Chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe cho người dân trong tình hình mới đang đặt ra nhiều thách thức cho các cơ sở y tế, nhất là hệ điều trị.

Tình trạng thiếu hụt nhân lực y tế có chất lượng, áp lực cắt giảm chi phí từ ngân sách, tiến dần tới cơ chế tự chủ về tài chính, áp lực tinh giản biên chế theo hướng tinh gọn, tăng công suất làm việc của mỗi nhân viên y tế nhưng phải nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh… đặt ra cho các nhà quản lý, lãnh đạo các bệnh viện phải tư duy, tìm hướng phát triển mới để vượt qua những thách thức và đạt được những mục tiêu đề ra.

Giải pháp mà các nhà nghiên cứu về dịch vụ y tế trên thế giới đang hướng đến đó là tư duy tinh gọn (tư duy Lean). Đây là phương pháp cải tiến có hệ thống, liên tục và tập trung vào việc tạo thêm giá trị cho khách hàng, song song với việc loại bỏ sự lãng phí trong quá trình cung cấp dịch vụ, từ đó giúp cắt giảm chi phí (đồng nghĩa với việc tăng lợi nhuận), tối ưu hóa việc sử dụng các nguồn lực, rút ngắn thời gian chờ, đồng thời tăng khả năng đáp ứng một cách linh hoạt các yêu cầu không ngừng biến động và ngày càng khắt khe của khách hàng.

Chuẩn quốc tế đi từ các tiêu chí đơn giản

Tư duy Lean đã và đang được áp dụng tại nhiều bệnh viện trong nước. Tuy nhiên, tại Phú Yên, tư duy Lean vẫn còn mới mẻ. Đầu năm 2018, Bệnh viện Mắt Phú Yên tiên phong xây dựng bệnh viện hướng đến tư duy Lean. Giám đốc Sở Y tế Phú Yên Nguyễn Thị Mộng Ngọc đánh giá cao về quyết tâm và sự tiên phong của bệnh viện này. Tuy nhiên, để áp dụng thành công tư duy Lean, Bệnh viện Mắt Phú Yên phải nỗ lực rất lớn và phải có sự đồng hành, hỗ trợ từ các chuyên gia có kinh nghiệm trên thế giới. Nhờ sự kết nối của bác sĩ Phan Thị Ngọc Linh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu cải tiến y tế, người đã một lần đến Bệnh viện Mắt Phú Yên tập huấn về cải thiện chất lượng y tế và cảm nhận quyết tâm cải tiến chất lượng dịch vụ y tế của bệnh viện này, ông Micheal Giuliano, Giám đốc điều hành quan hệ quốc tế - Hội đồng Tiêu chuẩn chất lượng Úc đã đến Phú Yên, chia sẻ rất nhiều điều hữu ích trong hội thảo Cải tiến chất lượng dịch vụ y tế: Con đường từ áp dụng chuẩn chất lượng quốc tế đến y tế tinh gọn (Lean) do Bệnh viện Mắt Phú Yên tổ chức mới đây.

Ông Micheal Giuliano chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp thực hiện cải tiến chất lượng dịch vụ y tế cho ngành Y tế Phú Yên - Ảnh: QUỐC HỘI

Nhận thấy đây là dịp hiếm có để các trung tâm y tế, bệnh viện có cơ hội trao đổi học tập về các phương pháp áp dụng tư duy Lean với các chuyên gia, Giám đốc Sở Y tế Phú Yên đã chỉ đạo lãnh đạo các trung tâm y tế, bệnh viện cùng tham gia học tập tại Bệnh viện Mắt. Ông Micheal Giuliano cho rằng: Sự quan tâm của lãnh đạo và cam kết thực hiện chính là bước đầu của quá trình thực hiện tư duy Lean. Ông cũng đang hỗ trợ Bộ Y tế về phát triển tư duy Lean.

Tại hội thảo, ông Micheal Giuliano chia sẻ tổng quan về chứng nhận chất lượng quốc tế dành cho bệnh viện. Ông cho rằng, hiện nay chúng ta có một số nhận định chưa đúng về chứng nhận chất lượng quốc tế tại Việt Nam. Chúng ta đừng nghĩ rằng chứng nhận quốc tế chỉ dành cho những bệnh viện hoặc tổ chức tư nhân giàu có. Tất cả chứng nhận đều mang tính bình đẳng. Chứng nhận thật ra là một quy trình nhanh gọn và không cần quá nhiều sự đầu tư. Ông cũng chia sẻ kinh nghiệm triển khai hiệu quả chất lượng quốc tế vào bệnh viện từ Hội đồng Tiêu chuẩn chất lượng Úc, vai trò trong cải tiến chất lượng điều trị và cách thức triển khai hiệu quả tại các bệnh viện.

