Rất nhiều người bị ám ảnh bởi căn bệnh ung thư mà không biết rằng bệnh mạch vành đang dẫn đầu về tỉ lệ tử vong trên toàn thế giới, với biến chứng thường gặp nhất là suy tim. Tuy nhiên hiện nay, tại nhiều quốc gia, tỉ lệ tử vong do suy tim đang giảm dần nhờ các biện pháp phòng ngừa, can thiệp tích cực. Báo Phú Yên phỏng vấn GS-TS-Thầy thuốc Nhân dân Huỳnh Văn Minh, Phó Chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đại học Y dược Huế, về biến chứng mà ông cho rằng “còn ác tính hơn cả ung thư”.

* Trong một báo cáo khoa học, giáo sư viết rằng “Cuối thế kỷ XX, suy tim còn ác tính hơn cả ung thư”. Thưa giáo sư, vì sao có sự so sánh đó?

GS-TS-Thầy thuốc Nhân dân Huỳnh Văn Minh - Ảnh: YÊN LAN

- Suy tim không phải là một bệnh mà là biến chứng của rất nhiều bệnh, ví dụ như các bệnh tim. Người ta nói chu trình của một đời người đi từ các yếu tố nguy cơ chuyển sang các bệnh lý, ví dụ tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, đái tháo đường…, và rồi đưa đến biến chứng của các bệnh lý đó. Suy tim là sự tổn thương của cơ tim trong quá trình phải chịu đựng lâu dài các bệnh lý như tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, các bệnh van tim, cơ tim…, thậm chí những trường hợp bị suy giảm miễn dịch, thiếu máu nặng kéo dài… cũng dẫn đến suy tim và kết cục không mong muốn là tử vong. Do đó, suy tim gần như là mẫu số của các bệnh lý không lây nhiễm nhưng có tỉ lệ tử vong cao. Tôi nói suy tim còn ác tính hơn cả ung thư, nghĩa là nói đến tỉ lệ tử vong và sự phổ biến của biến chứng này.

* Lối sống, áp lực công việc, căng thẳng kéo dài… có phải là những nguyên nhân làm cho trái tim mệt mỏi và dẫn đến bệnh tật, thưa giáo sư?

- Quan trọng nhất là các yếu tố nguy cơ, có thể nhận biết được như đái tháo đường, thói quen ít hoạt động, ăn uống quá mức, thừa lipid máu, các bệnh lý mạch vành…, cuối cùng dẫn đến tổn thương cơ tim. Những stress tâm lý cũng ảnh hưởng đến bệnh lý tim mạch, đặc biệt là bệnh mạch vành, dẫn đến suy tim.

Ê kíp bác sĩ của hai bệnh viện Thống Nhất và Đa khoa Phú Yên can thiệp đặt stent động mạch vành tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên - Ảnh: YÊN LAN

* Vậy các dấu ấn sinh học trong suy tim được thể hiện như thế nào?

- Dấu ấn sinh học là từ mới, đó là những thành phần có sẵn trong cơ thể, khi có bệnh lý thì nó bắt đầu phóng thích vào máu. Trên cơ sở đó, người ta bắt đầu định lượng, đánh giá, nếu nồng độ cao quá mức bình thường thì đó là bệnh lý. Đó là những chỉ điểm rất mới, giúp chẩn đoán được khá sớm, nhất là với những chỉ điểm sinh học có độ nhạy cao.

Trước đây, để chẩn đoán suy tim, người thầy thuốc dựa vào những biểu hiện như gan to, tĩnh mạch cổ nổi…; ghi điện tâm đồ, siêu âm tim…, bây giờ kết hợp thêm chỉ điểm sinh học giúp người thầy thuốc loại trừ những bệnh lý có biểu hiện lâm sàng tương tự nhau. Nhờ những chỉ điểm sinh học có độ nhạy cao, thầy thuốc xác định bệnh nhanh, cứu sống được nhiều bệnh nhân, nhất là những trường hợp nhồi máu cơ tim, suy tim.

* Suy tim nguy hiểm như vậy, giáo sư có khuyến cáo gì đối với người dân?

- Điều quan trọng là nhận biết sớm những triệu chứng và hợp tác với thầy thuốc để có thể phát hiện, đánh giá và điều trị. Ví dụ, khi có cảm giác khó thở, mau mệt, chán ăn, không thể làm việc như người bình thường thì phải đi khám để thầy thuốc đánh giá. Bệnh nhân nên đến các cơ sở y tế có chuyên khoa tim mạch để được khám lâm sàng, ghi điện tâm đồ, siêu âm tim, nhất là sử dụng các chỉ điểm sinh học để chẩn đoán, tiên lượng và điều trị.

* Xin cảm ơn giáo sư!

YÊN LAN (thực hiện)