 |
| Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe |
Nghiện thuốc lá là một nạn dịch toàn cầu, ngày càng làm tăng những gánh nặng về bệnh tật, tử vong và giảm năng suất lao động tại các quốc gia và khu vực nghèo trên thế giới. Thuốc lá đứng thứ nhất trong mười nguyên nhân gây bệnh hàng đầu ở các nước đang phát triển.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trên thế giới, cứ 10 giây lại có một người chết do thuốc lá, mỗi năm thuốc lá giết hại 4,9 triệu người. Với xu hướng như hiện nay, nếu không có các biện pháp ngăn chặn kịp thời thì đến năm 2030, mỗi năm, con số người chết do thuốc lá sẽ là 10 triệu người, trong đó 70% số người chết là ở các nước đang phát triển. Cũng theo dự báo của WHO thì đến năm 2020, số người chết vì thuốc lá trên thế giới sẽ nhiều hơn tổng số người chết do HIV/AIDS, bệnh lao và tai nạn giao thông (TNGT) đường bộ cộng lại.
Việt Nam nằm trong số các nước đang phát triển có tỷ lệ rủi ro về bệnh tật và chết cao do các nguyên nhân liên quan sử dụng thuốc lá. Hằng năm, số người chết do thuốc lá ở Việt Nam (theo thống kê của SIMSMOKE) lên tới 30-40 nghìn người (gấp bốn lần số ca chết do TNGT ở Việt Nam mỗi năm).
WHO cảnh báo: Nếu không có các biện pháp ngăn chặn hữu hiệu, khoảng 10% số dân Việt Nam sẽ chết sớm do các bệnh liên quan thuốc lá, khi mà con số người hút thuốc lá tại Việt Nam không ngừng tăng lên mỗi năm.
Thuốc lá không chỉ có hại cho sức khỏe con người mà từ lâu nó còn được xem như một trong những nguyên nhân gây nên đói nghèo và kìm hãm sự phát triển kinh tế của xã hội.
Ngân hàng thế giới ước tính tổn thất do thuốc lá gây ra đối với nền kinh tế thế giới là khoảng 200 tỷ USD mỗi năm, một phần ba số tiền này là thiệt hại tại các nền kinh tế đang phát triển. Tiền chi cho thuốc lá đã làm mất đi cơ hội đầu tư cho các nhu cầu thiết yếu khác của xã hội như y tế, giáo dục... tại các nước này.
Bệnh tật do thuốc lá gây ra làm tăng chi phí quốc gia, nhất là chi phí y tế. Số liệu ở các nước phát triển cho thấy chi phí điều trị các bệnh liên quan thuốc lá chiếm từ sáu đến 15% tổng chi phí y tế. Việc trồng và sản xuất thuốc lá cũng gây tác động xấu đến môi trường. Tại Việt Nam, hằng năm, 1,4 % diện tích rừng đã bị phá hoại để lấy gỗ sấy thuốc lá. Tại Băng-la-đét, khoảng 10,5 triệu trẻ em nước này có thể thoát khỏi tình trạng suy dinh dưỡng nếu cha mẹ chúng dành khoản tiền để mua lương thực thay vì chi cho thuốc lá. Tại Trung Quốc, nơi mà nạn hút thuốc đang gia tăng, ước tính các chi phí do thuốc lá trực tiếp và gián tiếp gây ra là khoảng 6,5 tỷ USD mỗi năm.
Ngày 17-2-2004, Việt Nam trở thành nước thứ 47 trên thế giới chính thức phê chuẩn Công ước khung về kiểm soát thuốc lá (FCTC) và theo quy định của công ước này, ngày 17-3-2005, FCTC đã chính thức có hiệu lực ở Việt Nam. Trên thực tế chúng ta đã có nhiều quy định pháp luật với nội dung tương tự những điều khoản của FCTC như: Quy định cấm quảng cáo thuốc lá, cấm bán thuốc lá cho trẻ vị thành niên...
Ðể xây dựng một lộ trình có tính khả thi nhằm thực hiện FCTC một cách có hiệu quả, Bộ Y tế phối hợp các bộ, ngành liên quan thực hiện một số hoạt động như: Sửa đổi chính sách thuế theo hướng tăng thuế áp dụng với sản phẩm thuốc lá từ nay đến năm 2010. Xây dựng hệ thống các mẫu cảnh báo sức khỏe trên vỏ bao thuốc lá, đáp ứng yêu cầu của FCTC. Xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật hiện hành về nhãn mác và sản xuất thuốc lá. Hoàn thiện các quy định cấm toàn diện tất cả các hình thức quảng cáo, khuyến mãi, tài trợ của các công ty thuốc lá trong luật sửa đổi, bổ sung Luật Thương mại. Hoàn thiện và tăng cường thực thi các quy định về không hút thuốc lá nơi công cộng, nơi làm việc trong nhà, các phương tiện giao thông công cộng và Dự thảo chế tài xử phạt các hành vi vi phạm các quy định trên. Tăng cường các chương trình cai nghiện thuốc lá, v.v.
Ðể xây dựng một lộ trình có tính khả thi nhằm thực hiện FCTC một cách có hiệu quả, Bộ Y tế phối hợp các bộ, ngành liên quan thực hiện một số hoạt động như: Sửa đổi chính sách thuế theo hướng tăng thuế áp dụng với sản phẩm thuốc lá từ nay đến năm 2010. Xây dựng hệ thống các mẫu cảnh báo sức khỏe trên vỏ bao thuốc lá, đáp ứng yêu cầu của FCTC. Xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật hiện hành về nhãn mác và sản xuất thuốc lá. Hoàn thiện các quy định cấm toàn diện tất cả các hình thức quảng cáo, khuyến mãi, tài trợ của các công ty thuốc lá trong luật sửa đổi, bổ sung Luật Thương mại. Hoàn thiện và tăng cường thực thi các quy định về không hút thuốc lá nơi công cộng, nơi làm việc trong nhà, các phương tiện giao thông công cộng và Dự thảo chế tài xử phạt các hành vi vi phạm các quy định trên. Tăng cường các chương trình cai nghiện thuốc lá, v.v.
Mục tiêu của Ngày Thế giới không thuốc lá năm nay nhằm nâng cao hiểu biết về một thực tế là tất cả các loại sản phẩm thuốc lá đều độc hại chết người, giúp mọi người nhận thức đúng đắn, xóa bỏ mọi vỏ bọc và vén màn sự thật đằng sau các sản phẩm thuốc lá, dù đó là sản phẩm truyền thống, sản phẩm mới hay sản phẩm trong tương lai. Tất cả các sản phẩm thuốc lá và cách sử dụng thuốc lá đều độc hại gây chết người, do đó, thiếu các thông tin xác thực sẽ cản trở con người lựa chọn lối sống khỏe mạnh. Hiểu được sự thật về thuốc lá có thể giúp mọi người cải thiện tình trạng sức khỏe của chính mình cũng như của gia đình và mọi người chung quanh.
Với khẩu hiệu: Thuốc lá: Ðộc hại chết người dưới mọi hình thức hay vỏ bọc, Ngày Thế giới không hút thuốc lá còn cho thấy sự cần thiết phải có các quy định nghiêm ngặt về sản xuất, kinh doanh mặt hàng siêu lợi nhuận này và khuyến khích thực thi các quy định đó. Tất cả những nỗ lực này nhằm thực thi một cách hiệu quả hơn Chương trình kiểm soát thuốc lá và cải thiện sức khỏe toàn cầu.
Theo ND