Bác sĩ Phan Thị Ngọc Linh chia sẻ: Con đường tiến tới chuẩn quốc tế tại các bệnh viện có rất nhiều tiêu chí mềm, không nhất thiết phải có nhiều tiền hay phải xây cơ sở y tế hoành tráng… Bác sĩ Huỳnh Phúc Nhĩ, Giám đốc Bệnh viện Mắt Phú Yên, cho rằng cải tiến chất lượng y tế không phải là điều gì to tát, cao siêu; chỉ cần nhà vệ sinh sạch, thoáng mát, không trở thành nỗi ám ảnh của người bệnh mỗi khi bước vào đã là một cải tiến. Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ hướng tới sự hài lòng của người bệnh không chỉ từ cán bộ y tế, mà ngay cả nhân viên bảo vệ, giữ xe - những người tiếp xúc đầu tiên với bệnh nhân cũng phải thực hiện điều này. Nếu bệnh nhân hài lòng ngay từ khâu đầu tiên thì sẽ bước vào phòng khám, còn không bệnh nhân có thể quay đi ngay từ “vòng gửi xe”. Chuẩn quốc tế cũng đi từ các tiêu chí đơn giản như thế. Tuy nhiên, nhiều đơn vị y tế không quan tâm đến những điều tưởng chừng nhỏ nhặt nhưng lại tác động không hề nhỏ đến sự hài lòng của người bệnh. Hiện nay, chi phí để chăm sóc sức khỏe của người dân có xu hướng tăng lên, mà kết quả nhận lại chưa tương xứng với chi phí bỏ ra. Và còn rất nhiều lãng phí trong chuỗi giá trị hoạt động của một bệnh viện, từ các bộ phận phục vụ ở bãi đỗ xe, nhà ăn, vận tải cho đến các khoa phòng chức năng khám bệnh, cấp cứu; ngay trong một phòng bệnh thì cách bố trí giường bệnh, tủ thuốc không hợp lý… Tất cả những lãng phí này đã được Bệnh viện Mắt Phú Yên loại bỏ, thay vào đó là nỗ lực cải tiến quy trình, nâng cao dịch vụ phục vụ bệnh nhân một cách hiệu quả nhất và tiết kiệm chi phí nhất cho bệnh nhân, bao gồm cả việc tiết kiệm thời gian di chuyển. Thông tin liên lạc nội bộ giữa các bác sĩ, giữa cán bộ y tế với người bệnh thông suốt, chính xác, đáp ứng nhanh việc xử lý những trường hợp khẩn cấp. Đó chính là tư duy tinh gọn.

Còn đó những thách thức

Mục tiêu chính của việc áp dụng tư duy tinh gọn trong bệnh viện là tinh gọn nhân sự, cải thiện hiệu suất phục vụ bệnh nhân và loại bỏ các lãng phí trong quá trình phục vụ; đào thải những công việc thừa thãi, không mang lại hiệu quả, thậm chí làm chậm và giảm chất lượng phục vụ dịch vụ để tạo dòng giá trị liên tục cho bệnh nhân và giảm thời gian chờ đợi, tiết kiệm chi phí, nâng cao giá trị chuỗi phục vụ, nâng cao sự hài lòng và hình ảnh bệnh viện trong mắt người bệnh.

Có những thách thức trong quá trình áp dụng tư duy Lean vào bệnh viện. Đa số cán bộ y tế chỉ quan tâm nhiều đến công việc chính là khám chữa bệnh, không muốn đi sâu vào áp dụng tư duy Lean. Hơn nữa tư duy truyền thống về một ngành dịch vụ công cộng không nhằm mục đích lợi nhuận vẫn đang bao trùm lên ngành, làm suy giảm động lực và quyết tâm thay đổi của mỗi cán bộ y tế.

Chuyên gia tư vấn, đào tạo của Trung tâm Nghiên cứu cải tiến y tế Nguyễn Thế Anh chia sẻ bài học kinh nghiệm từ Bệnh viện Virginia Mason (Mỹ) về quá trình áp dụng tư duy Lean trong cải tiến chất lượng y tế, những khó khăn và hiệu quả mang lại. Trong đó yếu tố quyết tâm cải tiến của lãnh đạo sẽ giúp cho các bệnh viện bước qua những khó khăn, thử thách để gặt hái kết quả như mong đợi.

Đối với ngành Y tế Phú Yên, việc áp dụng tư duy Lean còn nhiều mới mẻ, song sự tiên phong thực hiện thí điểm tại Bệnh viện Mắt Phú Yên, sau đó là Bệnh viện Y học cổ truyền Phú Yên đang dần cho thấy những hiệu quả thiết thực mà tư duy Lean mang lại, bằng chứng là chỉ số hài lòng của người bệnh ngày càng tăng tại hai bệnh viện này. Thành công đó, trước tiên phải đến từ sự quyết tâm thực hiện cho bằng được của lãnh đạo bệnh viện, rồi đến nhân viên và phải có sự cam kết thực hiện cụ thể, chứ không chỉ là một phong trào hoạt động mang tính bề nổi và chung chung.

Thêm vào đó, với sự hỗ trợ, đồng hành của các chuyên gia trong và ngoài nước, đặc biệt là ông Micheal Giuliano, thì việc áp dụng tư duy tinh gọn trong cải tiến chất lượng dịch vụ y tế ở Phú Yên sẽ có nhiều cơ hội để thành công.

QUỐC HỘI