Hỏi: Tôi mới 22 tuổi, thường bị chứng mất thăng bằng, hoa mắt, nhất là khi ngồi lâu hay suy nghĩ nhiều; đã đi khám, bác sĩ chẩn đoán bị rối loạn tiền đình, cho thuốc uống vài liều là khỏi. Đó là bệnh gì, tôi cần sinh hoạt ăn uống thế nào để hạn chế tình trạng trên.
Nguyễn Thái Hà
(Xã Hòa Bình 1, huyện Tây Hòa)
Trả lời: Tiền đình, một bộ phận thuộc tai trong, có trách nhiệm cung cấp tín hiệu cho não các cảm giác về tư thế và chuyển động của cơ thể để giúp giữ thăng bằng. Bất cứ nguyên nhân nào gây tổn thương bộ phận này hoặc cản trở đường truyền tín hiệu về não bộ, đều có thể gây trạng thái lảo đảo, chóng mặt, ù tai... gọi chung là chứng rối loạn tiền đình. Nguyên nhân có thể gồm:
Tổn thương tai trong hay dây thần kinh số VIII do viêm tai xương chũm, do một số chất có độc tính với tiền đình như thuốc kháng sinh thuộc nhóm aminoglycosid, thuốc lợi tiểu, thuốc giảm đau, rượu... Ngoài ra, bệnh lý chấn thương vùng đầu, thoái hóa cột sống cổ gây cản trở mạch máu ở hệ đốt sống thân nền cũng là nguyên nhân gây bệnh. Tình trạng thiểu năng tuần hoàn não cũng có thể gây rối loạn tín hiệu.
Rối loạn tiền đình rất dễ xảy ra ở những người làm việc văn phòng, người làm việc trong môi trường ồn ào, nhiều áp lực, nhất là những người phải làm việc một chỗ, không gian kín, ít di chuyển, ít vận động. Thay đổi thời tiết, rối loạn nội tiết tuổi tiền mãn kinh, người cao tuổi có bệnh lý tăng huyết áp, xơ vữa động mạch… cũng dễ mắc chứng này.
Rối loạn tiền đình là một hội chứng, không phải là một bệnh lý nên không có thuốc điều trị đặc hiệu. Một số thuốc được dùng để giảm triệu chứng chóng mặt hoa mắt, ù tai phải được chỉ định theo đơn bác sĩ. Để hạn chế rối loạn tiền đình, bạn cần lưu ý:
- Tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc.
- Không ngồi liên tục quá lâu, nhất là ngồi trước máy vi tính.
- Tránh căng thẳng, lo âu, nghĩ ngợi nhiều.
- Tránh tiếp xúc với các chất liệu hoặc thức ăn có mùi vị kích thích.
- Tránh ngoảnh cổ quá nhanh hoặc thay đổi tư thế đột ngột.
- Tránh lái xe hoặc điều khiển máy móc có động cơ mạnh.
- Hạn chế uống rượu, cà phê, thuốc lá.
Mặc dù là một chứng lành tính, nhưng bạn cần đi khám ngay khi có các dấu hiệu: mắt mờ, cơn nhức đầu đột ngột, tay chân run rẩy, nói khó khăn, giảm thính giác, mất định hướng… Các triệu chứng đó có thể là báo hiệu cho những bệnh lý nặng như: u não, bệnh tim mạch...
BS ĐOÀN VĂN HẢI