Trong khi nhiều cơ sở kinh doanh thực phẩm chưa thực hiện tốt các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, thì lực lượng quản lý công tác này thiếu cả về số lượng lẫn năng lực. Bên cạnh đó, những quy định trong việc quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm cũng chưa thống nhất.

 

Cán bộ Đoàn kiểm tra liên ngành Bộ Khoa học - Công nghệ kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm tại khu chế biến của Nhà hàng - khách sạn Hương Sen - Ảnh: M.NGUYỆT

 

KHÔNG GIẤY PHÉP VẪN KINH DOANH

 

Mặc dù công tác giáo dục tuyên truyền về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) được thực hiện rất tích cực nhưng vẫn còn nhiều cơ sở dịch vụ thức ăn đường phố không đảm bảo VSATTP. Một số cơ sở kinh doanh ăn uống trên địa bàn tỉnh vẫn rất nhếch nhác, dơ bẩn; dụng cụ chế biến, đựng thức ăn rửa chưa sạch. Người chế biến thực phẩm không có quần áo bảo hộ, chưa được trang bị kiến thức về VSATTP, không khám sức khỏe định kỳ… Chị Nguyễn Thị Kim, chủ một quán ăn ở phường 4 (TP Tuy Hòa) cho biết: “Chúng tôi bán quán nhỏ, sử dụng lao động là người trong gia đình. Nếu khám sức khỏe, mỗi người phải mất 100.000 đồng thì còn đâu lời lãi”. Ông Lương Văn Sen, chủ một quán ăn ở phường 2 (TP Tuy Hòa) nói: “Nếu những người chế biến, phục vụ làm việc ở đây lâu dài thì tôi cho đi tập huấn, đằng này họ chỉ làm trong một thời gian ngắn…”.

 

Hầu hết sơ sở kinh doanh phụ gia thực phẩm, thực phẩm chức năng ở Phú Yên đều không có giấy phép đăng ký kinh doanh. Chủ một cửa hàng kinh doanh lĩnh vực này giãi bày: “Chúng tôi rất muốn thực hiện đủ các thủ tục mà Nhà nước đã quy định, tuy nhiên để làm việc này thật không dễ chút nào. Bởi lẽ, giấy phép kinh doanh phụ gia thực phẩm, thực phẩm chức năng phải do Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm cấp, trong khi đó chúng tôi kinh doanh nhỏ lẻ nên cục không thể về đây thẩm định, cấp phép được. Việc ra tận Hà Nội để xin làm thủ tục là chuyện không đơn giản đối với chúng tôi”. 

 

Ngoài ra, công tác quy hoạch vùng sản xuất rau, quả an toàn; cơ sở giết mổ tập trung còn chậm, bị bỏ ngỏ tại một số địa phương. Hoạt động giết mổ lậu, giết mổ mất vệ sinh, sản xuất rau quả không an toàn vẫn tồn tại.

 

BẤT CẬP TRONG QUẢN LÝ

 

Đoàn kiểm tra liên ngành của Bộ Khoa học - Công nghệ và đoàn kiểm tra liên ngành Phú Yên kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm tại một cơ sở kinh doanh hương liệu, phụ gia thực phẩm ở TP Tuy Hòa - Ảnh: MINH NGUYỆT

Số cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, bếp ăn tập thể, điểm bán thức ăn đường phố ngày càng gia tăng, trong khi đó bộ máy quản lý không tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ, lực lượng làm công tác VSATTP thiếu cả nhân lực và năng lực. Tổ chức hệ thống thanh tra VSATTP cho đến thời điểm này chưa có, thanh tra y tế làm kiêm nhiệm. Chính quyền địa phương chưa có biện pháp xử lý hữu hiệu đối với những cơ sở không chấp hành các quy định về VSATTP.

