Dù đã được nghiên cứu tìm ra cơ chế gây bệnh, đường lây và biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhưng bệnh dại vẫn hết sức nguy hiểm, làm cho nhiều người chết. Bệnh dại nguy hiểm ở chỗ khi bị bệnh, 100% bệnh nhân đều tử vong.

Chó thả rông mà không mang rọ mõm có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe con người - Nguồn: Internet

Hầu hết người dân đều biết bệnh dại do vi rút dại gây nên. Bệnh truyền nhiễm từ chó, mèo bị dại cắn, vi rút dại sẽ qua vết cắn xâm nhập vào máu, đến các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt tấn công vào hệ thần kinh gây nên triệu chứng lâm sàng điển hình là trạng thái kích thích tâm thần vận động. Bệnh nhân lên cơn dại có nhiều biểu hiện kích thích, sợ gió, sợ nước, co giật…, cuối cùng là tử vong. Hiện nay chưa có phương pháp nào điều trị bệnh dại hiệu quả, biện pháp duy nhất phòng ngừa bệnh dại khi bị chó, mèo nghi dại cắn là tiêm phòng dại.

Trong thời gian qua, hoạt động truyền thông về bệnh dại được thực hiện khá rầm rộ với nhiều phương thức. Bên cạnh các hoạt động truyền thông trên các phương tiện truyền thông đại chúng, truyền thông trực tiếp như nói chuyện chuyên đề, sinh hoạt nhóm, tư vấn… được triển khai khá đồng bộ và liên tục. Vậy mà bệnh dại vẫn xảy ra, có nơi nhiều người bị chó dại cắn gây dịch làm cho nhiều người tử vong. Đau đớn thay có những người vì chủ quan cho rằng chó nhà nuôi từ nhỏ đến lớn cắn nên không vấn đề gì; có người bị chó con cắn và cho rằng chó con cắn không thể bị bệnh, nhưng hậu quả là phát dại và tử vong. Còn nhiều trường hợp tử vong vì dại do chủ quan, thiếu hiểu biết và thậm chí còn nghe tin đồn dùng thuốc bắc, thuốc nam… thì khỏi phải tiêm ngừa, dẫn đến hậu quả đau lòng.

Trong năm 2017, cả nước có 63 trường hợp tử vong do chó dại cắn. Trong 2 tháng đầu năm 2018, cả nước có 8 trường hợp tử vong do bị dại. Riêng tại Phú Yên, trong năm 2017 có 2 trường hợp tử vong do bị dại, cả hai trường hợp này đều không đến cơ sở y tế để tiêm phòng sau khi bị chó cắn. Điều đó cho thấy chúng ta không thể chủ quan trước hiểm họa của căn bệnh nguy hiểm này. Mỗi người, mỗi gia đình, mỗi cộng đồng dân cư cần chú trọng hơn trong việc phòng chống bệnh dại.

Vậy làm thế nào để không bị chó cắn và khi bị chó cắn thì xử trí như thế nào? Trước hết, người nuôi chó phải tuân thủ các quy định về chăn nuôi của cơ quan thú y, phải tiêm chủng cho chó theo quy định, quản lý chó nuôi trong cộng đồng dân cư. Nhiều địa phương đã triển khai quản lý đàn chó bằng cách gắn chíp theo dõi cá thể chó về lý lịch, lịch tiêm chủng… Các chủ chó khi đưa chó ra ngoài phải mang rọ mõm cho chó; không thả chó chạy rông. Nếu chó chạy rông, cơ quan chức năng cần bắt và tiêu hủy, đồng thời phạt nặng chủ chó như TP Hồ Chí Minh đã làm, theo quy định của pháp luật.

Khi bị chó cắn, đầu tiên là rửa vết thương bằng nước xà phòng thật sạch và băng vết thương, tốt nhất là đến cơ sở y tế để xử trí vết thương, đồng thời phải theo dõi con chó đó trong vòng hai tuần, nếu thấy chó có biểu hiện nghi dại hoặc chó đó chết thì phải tiêm phòng ngay. Trường hợp không theo dõi được con chó đó thì đến các cơ sở y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời. Tại các cơ sở y tế, nếu thấy vết cắn phức tạp, gần cơ quan thần kinh trung ương thì nên xử trí theo quy định của cơ quan chuyên môn: tiêm vắc xin phòng dại hay vừa tiêm vắc xin vừa tiêm huyết thanh kháng dại.

Tuyệt đối không nghe lời của những người không có chuyên môn, sử dụng thuốc bắc, thuốc nam… để tránh hậu quả đau lòng.

BS NGUYỄN VINH QUANG

Giám đốc Trung tâm TTGDSK Phú Yên