Hỏi: Em đã từng uống các loại nước ngọt mà giờ đây cơ quan chức năng bảo là bị nhiễm độc chì, liệu có bị tác hại gì cho sức khỏe, có thể khám phát hiện được không?

Nguyễn Thái Bảo

(phường 5, TP Tuy Hòa)

Trả lời: Chì là kim loại mềm có trong thiên nhiên dưới dạng quặng như sunfua chì. Ở nhiệt độ từ 550-6000C, chì đã bay hơi và khi tiếp xúc với không khí thì biến thành oxit chì rất độc. Chì không có lợi về sinh lý trong cơ thể. Người tiếp xúc với chì qua nhiều nguồn khác nhau:

- Uống, bôi thuốc cam, thuốc tưa lưỡi… lưu hành bất hợp pháp có chì (hồng đơn).

- Sơn có chì: loại sơn cũ, đồ chơi dùng sơn chì.

- Môi trường sống: bụi từ sơn chì cũ, đất bị nhiễm sơn chì, ô nhiễm từ hoạt động công nghiệp có chì, dùng xăng có chì, nước từ đất ô nhiễm…

- Nghề nghiệp có nguy cơ cao phơi nhiễm chì: sản xuất thủy tinh, nung, nấu chì, tinh chế chì, công nhân xây dựng (làm việc với sơn chì), sản xuất nhựa polyvinyl chloride; phá, dỡ bỏ tàu; sản xuất, sửa chữa và tái sử dụng ắc quy.

- Thực phẩm: đồ hộp có chất hàn gắn hộp sử dụng chì, đồ nấu ăn bằng chì, các nguồn thực phẩm bị ô nhiễm từ môi trường, sửdụng chất phụ gia kém chất lượng.

- Nguồn có chì khác: đồ gốm, sứ thủ công có chì, pin có chì.

Trẻ em dễ bị tác hại do nhiễm độc chì hơn người lớn. Nhiễm độc cấp có thể gây hôn mê, co giật, tăng kích thích, ngủ lịm từng lúc, liệt. Tuy nhiên, tình trạng nhiễm độc mạn tính thường gặp hơn. Biểu hiện bệnh rất kín đáo, không đặc hiệu như: hay đau bụng, chán ăn, thiếu máu; thái độ hành vi kỳ dị, ít chơi, mệt mỏi, khó chịu, vô cảm, mất phối hợp, học kém, chậm phát triển tinh thần.

Ởngười lớn, biểu hiện nhiễm độc chì cũng rất đa dạng gồm các triệu chứng của thần kinh, tiêu hóa, tim mạch như: lơ mơ, lẫn lộn, sảng, dễ buồn ngủ, mất ngủ, hôn mê, co giật, đau đầu, mất trí nhớ, liệt; chán ăn, táo bón, đau bụng cơn; đau cơ, yếu cơ, đau khớp, thiếu máu; suy giảm tình dục, giảm khả năng sinh sản. Ởphụnữcóthể gây sẩy thai, đẻ non, chậm phát triển thai, dị dạng thai.

Hiện rất khó đánh giá mức độ nhiễm độc chì do dùng các thực phẩm không chất lượng, tác hại chỉ có thể biểu hiện sau nhiều năm. Em có thể đi khám tổng quát thông thường, làm các xét nghiệm cơ bản về huyết học sinh hóa, nếu các chỉ số đều trong giới hạn bình thường thì có thể an tâm, chưa nghĩ đến phải làm các xét nghiệm phát hiện chuyên sâu.

BS ĐOÀN VĂN HẢI