quá trình thoái hóa, điều trị triệu chứng và phục hồi chức năng là quan trọng. Thuốc giảm đau là chủ yếu. Các thuốc tăng cường dinh dưỡng sụn có tác dụng không chắc chắn.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
