Bộ Y tế vừa ban hành hướng dẫn chẩn đoán và điều trị sau nhiễm COVID-19 ở người lớn, áp dụng tại các cơ sở khám chữa bệnh Nhà nước và tư nhân trên cả nước.
Hậu COVID là bệnh lý mới nổi, chưa được hiểu biết đầy đủ, có thể gây nên tình trạng sức khỏe nghiêm trọng. Cơ chế bệnh sinh hậu COVID chưa rõ ràng, giả thuyết gồm 3 cơ chế. Thứ nhất là sự xâm nhập trực tiếp của virus vào tế bào cơ thể người thông qua thụ thể của men chuyển hóa angiotensin 2 (ACE2), gây ra vô số tổn thương cấu trúc và rối loạn chức năng của tế bào mang thụ thể ACE2 ở hàng loạt hệ thống cơ quan như: hô hấp, tim mạch, tiêu hóa, nội tiết, thần kinh, cơ xương khớp, da lông… Thứ hai là phản ứng viêm và phản ứng miễn dịch quá mức của cơ thể trong quá trình chống lại sự xâm nhập và phát triển của virus, biểu hiện bằng hội chứng “cơn bão cytokine” gây bệnh cảnh nặng, tổn hại đa cơ quan trong đợt bệnh cấp. Thứ ba là di chứng bệnh nặng trong giai đoạn cấp, biến chứng do nằm viện lâu ngày và những yếu tố tâm lý, xã hội tiêu cực từ đại dịch. Các yếu tố nguy cơ gồm nữ giới, lớn tuổi (trên 70 tuổi), có bệnh nền hoặc cơ địa, có ≥ 5 triệu chứng lâm sàng trong giai đoạn nhiễm COVID cấp, bệnh COVID-19 mức độ nặng - nguy kịch, bệnh COVID-19 có tăng D-Dimer, tăng IL-6, tăng CRP, tăng procalcitonin, tăng troponin I, tăng BUN, tăng bạch cầu neutrophil hoặc giảm bạch cầu lympho.
Trong tài liệu chuyên môn này, Bộ Y tế hướng dẫn chẩn đoán, phục hồi chức năng và điều trị một số tình trạng hậu COVID-19 thường gặp, như hội chứng mệt mỏi kéo dài, biểu hiện ở cơ quan hô hấp (khó thở, ho kéo dài, đau ngực, xơ phổi sau COVID-19), biểu hiện ở tim mạch, biểu hiện tâm thần (các rối loạn lo âu, rối loạn trầm cảm, rối loạn stress sau sang chấn, mất ngủ).
Theo Bộ Y tế, khoảng 10-35% bệnh nhân COVID-19 mức độ nhẹ, không cần nhập viện có triệu chứng sau mắc COVID cấp tính, bất kể tình trạng bệnh nền. Đối với bệnh nhân có bệnh nền, cần nhập viện, tỉ lệ này có thể lên đến 80%. Việc đánh giá, quản lý các vấn đề hậu COVID-19 cần có sự đồng thuận và tiếp cận đa ngành cũng như các nghiên cứu để làm rõ mọi khía cạnh của hậu COVID.
YÊN LAN