 

Ông Nguyễn Văn Tâm, Chánh thanh tra Sở Y tế Phú Yên cho biết: “Công tác thẩm định và cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP cho các cơ sở sản xuất chế biến kinh doanh thực phẩm còn thấp, do ý thức của chủ cơ sở cũng như điều kiện vệ sinh cơ sở chưa tốt và do chưa có sự phối hợp giữa cơ quan cấp giấy kinh doanh cho các cơ sở với Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, huyện”. Thực tế, cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép đăng ký kinh doanh, một thời gian sau thì Trung tâm Y tế dự phòng mới thẩm định, kiểm tra và cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP, thậm chí nhiều cơ sở không cần giấy đủ điều kiện VSATTP vẫn kinh doanh.

 

Trong khi đó, theo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính số 45/2005/NĐ - CP của Chính phủ: các mức xử phạt không áp dụng đối với các cơ sở thực phẩm nhỏ và vừa theo phân cấp quản lý ở tuyến huyện (thành phố), xã (phường). Bên cạnh đó, chưa có thông tư liên tịch giữa Bộ Y tế với Bộ Khoa học - Công nghệ để quy định chức năng, nhiệm vụ trong quản lý nhà nước về chất lượng VSATTP. Luật Thực phẩm chưa được ban hành để tạo hành lang pháp lý. Hệ thống kiểm nghiệm VSATTP so với yêu cầu còn thiếu. Công tác tuyên truyền tại tuyến xã, phường còn hạn chế, nhất là ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa; chưa xây dựng mạng lưới tuyên truyền viên và cộng tác viên về VSATTP ở tuyến huyện, xã. Kinh phí ngân sách cấp cho công tác quản lý chất lượng VSATTP chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

 

CẦN SỚM THỐNG NHẤT CÁCH QUẢN LÝ

 

Theo Ban chỉ đạo liên ngành về chất lượng VSATTP tỉnh Phú Yên, cần sớm ban hành quy chế hoạt động cụ thể của Ban chỉ đạo liên ngành về chất lượng VSATTP các cấp. Các ngành chức năng trong tỉnh cần phối hợp thường xuyên, không chỉ trong công tác thanh tra, kiểm tra mà còn trong công tác quản lý để có sự kiểm soát chặt chẽ từ đầu vào đến đầu ra và khâu tiêu thụ trên thị trường. UBND tỉnh cần phê duyệt đủ biên chế và bố trí địa điểm làm việc cho Chi cục VSATTP. Cần đào tạo cán bộ chuyên trách về VSATTP để có đủ trình độ chuyên môn đảm nhiệm công tác; xây dựng đội ngũ tuyên truyền viên về ATVSTP ở tuyến huyện, thành phố và đội ngũ cộng tác viên về VSATTP ở tuyến xã, phường.

 

Để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của các cơ sở kinh doanh, cần có sự phân cấp theo quy mô doanh nghiệp cho địa phương trong việc cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP đối với những mặt hàng trước đây thuộc thẩm quyền của Cục ATVSTP. Trung ương cần nâng Pháp lệnh VSATTP thành luật, đồng thời ban hành các thông tư liên bộ để thay thế các thông tư liên bộ trước đây không còn phù hợp; sửa đổi các nghị định, quyết định quy định về VSATTP, tăng nguồn kinh phí cho chương trình mục tiêu quốc gia về quản lý chất lượng VSATTP hàng năm. Hỗ trợ thông tin, trang thiết bị và công nghệ phù hợp cho các hoạt động thanh tra, kiểm tra, quản lý, đảm bảo quy chuẩn chất lượng VSATTP đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

 

Từ 15/4 đến nay, đoàn kiểm tra liên ngành về chất lượng VSATTP do ngành Y tế chủ trì đã kiểm tra 278 cơ sở sản xuất kinh doanh và 9 bếp ăn tập thể, phát hiện 21 cơ sở vi phạm. Trong đó, 20 cơ sở kinh doanh hàng hóa hết hạn sử dụng, 1 bếp ăn tập thể không đảm bảo VSATTP. Đoàn kiểm tra cũng đã lấy mẫu để kiểm định chất lượng nước tinh khiết của 14 cơ sở sản xuất, đang chờ kết quả kiểm định chất lượng.

 

MINH NGUYỆT