Thừa kế là một trong những hoạt động trọng tâm của Hội Đông y các cấp, nhằm thu thập những bài thuốc, cây thuốc, kinh nghiệm chữa bệnh hay còn lưu giữ trong hội viên và nhân dân để kế thừa, ứng dụng, phổ biến rộng rãi, phòng và chữa bệnh cho người dân. Tại hội nghị thừa kế do Hội Đông Y tỉnh tổ chức mới đây, các lương y, đông y sĩ, bác sĩ đã chia sẻ nhiều bài thuốc hay, cây thuốc quý, kinh nghiệm chữa bệnh hay bằng y học cổ truyền...
14 bài thuốc, kinh nghiệm chữa bệnh hay đã được các lương y, đông y sĩ, bác sĩ báo cáo, trong đó có một số bài thuốc dễ tìm, chữa được những chứng bệnh thường gặp, đơn cử như bài thuốc điều trị rong kinh rong huyết của đông y sĩ Nguyễn Vinh (huyện Sơn Hòa). Thầy thuốc này đúc rút kinh nghiệm sau khi điều trị đạt hiệu quả cho nhiều bệnh nhân, trong đó có một bệnh nhân trẻ khởi phát bệnh rong kinh rong huyết cách đây 2 năm, sau 3 tháng điều trị bằng tân dược thì bệnh tái phát, tiếp tục điều trị bằng tân dược không hiệu quả. Sau khi khám bệnh, y sĩ Vinh sử dụng 20g lá, thân cây huyết dụ và 20g lá, thân cây trắc bá diệp thái nhỏ, sao vàng, cho bệnh nhân sắc uống mỗi ngày một ấm. Dùng trong 5 ngày, bệnh nhân không còn rong kinh rong huyết, ăn ngủ ngon, sắc mặt hồng hào… Hàng tháng, bệnh nhân dùng thêm bài thuốc này trong 3 ngày, sau chu kỳ kinh nguyệt.
Tham gia hội nghị thừa kế, lương y Tài Thị Mỹ Dung (huyện Đông Hòa) chia sẻ hai bài thuốc chữa bệnh hen suyễn trẻ em. Bệnh nhi điển hình mà lương y Mỹ Dung đưa vào báo cáo là một đứa trẻ 11 tuổi, có cha mẹ bị hen suyễn; cháu được phát hiện mắc bệnh này lúc hơn 1 tuổi. Mỗi khi thời tiết thay đổi hay khi bị cảm cúm thì bệnh nhi thở gấp, thở khó, đờm nhiều, khò khè, người mệt mỏi, thần sắc hơi xanh, ăn ít ngon, hay tức ngực…
Lương y Mỹ Dung đã điều trị cho bệnh nhi này theo phương pháp tán hàn - thông phế khí - định suyễn. Bài thuốc thứ nhất của chị là dùng con tắc kè (300g). Cho tắc kè vào nồi đất có nắp, đậy kín rồi đốt tồn tính, tán nhuyễn, sau đó đun sôi 70ml nước đổ vào nồi hầm con tắc kè, để cho lắng, nước trong thì uống. Đối với trẻ từ 1-3 tuổi, chia uống 10 ngày, mỗi ngày hai lần (sáng và tối). Trẻ từ 3-7 tuổi uống 7 ngày, mỗi ngày hai lần. Theo lương y Mỹ Dung, bài thuốc này rất hiệu quả khi dùng cho trẻ em bị bệnh hen suyễn thể phong hàn; lưu ý khi dùng thuốc thì không cho bệnh nhân uống nước đá lạnh, ăn thức ăn lạnh, sống.
Bài thuốc thứ hai mà lương y Tài Thị Mỹ Dung chia sẻ gồm cá ngựa (50g), cam thảo (30g), hồng sâm (70g), huyền sâm (50g), bán hạ chế (40g), đem tất cả phơi khô, rang giòn, xay thành bột mịn; riêng cá ngựa thì đốt tồn tính, sau đó trộn với bột thuốc. Trẻ em từ 1-3 tuổi uống trong 20 ngày, mỗi ngày hai lần; trẻ từ 3-7 tuổi uống trong 15 ngày; khi uống kiêng ăn thịt ba ba và cá chép. Nếu dùng cho người lớn thì tăng lượng thuốc gấp đôi.
Cũng phải kể đến kinh nghiệm điều trị yêu thống (đau mỏi do can thận suy, chính khí suy giảm…) của đông y sĩ Võ Văn Thơm (huyện Tuy An); kinh nghiệm điều trị bệnh chàm mãn tính của đông y sĩ Phan Thị Thiên Hằng (huyện Tây Hòa); kinh nghiệm chữa cảm ho của lương y Dương Văn Trí (huyện Sơn Hòa); kinh nghiệm chữa đái dầm của lương y Nguyễn Văn Trương (huyện Tuy An); cách chữa chứng mất ngủ của lương y Huỳnh Xuân Lộc (huyện Đông Hòa); chữa băng huyết của đông y sĩ Nguyễn Văn Định (huyện Sơn Hòa); kinh nghiệm điều trị bệnh trĩ ngoại của đông y sĩ Huỳnh Tấn Chiến (huyện Tây Hòa); kinh nghiệm điều trị vị quản thống (biểu hiện bằng triệu chứng đau vùng thượng vị, bụng đầy chướng, ợ chua) của đông y sĩ Nguyễn Thị Hoa Thêu (huyện Đồng Xuân)…
Theo lương y Võ Đào Ninh, Chủ tịch Hội Đông y Phú Yên, hàng năm, Hội Đông y các địa phương đều tổ chức hội nghị thừa kế và đã thu thập được rất nhiều cây thuốc, bài thuốc hay; Tỉnh hội thì tổ chức hội nghị thừa kế hai năm một lần. “Được báo cáo tại hội nghị này là những bài thuốc, kinh nghiệm tâm đắc của quý thầy thuốc đã chữa bệnh có hiệu quả trong đời làm thuốc của mình. Trong số các bài thuốc được báo cáo lần này có nhiều bài thuốc chỉ sử dụng thuốc nam sẵn có ở địa phương, rất dễ tìm kiếm. Vì vậy, các cấp Hội, các hội viên cần phổ biến rộng rãi cho nhân dân biết cách sử dụng để tự phòng và chữa bệnh tại nhà”, lương y Võ Đào Ninh nói.
Lương y Phan Văn Hiệp (TX Sông Cầu) chia sẻ: “Hội nghị thừa kế rất có ý nghĩa, người biết nhiều chia sẻ cho người biết ít; các thầy thuốc trao đổi kinh nghiệm trong việc hành nghề y, phát huy những cái được, góp ý những điều chưa được để những bài thuốc, kinh nghiệm hay được phổ biến rộng rãi, phát huy hiệu quả. Mục đích cao nhất là phục vụ tốt cho bệnh nhân”.
YÊN LAN
