Trong tất cả các nguyên nhân gây bệnh về tim thì thuốc lá là một trong những nguyên nhân quan trọng nhất và có thể ngăn chặn.
Bằng các cơ chế đa dạng, hút thuốc là nguyên nhân dẫn đến các bệnh tim mạch. Trước tiên biểu hiện chứng xơ vữa động mạch, làm tăng sự kết dính tế bào máu, tăng chứng loạn nhịp tim; giảm sự luân chuyển ô xy, người hút thuốc gặp các nguy cơ này nhiều hơn người không hút thuốc. Trong số các bệnh về tim, người hút thuốc có nguy cơ cao nhất mắc các bệnh cao huyết áp, bệnh về tim do suy yếu mạch vành, đau ngực, loạn nhịp tim và đau tim.
Cao huyết áp
Trong vòng vài phút hút thuốc, nhịp tim bắt đầu tăng. Nhịp tim có thể tăng cao tới 30% và trở lại bình thường trong 10 phút hút thuốc. Để phản ứng lại sự kích thích này, mạch máu co bóp lại buộc tim phải hoạt động nhiều hơn để luân chuyển ô xy. Việc hút thuốc lặp lại không chỉ làm tăng huyết áp mà còn biến đổi huyết áp. Khi huyết áp tăng thì bản thân hiện tượng này đã gây bệnh tim và nguy hiểm hơn là tăng huyết áp cao dẫn tới ảnh hưởng nghiêm trọng tới tim.
Bệnh tim do suy yếu mạch vành
Các bệnh tim do suy yếu động mạch vành chiếm hơn nửa các bệnh liên quan tới tim mà nguyên nhân là do hút thuốc. Hút thuốc là nguy cơ tiềm tàng phát triển bệnh xơ vữa động mạch, dẫn tới bệnh tim. Chứng xơ vữa động mạch là do tích lũy các chất béo trong động mạch và gây cản trở và làm hẹp các động mạch mà chính bộ phận này cung cấp máu cho hoạt động cơ tim.
Các chất bám lại động mạch sẽ làm giảm lượng máu chảy và có thể tăng huyết áp. Hút thuốc tác động tới một số phần khác của bệnh tim vì vậy dù một ít thuốc lá mỗi ngày sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh đáng kể. Một nghiên cứu trên đối tượng y tá cho thấy những người hút 4 điếu thuốc mỗi ngày tăng 2,5 nguy cơ mắc bệnh suy yếu động mạch vành. Nguy cơ mắc bệnh tim là sự kết hợp của áp huyết cao và hàm lượng cholesteron cao trong máu. Nhìn chung người hút thuốc có nguy cơ từ 2 tới 4 lần mắc các bệnh về tim và lớn hơn 70% chết vì các căn bệnh này so với người không hút thuốc.
Đau thắt ngực và đau tim
Đau thắt ngực hay còn gọi là chứng thiếu máu cục bộ do giảm lượng máu cung cấp tới tim. Hút thuốc thời gian dài gây tổn thương lớp nội mạc mạch máu, dẫn tới sự co thắt mãn tính cho mạch máu. Mạch máu bị tác động sẽ dễ hình thành mảng bám. Tạo điều kiện mảng bám hình thành các cục máu và cản trở động mạch và gây ra đau tim. Nếu cơ tim không nhận đủ khí ô xy trong suốt thời gian co bóp thì một phần cơ tim có thể tê liệt, kết quả là gây “đau tim”. Người hút thuốc lâu năm sẽ phải chịu cơn đau thắt ngực và đau tim ở mức độ cao hơn người không hút thuốc. Người hút thuốc không chỉ phải chịu các cơn đau tim hơn người không hút thuốc mà họ còn phải chịu đựng các cơn đau tim xảy ra sớm và lặp lại nhiều lần trong cuộc đời. Theo ước tính hút thuốc lá làm tăng nguy cơ tái phát bệnh đau tim trong một năm từ 6,3-12,5% so với người không hút thuốc.
Một nghiên cứu của Trần Văn Dương tại Viện Tim Mạch Việt Nam so sánh 165 bệnh nhân hút thuốc và chỉ số mắc bệnh đau tim. Tất cả các bệnh nhân có một số triệu chứng của đau tim ở cùng thời điểm nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng nguy cơ nhồi máu cơ tim của bệnh nhân hút thuốc cao hơn những bệnh nhân không hút thuốc (62,8% và 18,2% tương đương, p<0,05). Tăng nguy cơ về bệnh đái đường và huyết áp cao cũng đã phát hiện thấy trong số những người hút thuốc.
Chứng loạn nhịp tim và đột tử
Hút thuốc có thể tác động tới hoạt động bình thường của cơ thể bằng tăng số lượng kết-tô-la-min, các chất hóa học tự nhiên trong cơ thể như a-đờ-ren-nơ-nin. Chính sự tác động này có thể gây ra chứng loạn nhịp tim, hoặc nhịp tim không bình thường. Người hút thuốc thường có nguy cơ mắc bệnh nguy hiểm loạn nhịp tim gọi là bệnh sợi tâm thất não và hoạt động não yếu. Các chứng loạn nhịp tim có thể tăng nguy cơ tử vong cho con người vì phải chịu các cơn đau tim.
Phình động mạch chủ
Những người hút thuốc có nguy cơ cao phát triển các mảng xơ vữa động mạch ở động mạch chủ, động mạch chủ mang máu giàu ô xy từ tim đi tới các bộ phận của cơ thể. Nếu động mạch chủ bị yếu đi do những mảng xơ vữa, tạo thành chỗ phình, và những thành mạch yếu và động mạch chủ có thể bị vỡ. Người hút thuốc có nguy cơ bị phình mạch cao hơn 8 lần so với người không hút thuốc.
Bệnh cơ tim
Bệnh tim xảy ra trên diện rộng, dẫn đến ảnh hưởng tới cơ tim, những người phải chịu căn bệnh này thường có biểu hiện mệt mỏi trầm trọng và hơi thở ngắn. Việc cấy tim là cần thiết cho sự sống sót vì tim bị yếu đi, làm mất đi khả năng thực hiện các chức năng. Nhiều nghiên cứu đã phát hiện nguy cơ mắc các bệnh cơ tim ở người hút thuốc lớn hơn người không hút thuốc.
QUỐC HỘI (Nguồn: Vinacosh.gov.vn)
