Những năm qua, cán bộ y tế cơ sở đã hoàn thành tốt nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, phòng chống dịch bệnh. Ở Phú Yên, y tế cơ sở được quan tâm đầu tư cả về nhân lực, trang thiết bị, phương tiện và ngân sách nên hoạt động có nhiều khởi sắc. Đến nay, toàn tỉnh đã có 32/109 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế.
Cán bộ y tế phường 9 (TP Tuy Hòa) tuyên truyền và hướng dẫn người dân cách đổ bọ gậy phòng bệnh sốt xuất huyết. - Ảnh: T.THỦY
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động của nhân viên y tế thôn, buôn vẫn có một số tồn tại. Nhiều nhân viên y tế thôn, buôn hạn chế cả về kiến thức y khoa lẫn trình độ văn hóa, nhất là ở các thôn, buôn miền núi, vùng đặc biệt khó khăn; đội ngũ này thường xuyên biến động vì không có bất kỳ ràng buộc cụ thể nào. Vì vậy có nhiều trường hợp vừa được tập huấn chuyên môn xong lại thôi việc và phải thay người mới… Phụ cấp cho nhân viên y tế thôn, buôn còn quá thấp (80.000 đồng/tháng) nên khó kích thích họ làm việc có trách nhiệm và hiệu quả. Chính những nguyên nhân này đã ảnh hưởng không nhỏ đến nhiệt huyết cũng như chất lượng hoạt động của nhân viên y tế thôn, buôn.
Ngày 11/5/2009, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 75/2009/QĐ -TTg “Về việc quy định chế độ phụ cấp đối với nhân viên y tế thôn, bản”. Quyết định này ghi rõ: Mỗi thôn, bản được bố trí từ 1 đến 2 nhân viên y tế, căn cứ vào quy mô dân số và địa bàn hoạt động. Trong thời gian công tác, nhân viên y tế thôn, bản được hưởng phụ cấp hàng tháng; mức phụ cấp hàng tháng đối với nhân viên y tế thôn, bản bằng 0,5 và 0,3 so với mức lương tối thiểu chung, trong đó mức 0,5 áp dụng cho những nhân viên y tế thôn, bản tại các xã vùng khó khăn theo Quyết định số 30/2007/QĐ - TTg ngày 5/3/2007 của Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục các đơn vị hành chính thuộc vùng khó khăn, còn mức 0,3 áp dụng đối với nhân viên y tế thôn, bản tại các xã còn lại. Quyết định này có hiệu lực từ ngày 1/7/2009. Như vậy, mức phụ cấp hàng tháng của nhân viên y tế thôn, buôn đã được nâng từ 80.000 đồng lên 195.000 đồng hoặc 325.000 đồng tùy theo từng vùng. Có thể nói, đây là một tín hiệu khả quan nhằm nâng cao hoạt động của nhân viên y tế thôn, buôn nói chung, công tác truyền thông giáo dục sức khỏe nói riêng.
Truyền thông giáo dục sức khỏe là nhiệm vụ hàng đầu của nhân viên y tế thôn, buôn. Thực tế cho thấy trong hoạt động chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, truyền thông giáo dục sức khỏe đóng một vai trò không nhỏ. Khoa học đã chứng minh, bỏ một đồng cho hoạt động dự phòng sẽ giảm được 40 đồng cho chi phí điều trị. Cụ thể hơn, nếu chi 1 đồng cho truyền thông giáo dục sức khỏe thì giảm được 13 đồng cho chi phí khám chữa bệnh. Hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe không chỉ làm chuyển đổi nhận thức, thay đổi thái độ và hành vi của người dân để có lợi cho sức khỏe bản thân mình và cho cộng đồng, mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Trong các loại hình truyền thông, truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng làm thay đổi nhận thức nhanh hơn truyền thông trực tiếp, nhưng để thay đổi hành vi thì truyền thông trực tiếp có hiệu quả hơn. Truyền thông trực tiếp không đòi hỏi phương tiện, có thể thực hiện bất kỳ thời gian nào, ở đâu. Người truyền thông có thể thông qua các cuộc họp cộng đồng, tranh thủ trong các dịp liên hoan hay cúng giỗ, đến thăm các hộ gia đình, thậm chí trong các buổi chợ cũng có thể truyền thông giáo dục sức khỏe. Việc này không ai làm tốt bằng nhân viên y tế thôn, buôn. Vì vậy, nâng phụ cấp đồng nghĩa với việc đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả của hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe tại cộng đồng.
BS NGUYỄN VINH QUANG
Giám đốc Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe Phú Yên
